به گزارش اکوایران، به گفته سه مقام ترک، ترکیه در اوایل سال میلادی جاری در یک حرکت استراتژیک تمایل خود را برای پیوستن به بلوک اقتصادی بریکس اعلام کرده است.

 نماینده تغییردر پویایی قدرت جهانی

برخی از مفسران معتقد اند که بریکس به احتمال زیاد در دهه‌های آینده بر اقتصاد جهانی تسلط خواهد داشت. بریکس نماینده تغییر قابل توجهی در پویایی قدرت جهانی است و اغلب به عنوان جایگزینی برای جی۷ دیده می‌شود، که در درجه اول توسط کشورهای غربی هدایت می‌شود. اگر عضویت ترکیه موفقیت آمیز باشد، این کشور به اولین متحد ناتو تبدیل می‌شود که به بلوک می‌پیوندد.

کرملین خاطرنشان کرد: علاقه ترکیه [به عضویت] موضوعی برای بحث در اجلاس بریکس به ریاست روسیه، در روزهای دوشنبه و سه شنبه در نیژنی نوگورود خواهد بود. با این حال، هشدار داد که بعید است این بلوک هر درخواست عضویتی را بپذیرد. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه ، هفته گذشته حضور خود در این اجلاس را تأیید کرد.

در ماه اوت گذشته، بریکس برنامه‌هایی را برای دو برابر کردن اعضایش اعلام کرد و از جمله عربستان سعودی، مصر، ایران و امارات متحده عربی را دعوت کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، پیش از این علاقه خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کرده بود، اما تاکنون بحث‌های رسمی صورت نگرفته بود.

شبکه‌ای از روابط مکمل

طبق گفته یک مقام ترکیه‌ای که با میدل‌ایست‌آی صحبت کرد، به دنبال تصمیم بریکس برای گسترش، وزارت خارجه ترکیه شروع به ارزیابی مزایا و معایب بالقوه عضویت کرد.

علاقه ترکیه به یک پلتفرم اقتصادی به رهبری چین و روسیه در پایتخت‌های اروپایی باعث تعجب و نارضایتی شده است. یک مقام دیگر ترک گفت که ترکیه به این دلیل به بریکس جذب شده است که نیازی به تعهدات یا توافقات سیاسی یا اقتصادی ندارد.

این مقام گفت: «ما بریکس را جایگزینی برای ناتو یا اتحادیه اروپا نمی‌بینیم. با این حال، روند متوقف شده الحاق به اتحادیه اروپا ما را به بررسی سایر پلتفرم‌های اقتصادی تشویق می‌کند.»

این مقام افزود که «متحدان روی کاغذ» ترکیه اغلب نگرانی‌های امنیتی آنکارا را نادیده می‌گیرند و از ارائه سلاح‌های پیشرفته به آن امتناع می‌ورزند. وی توضیح داد: «ما دوست داریم بخشی از همه پلتفرم‌های چندجانبه باشیم، حتی اگر فقط به میزان کمی برای ما مفید باشد.»

بریکس

افراد دیگر، از جمله حیاتی اونلو، استادیار دانشگاه دفاع ملی ترکیه، استدلال می‌کند که نباید به علاقه ترکیه به بریکس به عنوان چرخشی کامل از غرب نگاه کرد. او گفت: «ترکیه می‌خواهد برای غلبه بر مشکلات اقتصادی شبکه‌ای از روابط مکمل با روابط خود با غرب ایجاد کند.»

اونلو خاطرنشان کرد که نهادهای جهانی سنتی مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی به طور فزاینده‌ای منسوخ به نظر می‌رسند که منجر به ظهور پلتفرم‌های جایگزین می‌شود، مانند کواد (گفتگوی امنیتی شامل استرالیا، هند، ژاپن و ایالات متحده) یا بریکس، که پس از گسترش به عنوان بریکس پلاس شناخته می‌شود.

در هر دو عروسی غذا بخورید!

لئون روزمارین، کارشناس امور روسیه در دانشگاه نورت‌ایسترن در آمریکا، گفت: «به قول معروف، بهتر است در هر دو عروسی غذا بخورید. ترکیه با برقراری همکاری با غرب و همچنین کشورهای کلیدی و ساختارهای دیگر، به دنبال ایفای نقشی منحصر به فرد است که هر کشوری نمی‌تواند به آن دست یابد.»

روزمارین گفت که تلاش ترکیه برای عضویت در بریکس با سیاست این کشور برای حفظ روابط تجاری با روسیه، حتی پس از حمله 2022 به اوکراین، همسو است. وی گفت: «اگر ترکیه واقعاً عضو بریکس شود، لزوماً یک اقدام ضد غربی نیست، زیرا هند و برزیل از همان ابتدا در این سازمان حضور داشته‌اند.»

با این حال، با توجه به تمرکز اخیر بریکس بر دلارزدایی و توافقات آنکارا با کشورهای منطقه برای ایجاد مکانیسم‌های تجارت با ارزهای محلی، یکی از مقامات ترک در مورد کارایی عضویت در بریکس ابراز تردید کرد.

این مقام گفت: «ما به جز چین تجارت قابل توجهی با کشورهای بریکس نداریم.» و خاطرنشان کرد که ترکیه همچنان بیش از نیمی از تجارت سالانه خود را با اتحادیه اروپا انجام می‌دهد.

این مقام همچنین در مورد نفوذ سیاسی بریکس تردید ابراز کرد و گفت که تأثیر این بلوک همچنان محدود است. این مقام اظهار داشت: «بریکس می‌تواند در آینده معنادارتر باشد اگر از نظر سیاسی اهمیت پیدا کند و در افکار عمومی بین‌المللی طنین‌انداز شود.»

اونلو بر این باور است که مشارکت همین قدرت‌های میانی مانند ترکیه می‌تواند اهمیت بریکس را افزایش دهد، زیرا این کشورها به دنبال نظم جهانی چندقطبی هستند که تحت سلطه ابرقدرت‌ها نباشد.