بی‌بی تا کجا جنگ را پیش می‌برد؟

به گزارش اکوایران، زمانی که نیروهای اسرائیلی یحیی سنوار را در غزه ترور کردند، بسیاری در داخل و خارج اراضی اشغالی این تصور را داشتند که این لحظه‌ای باشد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل اعلام پیروزی کرده و عملیات نظامی در غزه را کاهش دهد تا توافق آتش‌بس و آزادی اسرا را نهایی کند. اما یک هفته پس از ترور سنوار، به طور فزاینده‌ای مشخص شده که تصور آن‌ها اشتباه بود.

به نوشته سی‌ان‌ان، نتانیاهو که روز دوشنبه ۷۵سالگیش را جشن گرفت، طولانی‌ترین دوره ریاست را بین نخست‌وزیران اسرائیل دارد. هم‌چنین او این رژیم را در طولانی‌ترین جنگ تاریخش هدایت می‌کند.

شرکای بین‌المللی اسرائیل و همچنین بسیاری در داخل این رژیم او را تحت فشار قرار داده و با اشاره به ترور سنوار و دیگر موفقیت‌های نظامی، خصوصاً ترور حسن نصرالله، این جنگ را اکنون پایان دهد.

اما به جای این، نتانیاهو عزم خود برای ادامه جنگ را نشان داده و این امر باعث شده که جهان در مورد هدف نهاییش به گمانه‌زنی بپردازد. او به این نکته اشاره کرده که آرزوهایش ممکن است فراتر از نابودی ادعایی حماس و حزب‌الله، دو تهدید فوری اسرائیل باشد. او مدعیست که ترور نصرالله «گامی ضروری» به سمت تغییر «توازن قدرت در منطقه برای سال‌های آینده» است. این سخنان نگرانی‌ها درباره تمایل او برای ورود به درگیری مستقیم با ایران را افزایش می‌دهد.

پس از حمله موشکی بی‌سابقه تهران در ۱ اکتبر، ایران و اسرائیل به طور خطرناکی به یک تشدید عمده دیگر نزدیک هستند. نتانیاهو بلافاصله وعده انتقام داد، اما سه هفته بعد، جهان هنوز در انتظار است تا ببیند اسرائیل چه اقدامی انجام خواهد داد. ایالات متحده و دیگر شرکا از نتانیاهو خواسته‌اند که احتیاط به خرج داده و از حمله به دارایی‌های هسته‌ای و نفتی ایران خودداری کند، اما مشخص نیست که آیا موفق شده‌اند یا نه.

نتانیاهو علناً ادعا کرده که می‌خواهد ارتشش متحدان ایران در محور مقاومت که تهدید فوری‌تری برای اسرائیل هستند را نابود کند: حماس در غزه و حزب‌الله در جنوب لبنان. اما به طور فزاینده‌ای مشخص شده که این هدف احتمالاً غیرممکن است.

وضعیت فعلی در شمال غزه چرایی این امر را نشان می‌دهد. ارتش اسرائیل قبلاً دو بار از این منطقه عقب‌نشینی کرده و هر بار اعلام کرده که حماس را از آنجا بیرون رانده است. با این حال، اوایل این ماه و پس از آنکه علائمی از بازگشت حماس در آنجا مشاهده کرد، ارتش دوباره وارد منطقه شد.

شمال غزه اکنون دوباره یکی از کانون‌های جنگ است و ارتش اسرائیل درد و رنج فراوانی را بر مردم این منطقه تحمیل کرده که پس از آخرین عقب‌نشینی اسرائیل به آنجا بازگشته بودند.

همچنین با گذشت چند هفته از آغاز عملیات اسرائیل در لبنان، حزب‌الله همچنان به حملات خود ادامه می‌دهد. یک پهپاد که در آخر هفته شلیک شد، توانست از سامانه‌های دفاع هوایی اسرائیل عبور کند و به خانه ساحلی نتانیاهو در حدود ۵۰ مایلی مرز لبنان ضربه بزند.

عدم تمایل نتانیاهو به توافق آتش‌بس، حتی پس از کسب چندین پیروزی نظامی، بسیاری را در اسرائیل عصبانی کرده است. اعتراضات گسترده هفتگی علیه او و کابینه‌اش دوباره آغاز شده و خواستار توافقی با حماس هستند که آزادی ۱۰۱ اسیر باقی‌مانده در غزه را تضمین کند.

آویو بوشینسکی، مشاور و سخنگوی سابق نتانیاهو و تحلیلگر سیاسی می‌گوید سرنوشت اسرا که گفته می‌شود هنوز چند نفر از آن‌ها هنوز زنده هستند، برای میراث سیاسی نتانیاهو حیاتی است.

بوشینسکی به سی‌ان‌ان گفت: «اگر نتانیاهو نتواند اسرای بیشتری را آزاد کند، چه از راه نظامی و چه از راه دیپلماتیک، مردم خواهند گفت او شکست خورده و همیشه به یاد خواهند داشت که در ماه جولای، او چند شرط دیگر را لحظه‌آخری به توافق آتش‌بس افزود که این توافق را منتفی کرد».

بوشینسکی اذعان داشت که اگر جنگ بدون آزادی اسرای بیشتر یا بازگشت جسد آن‌ها پایان یابد، ممکن است برخی‌ها نهایتاً تصمیم ترور سنوار را زیر سؤال ببرد؛ تصمیمی که هفته گذشته با استقبال سراسری اسرائیلی‌ها مواجه شد. او افزود: «بزرگ‌ترین ترس من این است که برخی بگویند ما با حذف تنها فردی که می‌شد با او مذاکره کرد، اشتباه کردیم. کسی نمی‌داند چه اتفاقی می‌افتاد، اما حداقل فرصتی برای مذاکره داشتیم».

انگیزه ادامه جنگ

نتانیاهو درگیر یک بازی پیچیده است و سعی دارد بین خواسته‌های متناقض بسیاری از متحدانش که نمی‌تواند آن‌ها را از دست بدهد، توازن ایجاد کند.

کابینه‌ او به حمایت چهره‌های راست افراطی مانند ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی وابسته است که تمایل خود برای ادامه اشغال غزه توسط اسرائیل را هیچ‌گونه پنهان نکرده و حتی پیشنهاد ساخت شهرک‌های یهودی در آنجا را داده‌اند.

محبوبیت نتانیاهو طی سال گذشته بهبود یافته، اما نه به اندازه‌ای که موجب پیروزیش در انتخابات جدید شود. بنابراین، او در تنگنا قرار دارد.

گایل تالشیر، دانشمند علوم سیاسی دانشگاه عبری قدس گفت: «پایان جنگ غزه و جنگ لبنان گزینه‌ای برای شرکای سیاسی نتانیاهو در ائتلاف نیست. آن‌ها می‌خواهند همه چیز را پیش ببرند، بنابراین او نمی‌تواند جنگ را با ائتلاف کنونی به پایان برساند». او افزود: «نتانیاهوی معمولی که طی ۱۵ سال گذشته دیده‌ایم احتمالاً برای تشکیل یک کابینه وحدت ملی و توافق بزرگ (آتش‌بس) با حمایت ایالات متحده اقدام می‌کرد. اما در چنین وضعیت سیاسی قرار نداریم؛ بنابراین با این ائتلاف، او هیچ انگیزه‌ای برای پایان جنگ ندارد».

تالشیر توضیح داد که تشکیل کابینه وحدت ملی گسترده برای نتانیاهو امکان‌پذیر نیست زیرا احتمالاً به یک تحقیق عمومی قضایی درباره شکست‌هایی که به حملات ۷ اکتبر انجامید، منجر می‌شود.

علاوه بر این، نتانیاهو هنوز با چندین اتهام کلاهبرداری، نقض اعتماد و رشوه مواجه بوده و قرار است در ماه دسامبر شهادت بدهد.

قبل از حملات ۷ اکتبر حماس، نتانیاهو و کابینه او سعی کردند اصلاحات قضایی جنجالی را به تصویب برسانند که به قوه مجریه قدرت بیشتری بر محاکم می‌دهد و تأثیر نتانیاهو بر قوه قضاییه را افزایش می‌دهد. تالشیر گفت که یک کابینه وحدت ملی این امکان را نخواهد داد.

میراث نتانیاهو

در عین حال، نتانیاهو باید به خواسته‌های ایالات متحده توجه کند. دولت بایدن به وضوح اعلام کرده که می‌خواهد اسرائیل به سمت توافقی که جنگ را پایان دهد، پیش برود. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده در روز سه‌شنبه به اراضی اشغالی سفر کرد و از نتانیاهو و کابینه‌اش خواست تا اقدامات بیشتری برای کاهش تنش‌ها انجام دهند.

اما به نظر می‌رسد نتانیاهو نسبت به فشارهای ایالات متحده به طور فزاینده‌ای مقاوم شده است. سفر این هفته بلینکن یازدهمین سفر او به خاورمیانه در یک سال بوده و مانند سفرهای قبلی، به نظر می‌رسد که دستاورد چندانی نداشته است.

تنش‌ها بین نتانیاهو و جو بایدن واضح بوده اما احتمالاً در آینده نزدیک بدتر خواهد شد. با نزدیک‌شدن به انتخابات ایالات متحده، بایدن باید رویکرد خود به اسرائیل را به دقت تنظیم کند تا شانس پیروزی کامالا هریس را تحت‌الشعاع قرار ندهد. او باید به عنوان کسی که در برابر وضعیت انسانی فاجعه‌بار غزه موضع سختی می‌گیرد، دیده شود تا از ترک حزب دموکرات توسط عرب‌آمریکایی‌ها و ترقی‌خواهان به خاطر جنگی که اسرائیل در آنجا به راه انداخته، جلوگیری کند. با این حال، او همچنین باید به حمایت از اسرائیل ادامه دهد تا رأی‌دهندگان معتدل و یهودی که انتظار دارند ایالات متحده از اسرائیل حمایت کند، ناراحت نشوند.

تالشیر به سی‌ان‌ان گفت: «انتخابات آمریکا نقشی دراماتیک در درک نتانیاهو از آنچه قرار است اتفاق بیفتد، ایفا می‌کند. او یک فرصت دارد زیرا الان احتمال کمی وجود دارد که بایدن بتواند نتانیاهو را کنترل کند. اما پس از ۵ نوامبر، اوضاع تغییر خواهد کرد». او افزود فارغ از اینکه چه کسی پیروز شود، ممکن است دولت بایدن در دو ماه بین انتخابات و سوگند رئیس‌جمهور جدید فشار بیشتری به اسرائیل برای پایان جنگ وارد کند.

بایدن قبلاً اشاره کرده که ممکن است فشار را افزایش دهد و به اسرائیل هشدار داده که شاید ایالات متحده تأمین سلاح برای اسرائیل را متوقف کند مگر اینکه وضعیت انسانی غزه بهبود یابد.

تالشیر گفت: «نتانیاهو می‌داند که پس از این، چشم‌انداز بزرگ‌تری برای پیروزی وجود ندارد، زیرا هم سنوار و هم نصرالله ترور شده‌اند. بنابراین سؤال این است که آیا او می‌خواهد منتظر بماند تا ترامپ دوباره انتخاب شود و نوعی اتحاد دفاعی بزرگ بین ایالات متحده، عربستان و اسرائیل به وجود بیاورد. از دید او، احتمالاً تحت ریاست‌جمهوری ترامپ این اتفاق بیشتر محتمل است».

او با اشاره به اینکه امضای چنین توافقی به نتانیاهو یک جهش سیاسی بزرگ در داخل کشور خواهد داد، گفت: «او در بدترین زمان ممکن، رهبر اسرائیل است و هرچه بیشتر از ۷ اکتبر دور شود و پیروزی‌های نظامی بیشتری به دست آورد، احتمال بیشتری دارد که به عنوان یک پیروز دوباره ظاهر شود».

بوشینسکی خاطرنشان کرد: «برای نتانیاهو، ایجاد یک میراث به عنوان نخست‌وزیری که اسرائیل را نجات داد، آرزوست و اگر او موفق به این کار شود، ممکن است حتی به فکر کناره‌گیری بیافتد». او ادامه داد: «اکثراً فکر می‌کنند که او این کار را نخواهد کرد، اما من با او کار کرده‌ام و یک‌بار در سال ۲۰۰۱ شاهد بودم که فرصت نخست‌وزیری را رد کرد. شاید او تغییر کرده باشد، اما فکر می‌کنم اگر او بتواند به عنوان یک قهرمان بزرگ ظاهر شود، به خود خواهد گفت که دیگر بس است».