به گزارش اکوایران، حتی در حالی که دونالد ترامپ هنوز وارد کاخ سفید نشده، در حال بالابردن سطح انتظارات و استانداردها برای دیپلماسی ایالات متحده در خاورمیانه است.

پایان فصل «دکور سیاسی»

به نوشته المانیتور، شرکای خاورمیانه‌ای ایالات متحده نسبت به بازگشت ترامپ، خوش‌بین هستند و اگرچه از روی ملاحظات دیپلماتیک، مستقیماً به این موضوع اذعان نمی‌کنند، اما این احساس در پشت درب‌های بسته حاکم است.

همانطور که آرون دیوید میلر، عضو ارشد مؤسسه کارنگی در سپتامبر گفت، جو بایدن و تیم دیپلماتیکش به بخشی از «دکور سیاسی» در منطقه تبدیل شده بودند؛ به طوری که همیشه حضور داشتند و اکثراً نادیده گرفته می‌شدند. این فصل از سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا در حال بسته‌شدن است.

از سوی دیگر، ایران در تلاش دیپلماتیک بوده تا از تشدید تحریم‌ها در چهارچوب کمپین جدید فشار حداکثری در دولت دوم ترامپ جلوگیری کند.

هنگامی که جو بایدن در سال ۲۰۲۱ به ریاست‌جمهوری رسید، اولویت اصلیش دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید با ایران بود که شامل کاهش تحریم‌های دوران ترامپ به عنوان مشوق می‌شد. اما با شکست واشنگتن در رسیدن به این توافق، ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد و سیاست «مقاومت» را از طریق نیروهای لبنانی، فلسطینی و یمنی تقویت کرد.

حماس که با حمایت متحدانش در محور مقاومت احساس قدرت کرده بود، در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل حمله کرد.

کاهش تنش در تمام جبهه‌ها؟

از زمان پیروزی ترامپ، ایران به وضوح از طریق کانال‌های عمومی و دیپلماتیک اعلام کرده که خواهان کاهش تنش‌ها در تمام جبهه‌هاست. این هفته، مسعود پزشکیان با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار داشت و آمادگی ایران برای تعامل با غرب و چشم‌پوشی از گریز هسته‌ای را تأکید کرد. همچنین ادعا شد تهران پیامی به دولت بایدن ارسال کرده و تأکید داشته که قصد ترور ترامپ را ندارد و اتهامات وزارت دادگستری ایالات متحده مبنی بر برنامه‌ریزی برای ترور را رد کرد.

حوثی موشک بالستیک طوفان

در سایر نقاط منطقه، تیم ترامپ احتمالاً به دنبال اجرای یک سرکوب دیرهنگام علیه حوثی‌های یمن خواهد بود که حملات مداوم آن‌ها مسیرهای حمل‌ونقل و کشتیرانی را پیچیده ساخته و هزینه‌ها در مصر و دیگر نقاط را افزایش داده است.

احتمالاً دولت ترامپ سیاست خود در عراق را مجددا ارزیابی کند. بایدن از محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق حمایت کرده، اما قدرت واقعی در عراق متعلق به ائتلافی سیاسی بوده که به طور قابل‌توجهی حامی گروه‌های مقاومت متحد ایران است و این گروه‌ها بخش‌های امنیتی و انرژی عراق را در اختیار گرفته‌اند. پیروزی ترامپ گروه‌های مقاومت عراقی را تحت فشار قرار خواهد داد. دولت جدید آمریکا همچنین انتظار دارد با توجه به سرمایه‌گذاری‌های ایالات متحده در حوزه انرژی عراق طی دو دهه گذشته، بغداد نهایتاً این بخش را برای شرکت‌های آمریکایی باز کند. احتمالاً زمانی که ترامپ وارد کاخ سفید شود، تحمل قراردادهایی که به نفع چین و تحت تأثیر ایران باشد، کمتر خواهد شد.

 «صلح از طریق قدرت» با «هنر معامله»!

ترامپ از تغییرات استراتژیکی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در منطقه ایجاد کرده، بهره می‌برد. اسرائیل رهبران سیاسی حماس و حزب‌الله، همچنین تعدادی از عوامل کلیدی سپاه پاسداران را ترور کرده و بخشی از سایت های دفاعی  راایران هدف قرار داده است. دهه‌ها از آخرین‌باری که تهران چنین ضربه‌ای خورده، می‌گذرد. نتانیاهو هنوز در حال ارزیابی حمله‌ای احتمالی به ایران بوده که ممکن است به تأخیرانداختن در دادگاه پرونده فسادش مربوط باشد. کمتر از یک سال پیش، نتانیاهو به خاطر پرونده‌های فسادش و شکست‌های اطلاعاتی که به حمله ۷ اکتبر انجامید، یک مرده سیاسی به شمار می‌رفت. از آن زمان، محبوبیت او با کمپین نظامی علیه حماس و حزب‌الله و ترور رهبران آن‌ها افزایش یافته است.

آمریکا عربستان

هم ترامپ و هم نتانیاهو به افزودن عربستان در پیمان ابراهیم اولویت خواهند داد. ممکن است این امر به راحتی یا سریعاً به نتیجه نرسد، زیرا ریاض خواستار آن بوده که مسئله تشکیل کشور فلسطین بخشی از این توافق باشد. شرکای ائتلاف راست‌گرای افراطی نتانیاهو خواستار الحاق سرزمین‌های باقی‌مانده فلسطینی هستند. در اینجا نیز «هنر معامله» ترامپ به نمایش گذاشته خواهد شد.

رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در ماه سپتامبر گفت که می‌خواهد با ایران به توافق برسد، زیرا در صورتی که چنین توافقی حاصل نشود، عواقب آن برای منطقه از جمله احتمال عبور ایران از آستانه هسته‌ای، غیرقابل‌تحمل خواهد بود. رویکرد او به ایران بر مبنای نتایج بوده و با اولویت و فوریت اجرا خواهد شد.

برخلاف دولت قبلی، تیم ترامپ از جلسات نامشخص و وعده‌های محقق‌نشده ایران در خصوص برنامه هسته‌ای و متحدانش در محور مقاومت راضی نخواهد شد. نگاه ترامپ از لنز «صلح از طریق قدرت» است. اگر مذاکراتی صورت بگیرد، تحت فشار یا تهدید فشار بر ایران خواهد بود. این امر حتی دو ماه قبل از انتقال رسمی قدرت به ترامپ نیز احساس می‌شود. ادعای دیدار اخیر ایلان ماسک با نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد احتمالاً انتخاب‌های سختی را که ایران تحت دولت ترامپ با آن مواجه می‌شود، ترسیم کرده است.