آخرین وضعیت پله برقی های سطح شهر تهران/ استفاده از برنده های منسوخ شده

امروز در صحن شورای شهر تهران حبیب کاشانی به استناد گزارشی از وضعیت پله های برقی تهران اعلام کرد که  برند پله برقی وجود دارد که بعضا در کشور خود نیز فعال نیستند و کیفیت و استاندارد لازم را ندارند و موجب شده شهرداری تهران نسبت به تأمین تجهیزات با مشکل مواجه شود.همچنین در سخنان این عضو شورای شهر تهران تاکید شد که تجهیزات پل ها و امکانات ایمنی از ۲۵ مکانیزم دنیا از ۱۵ مکانیزم برخوردار هستند.

براساس این گزارش ،نخستین پل عابر پیاده مکانیزه در فروردین سال 83 در میدان شهدای هفتم تیر به بهره‌برداری رسید، کم‌کم این موضوع در سایر نقاط شهر تهران تسری یافت، شورای اسلامی شهر یک خرداد سال 84 اولین مصوبه خود را با عنوان «مجوز احداث پل‌های مکانیزه عابر پیاده با مشارکت بخش خصوصی» تصویب و جهت اجرا به شهرداری تهران ابلاغ کرد. تا به امروز در تهران تعداد 121 دستگاه پل مکانیزه (484 یونیت) توسط شرکت‌های سازنده خارجی خریداری و نصب شده ، پل‌هایی که با هدف تسهیل عبور و مرور شهروندان به‌ویژه سالمندان و توان‌یابان و... ایجاد شدند؛ اما تعداد زیادی از آنها به دلیل عمده مشکلات فنی و ایمنی یا نیمه فعال یا غیرفعال بوده و از چرخه خدمات‌رسانی بازمانده‌اند.همین مساله موجبات نارضایتی و شکایات مردم را در پی داشته و طی‌ سال‌های اخیر تعداد قابل‌توجهی پیام شهروندان در سامانه 137 و 1888 از این نظر به ثبت رسیده است.

توسعه و احداث پل‌های عابر پیاده مکانیزه به تفکیک تعداد بیشترین / کمترین و عدم‌ساخت در سطح مناطق 22گانه شهرداری تهران

چالش‌ها و مشکلات اساسی پل‌های عابر پیاده مکانیزه در مناطق 22 گانه شهرداری

 شهرداری تهران مکلف بوده بعد از ابلاغ مصوبه سال 84 ظرف مدت یک ماه دستورالعمل پیشنهادی را تهیه و جهت تصویب به شورا ارائه کند، طبق بررسی‌ها تاکنون این موضوع از طرف شهرداری تهران ارسال نشده است .  در حال حاضر تعداد 121 دستگاه پل عابر پیاده مکانیزه شامل 501 یونیت (484 پله برقی و 17 آسانسور) در سطح شهر ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، این در حالی است که همسو با موضوع توسعه کمی این پل‌ها، متاسفانه به مساله مهم نگهداشت در تمامی ارکان آن توجه بسیار کمی شده ، به طوری که طبق گزارش هیات کارشناسان رسمی دادگستری در پایان سال 1400، آمار پله‌های برقی روشن 52 درصد بوده که از این میزان تنها 10 درصد عملکرد نسبتا ایمنی داشته‌اند.

بالا بودن عمر پل‌ها عابر پیاده مکانیزه با میانگین بیش از 11 سال باعث تحمیل هزینه‌های بسیار زیاد در زمینه ایمن سازی، تامین قطعات و راه‌اندازی آنها می‌گردد، به عبارتی تعمیرات به‌صورت مقطعی عملا غیرمنطقی بوده و فاقد توجیه اقتصادی است. همچنین خرید تجهیزات از شرکت‌های تولیدکننده خارجی با 29 برند متفاوت و بعضا فاقد کیفیت و استاندارد لازم باعث شده شهرداری تهران در تامین قطعات یدکی با مشکلات جدی و اساسی مواجه شود، با منسوخ شدن قطعات حتی در کشورهای سازنده، لوازم یدکی موردنیاز در آن کشورها کمیاب یا بعضا نایاب است.

پله های برقی استفاده‌شده در مناطق 22گانه (تعداد 121 دستگاه پل و 484 یونیت برقی) بدون در نظر گرفتن حجم بالای مسافر، شرایط جغرافیایی، عوامل محیطی-اجتماعی، ساعات کارکرد و محیط‌های باز و در مجاورت ایستگاه‌های پرتردد مثل مترو و ایستگاه اتوبوس، خریداری و مورداستفاده شهروندان قرار گرفته این در حالی است که تمامی پله‌های برقی موجود در سطح شهر تهران مناسب فضاهای سرپوشیده و مجتمع‌های تجاری و مراکز خرید است . در این گزارش تاکید شده که  تجهیزات پل‌ها با حداقل امکانات ایمنی از 25 مکانیزم ایمنی روز دنیا در حال حاضر 15 مکانیزم ایمنی برخوردار باشند.

  هزینه‌های بسیار بالای نگهداشت و همچنین راه‌اندازی و ایمن‌سازی پله‌های برقی خارج از سرویس مبلغ 362.926.750.000 ریال برآورد یا به عبارتی طبق محاسبات صورت‌گرفته از میزان استهلاک سالیانه قطعات و صرفا جهت روشن نگهداشت پل‌های برقی هزینه‌ای بالغ‌بر 838.817.038.000 ریال موردنیاز شهرداری تهران است . 

اختصاص اعتبارات در ردیف بودجه سال 1401 به برخی مناطق شهرداری (3،5، 8، 10، 14، 17، 18، 19، 20 و 21)  و عدم تمرکز اعتبارات در سازمان زیباسازی یکی دیگر از چالش های مطرح شده برای ساماندهی پله های برقی سطح شهر است . عدم حضور نگهبان به منظور حفاظت از دستبردهای احتمالی تجهیزات و قطعات پل‌های مکانیزه و چگونگی اعطای تسهیلات و امتیازات تشویقی، واگذاری امتیاز تبلیغات محیطی، ترغیب سرمایه‌گذاران و مشارکت با بخش خصوصی توسط شهرداری تهران (سازمان زیباسازی) مورد توجه تهیه کنندگان این گزارش بوده است . 

عدم نظارت کافی بر تهیه قطعات و تشخیص اصالت آنها و مشخصات فنی خرید قطعات و تجهیزات و همچنین نظارت کافی بر نحوه سرویس و تامین و نگهداری پله‌های برقی طبق چک‌لیست‌های هفتگی، ماهیانه، فصلی و تهیه گزارش‌های مربوطه از دیگر مشکلات مطرح شده در این گزارش است همچنین  آمار ساخت پل‌های عابر پیاده مکانیزه توسط شهرداری تهران از سال 83 الی 94 تعداد 96 دستگاه، از سال 95 الی 1401 تعداد 5 دستگاه، جمعا 121 دستگاه (484 یونیت) در سطح شهر تهران است ، متاسفانه از سال 95 به بعد ساخت پل شیب نزولی داشته است . 

 در این گزارش تاکید شده که ضروری است بعد از گذشت 17 سال مصوبه سال 84 شورای شهر تهران موارد پیشنهادی در متن ماده واحده مصوب را مورد بررسی مجدد و اصلاح قرار گیرد.در این گزارش پیشنهاد شده سازمان زیباسازی با هدف ساخت و توسعه پل‌های عابر پیاده با طراحی جدید و تجهیزات به‌روز شده و ایمن در سال 1402، با اعطای تسهیلات و واگذاری امتیاز تبلیغات محیطی و تشویقی و ترغیب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی مانند سازمان‌ها، شرکت‌ها، تجار صنایع و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ و کوچک با صرفه و صلاح شهرداری تهران اقدام مقتضی کند.