اکوایران: آسیای مرکزی یکی از حوزه‌های کلیدی و کم‌حاشیه در سیاست خارجی ایران محسوب می‌شود. امتیازی که می تواند به ایران در دستیابی به بازارهای تجاری این حوزه کمک کند؛ اما با وجود این امتیاز ما هنوز نتوانسته از این بستر بهره ببریم.

به گزارش اکوایران؛ پایین بودن سطح روابط تجاری میان ایران و قزاقستان در مقایسه با مناسبات سیاسی دو کشور موجب شده تا وزیر جهاد کشاورزی در اجلاس کمیسیون مشترک همکاری میان ایران و قزاقستان اعلام کند که سطح تجاری اقتصادی ایران و قزاقستان با سطح روابط سیاسی همخوانی ندارد.   

براساس آمار اعلام شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی در حال حاضر میزان صادرات ایران به قزاقستان 165 میلیون دلار و واردات ایران از این کشور حدود 275 میلیون دلار برآورد می شود که رقم بسیاری اندکی است. اما چه عواملی باعث شده که مناسبات تجاری دو کشور به سطح مطلوب نرسد. در این خصوص و در همایش تجاری ایران و قزاقستان بر این نکته تاکید شد که فقدان مراودات مستقیم بانکی، پیچیده بودن شرایط صدور روادید از سوی قزاقستان، کمبود پروازهای مستقیم و بالا بودن هزینه رفت‌وآمد بین دو کشور، کمبود امکانات در بنادر دو کشور و در نتیجه بالا بودن هزینه‌ها و در نهایت شرایط سخت حضور شرکت‌های خدمات فنی مهندسی ایرانی در قرافستان  از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی فعالان اقتصادی محسوب می شود. عواملی که دو طرف امیدوارند با برطرف کردن آنها مناسبات تجاری میان دو کشور در سه سال آینده به 3 میلیارد دلار برسد؛ رقمی که تحقق آن نیازمند همکاری بلند مدت دو طرف است.

همچنن در همایش تجاری ایران و قزاقستان که در چارچوب هفدهمین کمیسیون مشترک دو کشور که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. محمدرضا کرباسی، معاون بین‌الملل اتاق ایران در این مراسم با نگاهی به حجم روا‌بط تجاری دو کشور تصریح کرد: متاسفانه با وجود ظرفیت‌های بالا از سال ۲۰۱۶ تا کنون شاهد روند نزولی سطح مناسبات هستیم. به نظر بسترهای لازم برای توسعه همکاری‌ها فراهم نیست. چناچه این الزامات با همت مقامات دولتی در کمیسیون مشترک، فراهم شود، حجم روابط تجاری دو کشور می‌تواند به بیش از ۲ میلیارد دلار افزایش پیدا کند.

چگونگی بهبود مناسبات تجاری

سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی نیز در این همایش با اشاره به اینکه سطح تجارت و سرمایه‌گذاری مشترک بین ایران و قزاقستان مناسب نیست می گوید: در حال حاضر میزان صادرات ایران به قزاقستان ۱۶۵ میلیون دلار و واردات ایران از این کشور ۲۷۵ میلیون دلار برآورد می‌شود که آمار رضایت‌بخشی نیست.

وزیر جهاد کشاورزی معتقد است، اگر زمینه‌ها و بسترها را با همکاری دو طرف مهیا کنیم، امکان افزایش مناسبات تا ۳ میلیارد دلار در بازه زمانی سه ساله را داریم.

اما چه کنیم که مناسبات دو کشور به سطح قابل قبول برسد. در این خصوص وزیر جهاد کشاورزی می گوید: برنامه‌های خوبی برای همکاری بلندمدت بین دو کشور وجود دارد که توافق برای تشکیل شورای تجاری مشترک، برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های ایران در قزاقستان در بهار سال ۱۴۰۱، ایجاد کمیته مشترک خدمات بانکی برای استفاده از ارزهای ملی در تجارت، توسعه حمل‌ونقل و تسهیل شرایط تعرفه‌ای و تقویت حمل‌ونقل دریایی از جمله آنهاست و باید در نشست کمیسیون مشترک مطرح شده و درباره آنها به نتیجه برسیم.

ساداتی‌نژاد همچنین بر لزوم حذف روادید تجاری در راستای تقویت سطح مناسبات دو کشور تاکید کرد.

کریدور ایران-ترکمنستان- قزاقستان فعال‌تر شود

باخیت سلطان‌اف، معاون نخست‌وزیر و وزیر تجارت و هم‌گرایی قزاقستان به مجموعه کالاهایی که از ایران به این کشور و برعکس صادر شده، اشاره و نقش بخش لجستیک را در این پروسه بسیار مهم ارزیابی کرد و معتقد است کریدور ایران، ترکمنستان و قزاقستان جایگاه بسرایی در کاهش هزینه‎های تجاری دارد و دراین راستا وارد مذاکره با ترکمنستان شدیم تا سطح تعرفه‌های ترانزیت را کاهش داده و به تسهیل روند تجارت دو کشور کمک کند؛ قرار است این موضوع برای سه ماه اجرایی شود و امیدوارم ادامه‌دار باشد.

او با بیان اینکه سال گذشته قراردادهایی به ارزش ۵ میلیون دلار بین شرکت‌های ایرانی و ازبکستانی امضا شد، تصریح کرد: این امکان وجود دارد که سطح روابط خود را ظرف سه سال تا سه برابر افزایش دهیم برای این منظور باید از امکانات خود بهره ببریم. ابزارهایی وجود دارد که می‌تواند با وجود تحریم زمینه تجارت را فراهم کند.

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران نیز در این همایش با اشاره به اینکه در دوران کرونا علی‌رغم برخی پروتکل‌ها، مرزهای بین ایران و قزاقستان بسته نشد و دو کشور از طریق دریا با هم در ارتباط بودند، گفت:  توسعه مناسبات ایران با قزاقستان جزو اولویت‌های دولت ایران به شمار می‌رود و خوشبختانه ظرفیت همکاری‌ها بسیار زیاد است، هرچند حجم روابط در سطح مناسبات سیاسی نیست پس باید گام‌های عملیاتی برای افزایش سطح روابط برداشته شود.

به اعتقاد شافعی کریدور ایران- ترکمنستان- قزاقستان جایگاه ویژه‌ای در افزایش و تسهیل تجارت بین دو کشور دارد و باید مورد توجه دو طرف باشد. در این بین تسهیل روابط دریایی بین ایران و قزاقستان بسیار مهم و موثر است.

او همکاری در بخش صادرات کالاهای صنعتی و خدمات فنی مهندسی، همکاری در حوزه بیوتکنولوژی و گردشگری سلامت را نیز ممکن ارزیابی کرد.