به گزارش اکوایران، علی اصغر نخعیراد نماینده مشهد و کلات در مجلس روز گذشته از طرح سوال از سید عباس عراقچی، وزیر امورخارجه خبر داد و با بیان اینکه طرح سوال از وزیر بیش از 40 امضا دارد، گفت که این طرح سوال از سوی هیات رئیسه به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان کمیسیون تخصصی ارجاع شده و طبق آئیننامه وزیر باید در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی حضور یافته و پیرامون محورهای سوال توضیح دهد.
محورهای سوال از وزیر امور خارجه
آنطور که نماینده مشهد عنوان کرد، سوالات از عباس عراقچی در چهار محور تهیه و تدوین شده است: طرح سوال درباره تصمیم سیاسی در عزل مهدی صفری، معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه و علت اداره شدن معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه توسط سرپرست، سوال درباره سخنان و مقالات نسنجیده وزیر محترم در رابطه با سرمایهگذاری کشور متخاصم ایالات متحده آمریکا در جمهوری اسلامی ایران و عدم توجه به گرهزدن اقتصاد به مذاکرات و همچنین سوال در رابطه با اقدامات وزارت امور خارجه در تحقق شعار سال و کشف بازارهای هدف برای توسعه و رونق تولید.
چالش سرمایهگذاری آمریکاییها در ایران
یکی از چهار سوال مطرح شده از عباس عراقچی، موضوع پالس مثبت او درباره حضور اقتصادی آمریکاییها در ایران و گرهزدن اقتصاد کشور به مذاکرات بود؛ موضوعی که همیشه نقطه بحث و جدل در میان موافقان و مخالفان مذاکره است.
نماینده مشهد با اشاره به مقالات عراقچی در روزنامه واشنگتنپست و بنیاد کارنگی عنوان کرد که وزیر امور خارجه از بازار هدف ایران برای آمریکا با ظرفیت سرمایهگذاری یک هزار میلیارد دلار سخن گفته، که این امر موجب شد تا در داخل، افراد متوهم با اقتباس از سخنان عراقچی به تمایل آمریکا برای سرمایهگذاری یک هزار میلیارد دلاری در ایران سخن بگویند و اقتصاد کشور را به نتیجه مذاکرات گره بزنند.
عباس عراقچی در 25 اردیبهشت نیز تاکید کرد که یکی از اهداف ایران در مذاکرات با آمریکا برداشتن تحریمها است و ایران نیز مانعی برای حضور سرمایهگذارهای آمریکایی در داخل کشور ندارد.
پیش از این نیز مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری در 21 اردیبهشت در آئین روز ملی فناوری هستهای تاکید کرده بود که رهبری هیچگونه مخالفتی با سرمایهگذاری خارجی حتی از سوی سرمایهگذاران آمریکایی ندارند؛ به شرط آنکه با توطئه، براندازی یا سیاستهای غلط همراه نباشد.
با این تفاسیر باید دید که موضوعی که رهبری انقلاب اسلامی، رئیسجمهوری و رئیس دستگاه دیپلماسی منعی در آن نمیبینند، چرا از نگاه نماینده مشهد به معضلی بدل شده که بهخاطر آن وزیر را به بهارستان بکشاند.
بهارستان، اهرم فشار یا نظارت؟
جویا شدن علت عزل صفری از معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه نیز از دیگر محورهای فراخواندن عراقچی است. آنطور که اقتصادنیوز گزارش داده بود، مهدی صفری همزمان با آغاز به کار عراقچی بهعنوان وزیر امور خارجه در محل این وزارتخانه حضور پیدا نکرد و پس از گذشت یک ماه از وزارت عراقچی، وزیر خارجه سید رسول مهاجر را بهعنوان سرپرست معاونت دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه انتخاب کرد.
علت اهمیت استعفا یا برکناری معاونت اقتصادی وزارت خارجه، پس از 9 ماه جای کمی تامل دارد؛ آنهم در بحبوحه زمان مذاکرات ایران و آمریکا که فشار زیاد روی عباس عراقچی و تیم مذاکرهکننده است.
مذاکرات ایران با آمریکا در شرایطی انجام میشود که فشارهای داخلی و بینالمللی، چالشهای بسیاری را ایجاد کرده است. در این میان، عراقچی باید بین حفظ مواضع ایران و پیشبرد دیپلماسی تعادل برقرار کند. مجلس، بهعنوان نهادی که نماینده مردم است، نقش مهمی در نظارت بر این تعادل دارد. با توجه به موضوع اهمیت نقش نظارتی بهارستان، از سوی دیگر، این فراخوان میتواند فشار مضاعفی بر عراقچی وارد کند.
مذاکرات هستهای نیازمند تمرکز و هماهنگی است و پاسخگویی به سوالات مجلس ممکن است وزیر امور خارجه را از تمرکز بر مذاکرات بازدارد. با این حال، این فرآیند بخشی از قانون اساسی ایران است که در آن مقامات ارشد باید به نمایندگان مردم پاسخگو باشند.
عراقچی زیر تیغ بهارستان؟
بهارستان تا کنون بسیاری از وزرای دولت چهاردهم را برای پاسخ به سوالات به صحن و یا کمیسیونهای اختصاصی فراخوانده است. در جلسه علنی 21 اسفند 1403 احمد میدری، وزیر کار برای پاسخ به سوال کامران غضنفری، نماینده تهران درباره علت برخی جابهجاییهای مشکوک در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مجلس رفت که نمایندگان با ۹۹ رأی موافق، ۱۳۷ رأی مخالف و ۴ رأی ممتنع از ۲۴۰ رأی ماخوذه از پاسخهای وزیر تعاون، کار و امور اجتماعی درباره علت جابهجاییها و انتصابات مشکوک در این وزارتخانه قانع نشدند و میدری از بهارستان کارت زرد گرفت.
این نخستین کارت زرد مجلس به وزیران کابینه دولت چهاردهم بود.
همچنین در 12 اسفند سال گذشته نیز نخستین وزیر دولت مسعود پزشیکان با استیضاح، از هیات وزیران دولت خارج شد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی با 182 رای موافق استیضاح در برابر 82 رای مخالف و یک رای ممتنع، رای اعتماد خود به عبدالناصر همتی را پس گرفتند.
تاکنون طرح استیضاح پنج نفر از وزرای مسعود پزشکیان نیز به گوش رسیده است؛ از کلید خوردن استیضاح عباس علیآبادی، وزیر نیرو با 15 امضا تا طرح استیضاح فرزانه صادق با 41 امضا و طرح استیضاح ۳ وزیر در سال گذشته که عبدالناصر همتی، وزیر وقت اقتصاد و دارایی توسط بهارستان استیضاح شد. در دی ماه 1403 نیز طرح استیضاح احمد میدری و محسن پاکنژاد در سامانه مجلس ثبت شد؛ طرحی که پرونده آن مختومه شد. حال با این تفاسیر باید دید سرنوشت حضور عباس عراقچی در مجلس چه میشود؛ آیا نمایندگان از پاسخهای او قانع میشوند یا دومین کارت زرد بهارستان به نام دولت پزشکیان به ثبت میرسد.
