ادعای وزارت امور خارجه آلمان: پرونده اینستکس بسته شد؟

ادعایی که با واکنش بانک مرکزی کشورمان رو‌به‌رو شده است. گذشته از اینکه کدام یک از طرفین ادعایی نزدیک‌تر به واقعیت دارد، اینکه هر دو سوی این کانال مالی به ناکارآمدی آن اعتراف می‌کنند شاید نشانه‌ای برای پایان رسمی کار آن باشد.

کانال تجاری اینستکس تا حد زیادی ناکارآم بوده

چند روز پیش وزارت خارجه آلمان در جواب پرسش یک نماینده مجلس این کشور اعلام کرد که کانال تجاری اروپا با جمهوری اسلامی ایران که آن را به اسم اینستکس می شناسیم تا حد زیادی بی‌اثر بوده، تا اینجا ماجرا چندان حساسیت برانگیز نیست چون ناکارآمدی این کانال مالی موضوعیست که مدت هاست درباره ان گفته میشود و خود ایران هم بارها اعلام کرده که اینستکس نتوانسته تعهدات اروپا در قبال ایران را اجرا کند اما ادعای وزارت امور خارجه آلمان جایی حساسیت برانگیز شده که اعلام کرده که ایران مسئول ناکامی این کانال مالی بوده در حالی که خیلی از شرکت های اروپایی برای معامله با ایران در قالب این کانال مالی اعلام آمادگی کرده بودند اما ایران با ادامه مبادلات موافقت نکرده،‌ طبیعتا طرف ایرانی این ادعا را بی جواب نگذاشته، بانک مرکزی ایران اعلام کرده که ایران منابع مالی خودش را به این کانال مالی هدایت نمی کند زیرا دولت های اروپایی هیچ ایده ای ندارند که چطور مجرای راه اندازی شده به نام اینستکس را تامین مالی کنند و شهامت کافی برای حفظ حاکمیت اقتصادی خودشان را ندارند.

سابقه ناکارامدی اینستکس

 وقتی به سابقه عملکرد اینستکس نگاه می کنیم می بینیم که این اعتراف به ناکارآمدی از سوی هر دو طرف اصلا دور از انتظار نیست چون این کانال که با هدایت فرانسه، آلمان و انگلیس در ژانویه ۲۰۱۹ راه اندازی شد و اولین معامله اش را مارس ۲۰۲۰ انجام داد از آن موقع تا الان کانال مقادیر کمی پول و سرمایه بوده که فقط برای جا به جایی چند محموله پزشکی انجام شده، محموله هایی که اساسا از تحریم معاف بودن، همین چند ماه پیش هم مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به دبیرکل این سازمان از برآورده نشدن وعده کشورهای اروپایی برای تضمین روابط اقتصادی با ایران و ایجاد سامانه اینستکس گلایه کرده و خواستار اثبات کارایی این سازوکار شده بود. حالا به روشنی معلوم نیست که آنچه اینستکس رآ به اینجا کشاند دقیقا چه سلسله اتفاقاتی بوده اما به نظر می رسد با اعتراف دو طرف به ناکارآمدی این کانال مالی شاید بتوان گفت که پرونده آن رو به بسته شدن قرار دارد، از طرفی عده ای هم اعتقاد دارند که با نزدیک شدن به دوران مسئولیت جو بایدن در کاخ سفید شاید بتوان به راه حل دیگری فکر کرد