در اقتصاد ایران، برخلاف کشورهای توسعهیافته، نرخ ارز به عنوان شاخص کلیدی و متاثر از ساختارهای پیچیده سیاسی-اقتصادی عمل میکند.
روند نوسانات دلار نشان میدهد که اگرچه افزایشهای اخیر (مانند رشد ۱۳ درصدی در ۱۸ روز آذرماه) چشمگیر است، اما در دهه گذشته بیسابقه نبوده است.
دوره نسبتاً باثبات سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶، که رشد ماهانه هیچگاه از ۱۰ درصد فراتر نرفت، با خروج آمریکا از برجام در ۱۳۹۷ پایان یافت. از آن پس، شوکهای خارجی و تحریمها محرک اصلی جهشهای متوالی بودهاند.
در ماههای اخیر، افزایش تقاضای پایان سال میلادی برای تسویهحسابهای خارجی، انتظارات تورمی فزاینده و انتشار مصوبه جدید دولت برای واردات مرزی بدون انتقال رسمی ارز، از عوامل فشار بر قیمت دلار ذکر شدهاند.
این نوسانات نشان میدهد نظام عرضه ارز، تحت تاثیر محدودیتهای تجاری و تحریمها، به تدریج مستهلک شده و توانایی پاسخگویی به تقاضا را از دست داده است.
