به گزارش اکوایران، بنیامین نتانیاهو با اشاره به حمایت دونالد ترامپ ادعا کرده که کابینه او «کار را تمام خواهد کرد» و «تهدید ایران» را خنثی خواهد ساخت. این اظهارات در حالی مطرح شده که گزارش‌هایی از آمریکا حاکی از آن است که اسرائیل در حال بررسی انجام حملات هوایی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های آینده است. 

به نوشته گاردین، ترامپ مدعیست که ترجیح می‌دهد با تهران به توافق برسد، اما در عین حال تأکید کرده که در صورت شکست مذاکرات، اقدام نظامی آمریکا را نیز مدنظر دارد. دولت او موضعی حداکثری اتخاذ کرده و خواستار توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران شده است.

مشاور امنیت ملی آمریکا، مایک والتز، روز یکشنبه در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز اظهار داشت: «همه گزینه‌ها روی میز است.» او افزود که دولت جدید آمریکا تنها در صورتی با ایران مذاکره خواهد کرد که تهران «برنامه هسته‌ای خود را به طور کامل کنار بگذارد و مانند مذاکرات گذشته، بازی نکند.»

فشار اسرائیل و سبک معامله ترامپ

اوایل این ماه، ترامپ انتخاب روشنی را پیش روی ایران قرار داد. وی در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک پست گفت: «من مایلم توافق غیرهسته‌ای شدن با ایران انجام شود. این گزینه را به بمباران ترجیح می‌دهم.»

در سیاست، همانند تجارت، آنچه ترامپ به عنوان «هنر معامله» معرفی کرده، به میزان زیادی بر تهدید و نمایش قدرت متکی بوده است. اما تحلیلگران تردید دارند که این روش در قبال تهران کارساز باشد. آن‌ها همچنین هشدار می‌دهند که با پیشرفت توانمندی‌های هسته‌ای ایران، فرصت برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک روزبه‌روز کمتر خواهد شد. از سوی دیگر، نتانیاهو نیز تلاش می‌کند ترامپ را برای مشارکت در حملات مشترک به تأسیسات هسته‌ای ایران متقاعد کند.

نخست‌وزیر اسرائیل در گذشته تلاش کرده بود که دولت‌های مختلف آمریکا، از جمله دولت ترامپ، را به اقدام نظامی علیه ایران ترغیب کند، اما موفقیتی در این زمینه نداشت. ترامپ در دوران نخست ریاست‌جمهوری خود، به دلیل تمایلش به دور نگه داشتن آمریکا از جنگ‌های خارجی، این درخواست را رد کرد.

با این حال، در سال ۲۰۱۸، ترامپ یکی از خواسته‌های نتانیاهو را برآورده کرد و ایالات متحده را از توافق چندجانبه‌ای که سه سال پیش برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریم‌ها منعقد شده بود، خارج ساخت. از آن زمان، برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت قابل توجهی داشته است.

ایران برجام

تهران تأکید دارد که هیچ قصدی برای گریز هسته‌ای ندارد و همچنان عضو معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. با این حال، اگر تأسیسات هسته‌ای ایران با تهدید مواجه شوند، ممکن است این سیاست تغییر کند.

روز یکشنبه، بنیامین نتانیاهو در کنار مارکو روبیو، وزیر خارجه جدید آمریکا، به صراحت ادعا کرد که قصد دارد از آسیب وارد شده به موقعیت منطقه‌ای ایران بهره‌برداری کند. او مدعی شد: «در ۱۶ ماه گذشته، اسرائیل به محور ایران ضربه زده است. تحت رهبری قاطع رئیس‌جمهور ترامپ و با حمایت قاطع شما، هیچ شکی ندارم که می‌توانیم و خواهیم توانست کار را به پایان برسانیم.»

گزارش نگران کننده سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا

سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در هفته گذشته خبرنگاران را در جریان ارزیابی‌های خود قرار داده‌اند و معتقدند که احتمالاً اسرائیل در نیمه اول سال ۲۰۲۵ علیه تأسیسات هسته‌ای ایران اقدام خواهد کرد. با این حال، این ارزیابی‌ها تأکید دارند که اسرائیل برای اجرای چنین حمله‌ای به حمایت آمریکا در قالب سوخت‌گیری هوایی، اطلاعات و شناسایی وابسته است. مقامات آمریکایی همچنین هشدار داده‌اند که این حملات، در بهترین حالت، برنامه هسته‌ای ایران را فقط چند ماه به عقب خواهد انداخت و ممکن است تهران را به سمت تصمیم‌گیری برای تولید اورانیوم با غنای تسلیحاتی سوق دهد.

با وجود نگرانی‌هایی که در واشنگتن وجود دارد، دولت ترامپ اوایل این ماه با فروش کیت‌های هدایت‌کننده بمب‌های نفوذگر BLU-109 موافقت کرد. این بمب‌ها احتمالاً برای حمله به تأسیسات غنی‌سازی در فردو، که در اعماق زمین قرار دارد، ضروری خواهند بود.

نتانیاهو اولین رهبر خارجی بود که پس از انتخاب مجدد ترامپ به کاخ سفید دعوت شد. به گزارش واشنگتن پست، در دیدار این دو، درباره «چندین سطح از حمایت احتمالی آمریکا» بحث شد، از جمله پشتیبانی نظامی فعال برای یک حمله مستقیم - مانند ارائه اطلاعات، سوخت‌گیری هوایی یا سایر کمک‌ها - تا حمایت محدودتر سیاسی از یک اولتیماتوم تهدیدآمیز.

راز زیمت، پژوهشگر مسائل ایران، معتقد است که یک ضرب‌الاجل دیگر نیز برای دیپلماسی با ایران در حال نزدیک شدن است. بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، امضاکنندگان باقی‌مانده این توافق، از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان، می‌توانند مکانیسم «اسنپ‌بک» تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را فعال کنند. اما این اهرم فشار در اکتبر امسال منقضی می‌شود و پایتخت‌های اروپایی تنها دو گزینه خواهند داشت: «استفاده از آن یا از دست دادنش». زیمت هشدار داد که فعال شدن این مکانیسم می‌تواند به تشدید بیشتر تنش‌ها منجر شود. 

او گفت: «من فکر می‌کنم تا ماه اوت یا سپتامبر، فرصت بسیار محدودی برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک میان ایران و آمریکا وجود دارد. اگر تا آن زمان توافقی حاصل نشود... به نظر من، برای نتانیاهو بسیار راحت‌تر خواهد بود که نه‌تنها [از واشنگتن] چراغ سبز دریافت کند، بلکه احتمالاً برخی توانمندی‌های نظامی نیز به دست آورد که به اسرائیل امکان می‌دهد تأثیر گسترده‌تر و مؤثرتری داشته باشد.»

آمریکا اسراییل

رقابت دو جریان جمهوری‌خواه

نتانیاهو بارها ترامپ را «بهترین دوست» اسرائیل در کاخ سفید توصیف کرده است؛ توصیفی که مارکو روبیو و دیگر مقامات دولت نیز آن را تأیید کرده‌اند. اما این دوستی اکنون در آزمونی مهم قرار دارد.

آرین طباطبایی، مشاور سیاست‌گذاری در پنتاگون در دوران دولت بایدن، هشدار داده است که این شرایط باعث ایجاد «تنش میان جناح طرفدار خویشتن‌داری در دولت و جمهوری‌خواهان سنتی‌تر که رویکرد تهاجمی‌تری نسبت به ایران دارند» خواهد شد. او افزود: «هنوز در این روزهای اولیه مشخص نیست که کدام جناح در فرآیند بین‌سازمانی نفوذ بیشتری خواهد داشت و در نهایت سیاست را هدایت خواهد کرد، اما این عامل مهمی خواهد بود.»

ترامپ همواره به پرهیز از وارد کردن آمریکا به جنگ‌های خارجی افتخار کرده است، اما در عین حال نشان داده که آماده اقدام نظامی علیه تهران است. او در ژانویه ۲۰۲۰ دستور ترور سردار سلیمانی را صادر کرد.

گزارش‌هایی نیز حاکی از آن است که عربستان سعودی پیشنهاد میانجی‌گری برای جلوگیری از وقوع یک درگیری گسترده را مطرح کرده است. اما الکس وطن‌خواه، پژوهشگر ارشد در مؤسسه خاورمیانه، استدلال می‌کند که حتی اگر ترامپ بخواهد توافقی با ایران به دست آورد، سبک تهاجمی او در مذاکره می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. 

وطن‌خواه گفت: «سبک ترامپ این است که کار را با فشار سنگین آغاز می‌کند. اما مقامات در تهران به‌شدت مراقب نحوه واکنش خود به ترامپ هستند تا تصویر آن‌ها آسیب نبیند.» او افزود: «موقعیت منطقه‌ای ایران تضعیف شده، اما همچنان به نقش خود به عنوان رهبر پیشرو آرمان‌های اسلامی و مقاوم در برابر سلطه‌جویی غرب پایبند هستند. بنابراین، آنچه ممکن است در قبال برخی کشورها در اروپا یا آمریکای لاتین جواب دهد، لزوماً در مورد تهران کارساز نخواهد بود.»