آیین امضای تفاهم‌نامه همکاری در حوزه مقابله با زباله‌گردی و پیشگیری از به کارگیری کودکان کار میان وزارت دادگستری و سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، امروز -شنبه، هفتم بهمن ماه ۱۴۰۲- با حضور عسکر جلالیان، معاون حقوق بشر و امور بین‌الملل وزارت دادگستری و رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران برگزار شد.

رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در این نشست اظهار کرد: امروز بستر مناسب در حوزه خدمات شهری؛ رفت و روب و تفکیک زباله از مبدا آماده شده است و می‌توانیم از صدا سیما و  اصحاب رسانه درخواست کنیم تا کمک کنند تا شهر آراسته‌ای داشته باشیم.

وی با بیان اینکه متاسفانه پدیده شوم زباله گردی را در شهرها شاهد هستیم، افزود: برای حل این موضوع پیش نیازهایی باید فراهم شود از جمله عدم صرفه اقتصادی برای زباله گردها. برای اینکه اقتصاد این بستر را به هم بزنیم باید تعدد قراردادها و پیمانکاران را اصلاح می‌کردیم. کاهش دفن زباله یکی از مواردی بود که در نظر گرفتیم و بازچرخانی در دستور کار قرار گرفت؛ چون طبق این قانون، پسماند خشک نباید دفن شود. ما یک پیمانکار را برای پاسخگویی درباره همه پیمانکاران، از طریق مناقصه تعیین کردیم تا مجموعه را هدایت کند و امروز کلا ۱۴ پیمانکار کلان داریم.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران افزود: امروز بستر مهیاست و با اپلیکیشن نوماند پیمانکار به خانه ها می رود و زباله خشک را تحویل می گیرد، یک خط هم در آرادکوه برای تفکیک زباله خشک قرار داده ایم.

محمدی با بیان اینکه این موارد به کاهش زباله گردی به ویژه توسط کودکان کمک می کند، تاکید کرد: مافیای زباله گردی بیش از سه هزار میلیارد تومان از زباله خشک درآمد دارد. بنابراین حاضرند برای این پول سیستم پسماند را بهم بریزند. خیلی از آنها با گونی های بزرگ روی وانت بارها پسماند خشک جمع می کنند. حتی ما با آنها درگیری فیزیکی پیدا کردیم و در این فضا کمک نیروی انتظامی و بخش حاکمیتی را می خواهیم.

وی ادامه داد:  مافیای زباله برای تامین منافع خود از نیروی ارزان که همان کودکان هستند، ‌استفاده می کند و گرچه به هیچ جا وصل نیست، اما دغدغه برخورد انتظامی ندارد. بیش از هفت هزار و ۵۰۰ تُن به صورت روزانه در تهران زباله تولید می شود و جمع آوری آن به صورت ساعتی با توجه به ترافیک، سخت است. به همین دلیل لازم است با کاهش تولید زباله و فرهنگ سازی برای تعریف ساعت گذاشتن زباله در مخازن به رفع این مشکل کمک کرد.

محمدی با تاکید بر اینکه مجوز ضایعات فروش باید از درگاه ملی مجوزها حذف شود، گفت: ۵هزار شغل در حوزه پاکبانی نیاز داریم و می‌توانیم از زباله گردها استفاده کنیم.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با بیان اینکه به کمک دستگاه‌های قضائی و انتظامی برای تغییر چهره شهر نیاز داریم، تصریح کرد: افرادی به عنوان مافیای زباله، از نیروهای کار یا کودکان کار استفاده می‌کنند و از دستگاه‌های قضائی و انتظامی ترسی ندارند. بعضا مافیای زباله به جای پول به کودکان کار مواد مخدر می‌دهند.

وی ادامه داد: زیرساخت‌های جمع آوری زباله خشک ایجاد شده است و صدا سیما باید براساس قانون فرهنگ سازی کند.

محمدی تصریح کرد: قبلا ساعت ۹ شب زباله ها در مخازن قرار داده می‌شد، باید این فرهنگ که مردم زباله را در ساعت۹ شب در مخازن بگذارند،احیا شود. ضمن اینکه تولید زباله هایی مثل پلاستیک هم نسبت به قبل چند برابر شده است و لازم است در این مورد هم فرهنگ سازی شود. به عنوان مثال در گذشته مردم از زنبیل برای خرید نان استفاده می‌کردند، اما حالا از نایلون استفاده می‌شود.

وی با پرداختن به استفاده از ظرفیت بانوان در اجرای طرح نوماند، گفت: دفن زباله هزینه بسیاری دارد. البته تا پایان اسفند در مورد قرارداد زباله سوز به نقطه خوبی می‌رسیم‌.

محمدی در توضیح بیشتر افزود: برای ساخت دستگاه زباله سوز چینی و تجهیز و آماده سازی ابنیه و فضای مناسب این کار نیاز به سرمایه ۳۰ هزار میلیارد تومانی است که ۷۰ درصد آن توسط طرف چینی و ۳۰ درصد هم توسط شهرداری تهران تامین خواهد شد.

عسکر جلالیان، معاون حقوق بشر وزارت دادگستری هم در این نشست اظهار کرد: در کشور کارهای زیادی انجام شده و مسائل زیادی هم وجود دارد که باید حل شود. یکی از این موارد مهم توجه به پدیده شوم زباله گردی است.

وی افزود: باید به مدیری که تلاش می کند کمک کنیم. قانونی در سال ۱۳۸۳ تحت عنوان قانون مدیریت پسماند تصویب شد که یکی از قوانین خوبی است که ۱۷ سال پیش این قانون توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و ابلاغ شده است. در سال ۱۳۸۴ آیین نامه اجرای این قانون تدوین شد و در آن آیین نامه اجرایی، وظیفه‌ تمامی دستگاه‌های ذی ربط مشخص شد.

جلالیان ادامه داد: در وزارت دادگستری با رهنمودهای وزیر به موضوع زباله گردی ورود کردیم و تلاش می‌کنیم هر چه ظرفیت داریم برای حل این موضوع استفاده کنیم‌. با فرماندهی فراجا و شهرداران مناطق ۲۲گانه هم جلساتی برگزار کرده ایم.

معاون حقوق بشر وزارت دادگستری گفت: مافیاهایی در پس موضوع زباله گردی وجود دارد و ارقام بالاست‌. امروز درواقع نشسته ایم برای انجام کارهای بزرگ و رسانه ها باید در این زمینه همکاری کنند. اگر مدیریت پسماند به خوبی رخ دهد از یک اتهام سنگین در حوزه بین‌الملل رهایی پیدا خواهیم کرد. ما در اسناد بین‌المللی تعهد کرده ایم که اشکال سخت کار را از جامعه حذف کنیم.

وی ادامه داد: خیلی ها فکر می کنند افرادی که در سطل های زباله جست و جو می کنند و به دنبال  زباله های خشک می گردند، به دلیل گرسنگی به دنبال غذا هستند. مخالفین و در واقع آنهایی که به هر حال با نظام زاویه دارند هم از این منظره ها فیلم و عکس می گیرند و متاسفانه سوء استفاده هایی برای تخریب چهره کشور شکل می گیرد.

جلالیان با بیان اینکه بعضی از افراد در مواردی با استفاده از مونتاژ در فیلم و عکس زباله گردها، نیت تخریب چهره کشور در عرصه جهانی را دارند، گفت: ما باید مراقب باشیم. البته نمی گویم که کاملا بی عیب هستیم. 

معاون حقوق بشر وزارت دادگستری با بیان اینکه ایران کشور اسلامی، مذهبی و ارزشی است و حس نوع دوستی خیلی قوی در بین مردم کشور ما وجود دارد، گفت: باید برای حل موضوع زباله گردی نیز مردم همکاری کنند و بدون همکاری مردم کار پیش نخواهد رفت.

وی تاکید کرد: موضوع فروش پسماند نیست، موضوع حق بهره برداری از پسماند است که حق شهرداری تهران است.

جلالیان با بیان  اینکه طرح نوماند در راستای حفظ محیط زیست سالم و حقوق بشر است، تصریح کرد: این طرح بسیار خوب و مهم است. صدا و سیما و رسانه ها باید در راستای فرهنگ سازی طرح نوماند همکاری کنند.

معاون حقوق بشر وزارت دادگستری تاکید کرد: تمام ظرفیت وزارت دادگستری در اختیار دستگاه های اجرایی برای حل مشکلات و به ویژه حل موضوع زباله گردی است. ما سه برابر بیش‌ از نرم جهانی زباله تولید می‌کنیم. شهرداری تا کی و چقدر زباله ها را جمع آوری کند؟ به زودی باید در مجامع بین المللی در مورد موضوع زباله گردی توضیح دهیم.

وی خاطرنشان کرد: برای حل مشکلات نیاز به آموزش داریم و دست به دست هم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم که رسانه در این مورد می‌تواند بسیار کمک کند. دادستان‌ها به عنوان مدعی‌العموم در کنار شهرداری‌ها هستند و ظرفیت آن‌ها در اختیار شهرداری هاست. پدیده شوم زباله گردی نقض صریح حقوق شهروندی، حقوق بشر، کرامت انسانی،  حق بر محیط زیست و  حق بر بهداشت است. همه این موارد جزو حقوق عمومی و از شرح وظایف مدعی‌العموم است. این جرم‌ها چه در قالب فعل و یا ترک فعل باشد، واجد جنبه عمومی است و بدون شاکی خصوصی هم دادستان می‌تواند ورود کند. فقط کافی است که شهرداران مناطق و نواحی بخواهند، به راحتی می‌شود مافیا را کنترل کرد. نیاز به طرح شکایت هم نیست و فقط کافی است که به دادستانی‌ها اطلاع بدهند.