17 راهکار کاهش مداخله دولت در مدیریت بازار

به گزارش اکوایران؛ تبعات مدیریت سنتی در بازار با توجه به اثربخش نبودن طرح های سنتی، این نکته مطرح می شود که  برای مدیریت هرچه بهتر بازار باید تغییر رویه داد. در این راستا بهتر است مدیریــت بــازار (بــا رویکردهــای تحولــی) به منظــور ایجــاد ثبــات در عرضــه و تقاضــا و قیمــت کالاهــا بــا ابزارهــای هوشــمند و خودتنظیـم مـد نظـر قـرار گیـرد.

 با این شرایط می توان گفت عبور از روش های سنتی در مدیریت بازار وزارت صنعـت، معـدن و تجـارت در برنامـه تحولـی مدیریـت بـازار کالاهـا و خدمـات به دنبـال هوشـمندسازی بـازار از حلقـه اول یعنـی پیـش از تولیـد و تولیـد تـا حلقـه آخـر یعنـی توزیـع و مصـرف اسـت. برای عبور از این چالش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی 17 راهکار ارائه کرده است. 17 پروژه عملیاتی برای خروج از بازار سنتی و ورود به بازار هوشمند با کمترین مداخلات دولت که منجر به مدیریت بازار کالاهای پایه و مصرفی و خدمات می شود.

در این گزارش آمده، با عبور از روش سنتی مدیریـت بـازار بـا مداخـلات ضـروری و حداقلـی دولـت پیگیـری می شـود و ایـن رویکـرد در اصـلاح نظـام قیمت گـذاری و کنترل هـای پیشـینی و پسـینی دنبـال خواهـد شـد. در ایـن ارتبـاط، این وزارتخانـه بـا برخـورداری از برنامه هــای تحولــی بــرای گــذار از مدیریــت بــازار ســنتی بــه نویــن،باید اســتفاده از ابزارهــای خودتنظیــم و هوشــمند کـردن پایش‌هـا و نظارت‌هـا را به صـورت جـدی در دسـتور کار خـود قـرار دهد.

اهداف سیاستی از مدیریت بازار در کشور

از سوی دیگر هرچند عبور از روش های سنتی مدنظر مدیران قرار گرفته است اما این نکته را نباید فراموش کرد که مدیریــت بــازار در کشــور امــری فرابخشــی اســت کــه حوزه‌هــا و دســتگاه‌های مختلفــی در آن نقش‌آفرینــی می کننــد؛ حضــور 14 دســتگاه اصلــی در جلســات کارگــروه تنظیــم بــازار کشــور خــود نشـ‌‌‌ـان‌دهنده ایــن امــر  اســت.

با این شرایط این سوال مطرح می شود که مهمتریــن اهــداف سیاســتی مدیریــت بــازار در کشــور شامل چه بخشی هایی می شود. ارزیابی های صورت گرفته نشان دهنده آن است که «حفظ سطح معیشت آحاد جامعه، کنترل تورم با تاکید بر اقلام خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، برنامه‌ریزی تامین، توزیع، کنترل و نظارت بر بازار با تاکید بر کالاهای اساسی، نظارت موثر بر قیمت و نحوه عرضه کالاها و خدمات، برنامه‌ریزی جهت تسهیل در کالارسانی، حمل ونقل، تامین و توزیع اقلام پرمصرف در ایام خاص، اطلاع رسانی مستمر از اقدامات تنظیم بازاری برای تنویر و آگاهی بخشی افکار عمومی، تسهیل فضای کسب‌وکار و هماهنگی بین دستگاهی در تامین کالاهای اساسی و صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان» از مهمترین اهداف سیاستی در مدیریت بازار در کشور محسوب می شود.

اما چه کنیم تا از بروز تورم در حوزه های اصلی جلوگیری شود. براساس ارزیابی های صورت گرفته افزایــش نــر خ ارز از طریــق افزایــش تــورم وارداتــی منجــر بــه افزایــش تــورم می شــود؛ بنابرایــن، ضــرورت دارد تــا مدیریـت بـازار بتوانـد حداقـل در مـورد کالاهـای داخلـی، ارتبـاط میـان نـر خ ارز و قیمـت ایـن کالاهـا را بـه حداقـل برسـاند.

سهم بالای خدمات در تورم کل

بررســی ســهم گــروه خدمــات از کل تــورم در یــک دهــه اخیــر نشــان‌دهنده افزایــش ســهم ایــن گــروه در شــکل‌گیری تـورم اسـت؛ بنابرایـن، لازم اسـت تـا سیاسـت‌گذار ابزارهـای مدیریـت بـازار در حـوزه خدمـات را نیـز موردتوجـه قـرار دهـد.

 اما چه گروه‌های بیشترین سهم از تورم را به خود اختصاص داده اند؛ ارزیابی های صورت گرفته نشان دهنده آن است که از میان گروههای «خوراکیها و آشامیدنیها»، «مسکن»، «آب»، «برق و گاز سایر سوخت‌ها»، «حمل و نقل و سایر زیرگروهها» بخش «خوراکیها و آشامیدنیها» با سهم 32 درصدی بیشـترین سـهم را در افزایـش تـورم کالایـی در سـال جـاری به خود اختصاص داده است.

 از سوی دیگر شــکاف میــان شــاخص قیمــت تولیدکننــده و مصرف کننــده در کشــور نشــان می دهــد کــه سالیان اخیر قیمت ها عمدتا در بــازار مصــرف کنترل‌ شــده اســت. بـا توجـه بـه افزایـش شـکاف میـان شـاخص قیمـت تولیدکننـده و مصرف‌کننـده ضـرورت توجـه بیشـتر بـه مدیریـت بـازار در کل زنجیـره تأمیـن وجـود دارد.

راهکارهای عبور از مدیریت سنتی بازار

با توجه به عبور از مدیریت سنتی بازار و رسیدن به یک روش هوشمند برای برون رفت، در این گزارش 17 راهکار ارائه شده است. راهکارهایی که شاید بتواند بازار را از قید و بندهای سنتی باز کند و به تبع آن شاهد کاهش مداخلات دولت در کنترل بازار باشیم.

براساس این گزارش اولین راهکار به «طراحی و استقرار بازار خدمات بازرگانی در شبکه توزیع» مربوط می شود. در دومین راهکار باید« تکمیل سامانه جامع تجارت» در دستور کار قرار گیرد و در سومین‌ راهکار نیز باید زمینه «گسترش دامنه تحت پوشش و رصدپذیر کردن جریان گردش کالا» فراهم شود، «اعتبارسنجی و رتبه بندی کسب‌وکارهای توزیعی»،«توسعه نهادهای پشتیبان لجستیک کشور»،«ساماندهی و ارتقای کارآمدی خدمات توزیعی عمده» از دیگر گام هایی است که در مراحل بعد باید برداشته شود. همچنین برای رسیدن به روشی هوشمند برای مدیریت بازار باید « تکمیل سامانه اطلاع رسانی، نظارت بازار و رسیدگی به شکایات»، « سامانه تحلیل و پیش‌بینی قیمت»، «ساماندهی واحدهای صنفی بدون مجوز» و « ساماندهی و ارتقای کارآمدی کسب وکارهای توزیعی در سطح خرده فروشی» نیز در دستور کار قرار گیرد. در کنار موارد مذکور باید به « اصلاح سیاستها و قواعد تنظیم قیمت کالاها و خدمات»، « طرح استانداردسازی ساختار قیمت نسبی خدمات» و « استقرار نظام اصالح شده خدمات در بازار» نیز توجه ویژه داشت.

از میان راهکارهای پیشنهادی آنچه در حال حاضر بسیار مورد توجه است به «درج قیمت تامین‌کننده (تولیدکننده) و قیمت واحد» اشاره کرد. از دیگر راهکارهای برون رفت از مدیریت سنتی می توان به «گسترش و تقویت شرکتهای بازرسی»، « گسترش، تقویت و اصلاح ساختار انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان» و « ترویج اخلاق کسب وکار» اشاره کرد.