پای مسکن سازی به پیچ و مهره های میراث صنعتی تهران باز شد/پایان امیدها به چیت ری

بهمن سال 1400 بود که شهردار تهران دستور تشکیل قرارگاه مسکن را صادر کرد او در صفحه شخصی خود در شبکه ایکس (توییترسابق)  نوشت: شهرداری نمی‌تواند نسبت به مسکن مردم بی‌تفاوت باشد.او در بخشنامه‌ای خطاب به همه مدیران ستادی و شهرداران مناطق، دستور تشکیل قرارگاه جهادی مسکن در شهرداری تهران صادر کردم.زاکانی در پی راه اندازی قرارگاه مسکن پایتخت 6 تکلیف برای همه مدیران این حوزه مشخص کرد . نخست  راه‌اندازی قرارگاه جهادی تأمین مسکن در شهرداری تهران برای مدیریت هماهنگ و همکارانه و مانع‌زدایی از همه فرآیندها.

 به حداقل رساندن زمان و حذف فرآیندهای موازی و زائد برای صدور مجوزهای لازم برای تولید مسکن در شهر تهران، در اولویت قرار دادن و به کارگیری همه ابزارهای مورد نیاز برای سرعت بخشی به نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد.، شناسایی همه ظرفیت‌های تولید مسکن در شهر تهران و تلاش برای فعال‌سازی آنها ، به میدان آوردن همه امکانات شهرداری تهران (شامل زمین، مجوزها و جز آن) برای تأمین مسکن و به ویژه مسکن استطاعت‌پذیر و فعال کردن اجرای بند ۲۱ ماده ۵۵ قانون شهرداری مبنی بر اتخاذ تدابیر لازم جهت تأمین مسکن برای افراد و گروه‌های بی‌بضاعت و کم‌استطاعت موارد دیگری بود که شهردار تهران در این پیام خود به آن اشاره کرد .

او سال 1401 هم به رسانه ها درخصوص فعالیت قرارگاه جهادی مسکن گفت که قرار است سالانه حداقل ۱۸۰ هزار واحد مسکن در مناطق مختلف تهران ساخته شود. تاکنون بیش از ۴٠٠ هزار واحد تفاهم کردیم و بخشی از آن شروع شده و بناست حداقل سالانه ١٨٠ هزار واحد مسکن را برای مناطق مختلف تهران داشته باشیم.

در این مدت به بهانه تولید مسکن بسیاری از ظرفیت های زیست محیطی ،میراثی،ایمنی و ...شهرتهران به خطر افتاده است . کارشناسان شهرسازی  معتقدند :‌موج مسکن سازی پایتخت به بسیاری از ظرفیت های پایتخت رحم نمی کند به فضای سبز، مدرسه تاریخی، خدمات، کسب وکار، سوله مدیریت بحران و .. و در این حوزه به بسیاری از موارد مهم هم توجه چندانی نمی کند ازجمله گسل، فرونشست، انواع حریم، اشکالات قانونی و حقوقی و..

و حالا این موج به جان پیچ و مهره های میراث صنعتی تهران افتاده است.چیت ری با 15 هکتار مساحت یکی از کارخانه های فعال ایران با 4000 کارگر بوده است که از دهه هفتاد روند رکود و تعطیلی خود را طی کرده است.  این کارخانه شامل ساختمان ها و سوله های بسیاری است؛ برخی از آن ها نیازمند بازسازی اساسی اما بیشتر آن ها ساختمان و سوله‌های مستحکم بزرگی است که با یک مرمت حداقلی امکان بهره برداری مجدد از آن وجود دارد.

در این مجموعه بادگیر، کوره آجرپزی تاریخی، درختان تنومند و فضای سبز وسیعی وجود دارد ضمن اینکه رای باغ نیز برای آن صادر شده و نظرات میراثی ویژه روی آن وجود دارد. از طرف دیگر این سایت برروی گسل اصلی (درجه1) شمال ری واقع شده است که سابقه ویرانی های گسترده تاریخی دارد.

این کارخانه در سامانه طرح تفصیلی به عنوان پهنه S311 صنعتی پاک با فناوری بالا (پارک علم و فناوری، موزه میراث صنعتی) تعیین شده است و در سال گذشته با شعار «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» امیدهای فراوانی برای احیاء آن و تبدیل به قطبی نوآور، فناور و پویا شکل گرفت.

اما براساس اسنادی که به اکوایران رسیده ،شهرداری منطقه 20 و بنیاد مستضعفان (به عنوان مالک) بدون لحاظ طرح تفصیلی ملاک عمل، درحال ارسال طرحی با حدود ۲ هزار واحد مسکونی و... به کمیسیون ماده 5 هستند.

 در صورت وقوع این تصمیم یکی از میراث های اصیل و ظرفیت‌های نوین کسب و کار قابل احیاء در تهران تجزیه خواهد شد، اتفاقی که می تواند با حسن تدبیر بنیاد مستضعفان به عنوان متولی کارخانه و داعیه دار حمایت از رویکردهای ملی «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» به گونه ای دیگر رقم بخورد.

از سوی دیگرگفته می شود، شهرداری منطقه 20 با همکاری سازمان نوسازی درحال اعمال تغییرات اساسی و گسترده در طرح تفصیلی محدوده 200 هکتاری فدائیان اسلام است، طرحی موسوم به نوفام که به تازگی مالکان را از بلاتکلیفی چندده ساله درآورده و هنوز مهر و امضاء مصوبه آن در کمیسیون ماده 5 در سال گذشته (1401) خشک نشده است .

با این روند علاوه بر چیت ری، احتمالا به زودی شاهد تبدیل گسترده پهنه های S (فعالیت، کسب و کار و خدمات) به M و R (مختلط و مسکونی) و حذف خدمات فضای سبز و اراضی ذخیره در محدوده 200 هکتاری فداییان اسلام باشیم.

اقدامی که ضمن دهن کجی به طرح تازه مصوب در دوره مدیریتی فعلی، از بین بردن ظرفیت های کسب و کار و اشتغال و خدمات و بارگزاری های سنگین و فراتر از ظرفیت مسکن و خدمات آن را با انگیزه های مادی به همراه خواهد داشت.