پوتین و کارت هسته‌ای؛ آیا روسیه بازی نهایی را آغاز می‌کند؟

به گزارش اکوایران، وقتی ولادیمیر پوتین در هفته گذشته هشدار داد که تأیید غرب برای حمله اوکراین به عمق خاک روسیه به معنای جنگ مسکو با ناتو است، پروپاگانداگرهای روس سریعاً تهدیدات هسته‌ای خود را تشدید کردند.

به نوشته واشنگتن‌پست، الکساندر میخائیلوف، رئیس دفتر تحلیل نظامی-سیاسی خواستار بمباران ماکت‌های چوبی از لندن و واشنگتن به همراه نسخه‌های کوچک کاخ باکینگهام، برج ساعت بیگ بن و کاخ سفید شد تا حملات هسته‌ای شبیه‌سازی شود و این ماکت‌ها «چنان زیبا بسوزند که جهان را وحشت‌زده کنند»!

ویاچسلاو ولودین، رئیس مجلس دوما هشدار داد که حملات به روسیه منجر به جنگ هسته‌ای خواهد شد و به پارلمان اروپا یادآوری کرد که مقر آن‌ها در استراسبورگ تنها سه دقیقه با موشک قاره‌پیمای روسی فاصله دارد.

اما در داخل کرملین، درکی فزاینده وجود دارد که استفاده مکرر از تهدید هسته‌ای موجب کاهش تأثیر آن شده و خطوط قرمز مسکو به طور مداوم در حال نقض‌شدن هستند. تحلیلگران و مقامات نزدیک به دیپلمات‌های ارشد روسیه گفتند که به جای آن، پوتین به دنبال واکنش‌های محدودتر و دقیق‌تری است تا به غرب اجازه ندهد اوکراین از موشک‌های دوربرد آن‌ها برای حمله به روسیه استفاده کند.

خبر مرتبط

لحظه سرنوشت‌ساز زلنسکی؛ کی‌یف مجوز حمله ویرانگر را از غرب می‌گیرد؟/ جنگنده‌های پوتین عقب می‌نشینند؟

اکوایران: هفته آینده، یک بحث عمومی در مورد اینکه آیا اوکراین باید اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد تولید شده توسط غرب در خاک روسیه را داشته باشد یا نه، در کانون توجه بین‌المللی قرار خواهد گرفت.

یک مقام روس گفت: «تهدیدات هسته‌ای بیش از حد استفاده شده‌اند. دیگر کسی از این اظهارات نمی‌ترسد».

خط‌قرمزهای صورتی مسکو

یک دانشگاهی روس با روابط نزدیک به دیپلمات‌های ارشد این کشور استفاده از گزینه هسته‌ای را «غیرمحتمل‌ترین» سناریو دانست و توضیح داد: «این اقدام واقعاً باعث نارضایتی شرکای روسیه در جنوب جهانی می‌شود و از نظر نظامی نیز بسیار مؤثر نیست». او افزود: «بحث‌ها درباره آستانه هسته‌ای موجب اغراق بیش از حد در تهدیدهای این‌چنینی می‌شود و احتمال گزینه‌های جایگزین را دست‌کم می‌گیرد. از آنجا که غرب دارای زیرساخت نظامی جهانی است، بسیاری از نقاط آسیب‌پذیر را می‌توان یافت».

تاتیانا استانوایا، بنیان‌گذار شرکت مشاوره سیاسی R-Politik مستقر در فرانسه گفت: «پوتین به دنبال گزینه‌های مختلفی است تا حمایت غرب از اوکراین را متوقف کرده و خطوط قرمز خود را اعمال کند». او افزود: «پوتین گزینه‌های زیادی دارد که نمی‌خواهد از آن‌ها استفاده کند، اما گزینه‌هایی وجود دارد که امروز آماده بازبینی آن‌هاست». او تسلیحات هسته‌ای را «بدترین گزینه برای همه، از جمله خود پوتین» می‌داند.

استانوایا خاطرنشان کرد استفاده از اقدامات هسته‌ای یا حمله مستقیم به قلمروی ناتو تنها زمانی مطرح می‌شود که «پوتین احساس کند موجودیت روسیه به شکل کنونی آن تهدید شده و راه دیگری وجود ندارد». او افزود: «برای رسیدن به این وضعیت، غرب باید بسیار فراتر از آنچه در حال حاضر مورد بحث است، پیش برود».

به نظر می‌رسد مقامات روسیه تا حدی با تردید آشکار ایالات متحده در رفع محدودیت‌های استفاده از موشک‌های غربی توسط اوکراین برای حمله به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه آرام شده باشند. تحلیلگران و مقامات گفتند که انتظار می‌رود در صورت اعطای مجوز، این مجوز بسیار محدود باشد.

با این حال، پوتین همچنان تحت فشار بوده که به نحوی واکنش نشان دهد و مانع از عبور مداوم خطوط قرمز خود شود.

دانشگاهی روس گفت: «این درک وجود دارد که خطوط قرمزی که مسکو ترسیم کرده توسط غرب نادیده گرفته می‌شود و باید گام‌های سنگین‌تر و معنادارتری از سوی مسکو برای نشان‌دادن جدیتش برداشته شود».

از زمان تهاجم ۲۰۲۲، روسیه مکرراً هشدار داده بود که تأمین جت‌های جنگنده مدرن مانند اف-۱۶، تانک‌ها و موشک‌ها به اوکراین ممکن است مشکل‌ساز شود، اما هرکدام از این موارد نهایتاً به وقوع پیوستند.

استانوایا گفت که پوتین شاهد روندی است که در آن، متحدان غربی اوکراین به کی‌یف اجازه گسترش فعالیت‌هایش را می‌دهند و این روند او را می‌ترساند، به ویژه اگر منجر به افزایش حملات موشکی در داخل روسیه شود. او افزود: «برای پوتین، این یک تغییر کیفی است که وضعیت را به سطح جدیدی می‌برد و شاید با اقدامات بیشتر همراه شود».

گزینه‌های کرملین

ممکن است مسکو به عملیات خرابکارانه علیه اهداف نظامی یا سایر زیرساخت‌ها در غرب روی آورد، به شکلی که اثبات دست‌داشتن روسیه دشوار باشد. همچنین ممکن است از گروه‌هایی که در برابر منافع غرب مبارزه می‌کنند، مانند حوثی‌های یمن که به کشتی‌های دریای سرخ حمله کرده‌اند، بهره ببرد.

لاورنس فریدمن، استاد بازنشسته مطالعات جنگ در کالج کینگز لندن گفت: «او نمی‌خواهد به چیزی دراماتیک یا شدید، مانند حملات هسته‌ای یا درگیری مستقیم با نیروهای ما روی بیاورد، اما این بدان معنا نیست که چیزی جدی در حال رخ دادن نیست».

سرگئی مارکوف، تحلیلگر سیاسی تندروی مرتبط با کرملین گفت که در میان مقامات ارشد نظامی روسیه، درکی فزاینده وجود دارد که «روسیه بیش از حد با غرب راه آمده و ما درباره خطوط قرمز زیاد حرف زده‌ایم اما هیچ اقدامی نکرده‌ایم. در نهایت باید به مرحله تشدید برسیم».

به عنوان واکنش‌های احتمالی، مارکوف پیشنهاد داد که ممکن است سفارت بریتانیا در مسکو تعطیل شود و حملاتی به پایگاه‌های هوایی در لهستان و رومانی که هواپیماهای اف-۱۶ اوکراینی در آن‌ها مستقر هستند انجام بگیرد. او گفت: «از آنجا که روسیه مطمئن است در مقطعی حملات به مسکو قطعاً رخ خواهد داد، پس باید ابتدا ما ضربه بزنیم».

در حالی که استانوایا هرگونه حمله به پایگاه‌های ناتو را بعید و تنها در صورت ناامیدی شدید می‌داند، اما اذعان داشت که استفاده از زبان هسته‌ای مزایای خود را دارد. او و مارکوف هر دو به این اشاره کردند که اعضای کمپین دونالد ترامپ تهدیدات مسکو را به عنوان یک موضوع در کمپین انتخاباتی مطرح کرده‌اند.

این هفته، ترامپ و رابرت اف. کندی جونیور در مقاله‌ای در «هیل» نوشتند که تصمیم برای اجازه‌دادن به اوکراین برای استفاده از موشک‌های دوربرد غربی «بیشتر از هر زمان دیگری پس از بحران موشکی کوبا، جهان را در معرض خطر بیشتر جنگ هسته‌ای قرار می‌دهد» و خواستار مذاکرات مستقیم با مسکو شدند.

آیا پوتین رد می‌دهد؟

مارکوف ادعا کرد که ممکن است پوتین بخواهد قبل از انتخابات تهدیدات را افزایش دهد و کارت آس خود را رو کند. او گفت: «اگر پوتین تشدید کند، ایالات متحده از جنگ هسته‌ای خواهد ترسید و ترامپ پیروز خواهد شد».

فریدمن نیز اشاره کرد که تهدیدات هسته‌ای پوتین به عمد مبهم هستند تا حس خطر را افزایش دهند. او گفت: «این تهدیدات ترسناک به نظر می‌رسند، اما او هیچ‌وقت دقیقاً نمی‌گوید که قرار است چه کاری انجام دهد. او به ما اجازه می‌دهد که تفسیر خود را داشته باشیم و بقیه بدترین تفسیرها را می‌کنند».

استانوایا گفت اما نهایتاً با کاهش تأثیر این رویکرد، پوتین هنوز جایگزینی برای آن پیدا نکرده است. او افزود که عدم اطمینان در حال افزایش بوده، چرا که «هیچ‌کس نمی‌داند» پوتین چه واکنشی به هر اقدام مشخصی نشان خواهد داد.

او در نهایت گفت: «فکر می‌کنم خود پوتین هم نمی‌داند».