بورس انرژی ایران اعلام کرد:معاملات قراردادهای آتی «متانول» و «نفتای سبک»، در تابلوی قراردادهای آتی این بورس از روز چهارشنبه ۱۸ اسفندماه رسما آغاز می‌شود.

به گفته علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران در روز اول معاملات، شش قرارداد آتی منتشر می شود  سه قرارداد با سررسیدهای ۱۷ خردادماه، ۱۷ تیرماه و ۱۷ مردادماه ۱۴۰۱ برای کالای متانول و سه قرارداد نیز با همین زمان های سررسید برای نفتای سبک منتشر خواهد شد.

بورس انرژی دوره معامله اولین قرارداد را ۲ ماه و دوره تحویل آن را یک‌ماه اعلام کرده است، دوره معامله دومین قرارداد سه ماه و دوره تحویل آن هم همانند قراردادهای اول یک ماهه در نظر گرفته شده است. نقوی نژاد می گوید:  برای سومین قرارداد نیز دوره معامله چهارماه دوره تحویل یک ماهه پیش بینی شده است.

مدیرعامل بورس انرژی ایران با بیان این که بند ۱۳ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بر متنوع‌سازی روش‌های فروش و تبدیل شدن جمهوری اسلامی ایران به مرجع قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی در منطقه تاکید دارد، اعتقاد دارد: استفاده از این ابزار مالی ظرفیتی جدید برای فروش فرآورده‌های نفتی است و همچنین امکان مصون ماندن در مقابل نوسانات بالای قیمت یا به عبارتی پوشش ریسک قیمت را در این صنعت فراهم می‌آورد.

او  استاندارد شدن قراردادها در قالب مشخص، کاهش ریسک نکول طرفین با تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای، جلوگیری از هزینه‌های اضافی، استفاده از اهرم مالی و ورود طیف وسیع‌تر معامله‌گران، افزایش شفافیت قیمت و کشف عادلانه قیمت‌ها را بخشی دیگر از مزایای این بازار جدید می داند.

محمد حسین بابالو دبیر گروه بورس کالا در روزنامه دنیای اقتصاد درباره این اتفاق جدید در بازار سرمایه ایران می گوید: مهم ترین ویژگی قرارداد جدید این است که در کنار گزینه آتی بودن، در سررسید امکان تحویل فیزیکی دارد.

این کارشناس حوزه بورس کالا ویژگی تحویل فیزیکی را پتانسیل صادرات می داند و تاکید دارد:اگرچه این معاملات ریالی است ولی این امکان را دارد که مستقیما در صادرات به کار گرفته شود و شاید مهمترین و جذاب ترین ویژگی این معامله این نکته باشد.

به گفته این روزنامه نگار از طرف دیگر نفتا و متانول دو کالای خیلی پیچیده و مرسوم به شمار می روند و در بازارهای جهانی معاملات جذابی دارند.  این ویژگی باعث می شود که حضور ایران در بازارهای صادراتی با محوریت قیمت سازی و قراردادهای مستمر اتفاق بیافتد؛ بنابراین اتفاقی شبیه به فرایند قیمت سازی در بازار نفت خام بر اساس این معاملات شکل می گیرد که این نکته بسیار مهمی است.

بابالو اعتقاد دارد:با توجه به اینکه نفتا و متانول دو کالای صادراتی برجسته ایران هستند و هر دو ارزآوری حائز اهمیتی دارند   به کمک این قراردادها رهگیری بهای نرخ ارز در آینده هم ممکن می شود؛ به عبارت ساده تر وقتی قیمتی در این بازار ثبت می شود و قیمت جهانی آن کالا را نیز در دسترس باشد توان  کشف نرخ انتظاری در زمان سررسید برای قیمت دلار بوجود می آید زیرا در زمان سررسید معامله گر قیمت دلار خود را هم در  پوشش ریسک وارد می کند و یک سیگنال انتظاری در اختیاری معامله گران و سیاست گذاران قرار می دهد تا بر اساس آن انتظارات از قیمت گذاری دلار در آینده را نیز رصد کنند.

البته او تاکید دارد: تمام این موارد در شرایطی است که پتانسیل تحویل فیزیکی این کالا موجب می شود پتانسیل موفقیت های این قرارداد  به وضوح در زمان تحویل فیزیکی نیز رهگیری شود.

 این کارشناس حوزه بازارهای کالایی با اشاره به قوانین و مقررات کنونی ممانعتی پیش روی ورود سرمایه گذار خارجی هم نمی بیند و می گوید: مزایای قرارداد به اندازه ای هست که از آن استقبال شود.

او یکی دیگر از ویژگی های معاملات را برخودرای از امکان تحویل دریایی عنوان می کند و توضیح می دهد: در این نوع قرارداد در زمان سررسید می توان کالا را به صورت دریایی تحویل گرفت و صادر کرد و از این به بعد اگر تقارن بیشتری در معاملات ایجاد شود احتمال دارد که فضایی برای تامین مالی تولیدکنندگان هم در اختیار قرار بگیرد؛ بنابراین عرضه کننده می تواند با ارائه موقعیت های تعهدی برای خودش یک تامین مالی نیز ثبت کند.

 قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که هم اکنون تعیین می‌کند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.

تمام کسانی که دارای کد سهام‌داری از شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه هستند، می‌توانند از طریق مراجعه به کارگزاران مجاز به‌صورت برخط در این معاملات مشارکت کنند.

 با راه‌اندازی قراردادهای آتی برای نخستین‌بار امکان ورود سهام‌داران حقیقی به بورس انرژی فراهم می شود، البته مدیرعامل بورس انرژی تاکید دارد:این بازار برای تازه واردان به بازار سرمایه ریسک بالایی دارد و لازم است علاقمندان به معامله در این بازار از دانش مالی و تحلیلی کافی برخوردار باشند  بدون اطلاع و آموزش اقدام به معامله این ابزار نکنند