جنجال اسب تروای عصر دیجیتال؛ چرا عملیات اسرائیلی‌ها سران جاسوسی جهان را به لرزه درآورده؟

به گزارش اکوایران، گروهی از مدیران اجرایی اسرائیلی اوایل امسال پس از دیدن اینکه چگونه پیجرهای منفجرشده، که توسط موساد ارسال شده بودند، هزاران نفر از مبارزان و غیرنظامیان حزب‌الله در لبنان را کشته یا زخمی کرده بودند، خوشحال بودند.

سپس آنها با یک رئیس پیشین اطلاعاتی اروپایی ملاقات کردند که به جای اینکه مدیران اجرایی را به خاطر خرابکاری اسرائیل مورد تشویق قرار دهد،  با ارزیابی بی‌رحمانه‌ای روحیه آنها را خراب کرد.

به گزارش فایننشال‌تایمز، او به آنها در جریان یک کنفرانس تجاری گفت که عملیات‌ها باید «ضروری و متناسب» باشند تا از نظر قانونی در این کشور تأیید شوند. در این مورد، پیجرهای منفجرشده «طبق آزمایش من نمره قبولی نمی‌گیرند.»

انفجار هماهنگ هزاران پیجر الکترونیکی حزب‌الله در ۱۷ سپتامبر، مقامات امنیتی در سراسر جهان را از جسارت عملیات و شیوه پیچیده شرکت‌های پوششی که اسرائیل برای تأمین دستگاه‌های خرابکاری‌شده ایجاد کرده بود، شوکه کرد و آنها را گیج کرد.

با این حال، این حمله، که نسخه‌ای از اسب تروا برای عصر دیجیتال بود، همچنین موجب بحث گسترده‌تری میان مقامات امنیتی غربی شده است که آنها را درگیر دو سوال اساسی در مورد جاسوسی مدرن کرده است.

آیا سیستم‌های ارتباطی خودشان نیز در برابر شنود آسیب‌پذیر هستند؟ و آیا آنها هیچ‌گاه عملیات مشابهی را با توجه به اینکه حمله به پیجرها باعث کشته شدن ۳۷ نفر ، از جمله حداقل چهار غیرنظامی، که دو نفر از آنها کودک بودند، و زخمی شدن حدود ۳۰۰۰ نفر شد تأیید می‌کنند؟

در مصاحبه با بیش از دوازده مقام امنیتی ارشد فعلی و سابق از چهار متحد مهم غربی اسرائیل، همه اذعان کردند که حمله به پیجرها یک دستاورد بی‌نظیر در جاسوسی بود. اما تنها سه نفر گفتند که آنها عملی مشابه را تأیید می‌کردند.

یکی از آن‌ها گفت که این اقدام یک پیشینه خطرناک ایجاد کرده است که ممکن است بازیگران غیر دولتی، مانند تروریست‌ها یا جنایتکاران، از آن استفاده کنند. نگرانی دیگر این بود که چگونه پیجرهای پر از مواد منفجره از اروپا و خاورمیانه قاچاق شده و خطری برای اموال و جان انسان‌ها در طول مسیر ایجاد کرده‌اند.

لئون پانتا، رئیس سابق سیا، حتی حمله به پیجرها را در یک مصاحبه تلویزیونی «نوعی تروریسم» توصیف کرد. دیگر مقامات نیز دیدگاه مشابهی نسبت به اقدامی داشتند که برخی آن را با شوخ طبعی دارک«عملیات پیجر مرگبار» نامیده‌اند.

رئیس سابق اطلاعاتی گفت: «این دقیقاً همان نوع عملیاتی بود که روس‌ها انجام می‌دهند.» او افزود: «من فکر نمی‌کنم هیچ سرویس اطلاعاتی غربی حتی به انجام چنین عملیاتی فکر کند که باعث نقص عضو هزاران نفر شود.»

یک مقام ارشد دفاعی گفت: «من جسارت را دوست دارم، اما در مجموع، عملیات را تأیید نمی‌کردم چون هدف‌گیری کامل نبود.» او افزود: «ممکن بود این پیجرها، مثلاً، کودکی را که به طور تصادفی آن را در دست داشت، بکشند.»

یکی دیگر از مقامات ارشد پیشین اطلاعاتی گفت: «این یک عملیات فوق‌العاده بود، حتی اگر بسیاری از کشورهای غربی آن را قتل در نظر بگیرند.» او اضافه کرد: «وزارتخانه‌های دفاعی در سراسر جهان اکنون از خود می‌پرسند: چگونه از خود در برابر خرابکاری‌های مشابه محافظت کنیم؟»

افرادی که با این عملیات آشنا هستند می‌گویند که توسط یک ماده انفجاری پلاستیکی کوچک ولی قدرتمند که در باتری‌های پیجرها پنهان شده بود و یک محرک که در برابر اشعه ایکس غیرقابل مشاهده بود، انجام شده و از راه دور فعال شده بود.

اسرائیل در ابتدا هرگونه دخالت در این حمله را رد کرد، اما چند هفته پس از وقوع آن، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به روزنامه لو موند گفت که خود او شخصاً این عملیات را تایید کرده بود.

این عملیات مشابه دیگر عملیات‌های سرویس اطلاعات خارجی اسرائیل، موساد است. در سال ۱۹۷۲، عوامل اسرائیلی یک تلفن بمب‌گذاری شده که توسط سازمان آزادیبخش فلسطین در پاریس استفاده می‌شد را منفجر کردند. آن مرد، محمود حمشاری، یک پا از دست داد و بعدها جان خود را از دست داد. در سال ۱۹۹۶، آنها این ترفند را با یحیی عیّاش، بمب‌ساز ماهر حماس تکرار کردند.

یک تفاوت مهم با حمله پیجر ۲۰۲۴، مقیاس آن بود. علاوه بر این، روز بعد یک سری انفجارهای دیگر، این بار از بی‌سیم‌های خرابکاری شده‌ای که توسط عاملان حزب‌الله استفاده می‌شدریا، ۲۰ نفر دیگر را کشت و ۴۵۰ نفر را زخمی کرد.

در خارج از منطقه، این عملیات نگرانی‌های فوری در مورد خطر عملیات خرابکاری مشابه را برانگیخته است.

سر الکس یانگر، رئیس پیشین سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا MI6، هشدار داد که این حمله یک «زنگ خطر مهم» در مورد آسیب‌پذیری زنجیره‌های تأمین غرب است.

او گفت: «چون زنجیره‌های تأمین نامرئی هستند، ما به آنها توجه نمی‌کنیم. اما غرب باید ریسک‌های نهفته در زنجیره‌های تأمین، چه انرژی روسیه، چه الکترونیک چینی، یا حالا این را به درستی ارزیابی کند و آن‌ها را در کنار دیگر ریسک‌ها، مانند هوش مصنوعی، پهپادها و جنگ سایبری قرار دهد.»

این شامل احتمال آن است که زنجیره‌های تأمین توسط تروریست‌ها قطع شود، نکته‌ای که توسط کن مک‌کالوم، رئیس سرویس اطلاعات داخلی بریتانیا MI5 مورد توجه قرار گرفته است.

وقتی از مک‌کالوم در کنفرانس مطبوعاتی نادری در اکتبر در مورد عملیات پیجر پرسیده شد، او پاسخ داد که یک جنبه مهم از کار MI5 این است که «از جایی که تروریسم ممکن است به آن برسد جلوتر باشیم.»

خرابکاری در زنجیره‌های تأمین و ترور از قدیم‌الایام بخشی از فعالیت‌های جاسوسی بوده‌اند. ارتش‌های قرون وسطی از جاسوسان استفاده می‌کردند تا به عنوان تاجر عمل کنند و بفهمند دشمنانشان چه چیزی می‌خرند. طبق گفته کلدرد والتون، مورخ جاسوسی ، آنها همچنین به منابع آب سم می‌ریختند.

اخیراً، در دوران جنگ سرد، سیا تراشه‌های کامپیوتری معیوب را به زنجیره‌های تأمین وارد کرد که اتحاد جماهیر شوروی از آنها برای دزدیدن فناوری‌های غربی از طریق شرکت‌های جبهه تجاری استفاده می‌کرد.

موفق‌ترین نمونه از کمپین سیا ، نرم‌افزار معیوبی بود که یک خط لوله گاز را در یک انفجار سه هزار تنی در سال ۱۹۸۲ منفجر کرد. هیچ کسی کشته نشد و تعمیرات آن برای کرملین میلیون‌ها روبل هزینه داشت که آنها به سختی می‌توانستند تأمین کنند.

در یک جلسه اخیر در واشنگتن، گروهی از مقامات آمریکایی نگران بودند که اگر اسرائیل بتواند در دستگاه‌های الکترونیکی معمولی مانند پیجرها خرابکاری کند، یک طیف وسیع از فناوری‌های غیرنظامی چینی مانند خودروهای برقی، پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و تقریباً هر چیزی با باتری نیز می‌تواند به سلاح تبدیل شود.

والتون گفت: «دنیای دیجیتال جدید اجازه می‌دهد که وسایل خرابکاری غیرقابل تصور پیشین به کار گرفته شوند». تمام مقامات مصاحبه‌شده باور نداشتند که این عملیات نامتناسب یا غیرضروری باشد. همانطور که یکی به صراحت گفت: «جنگ درباره خشونت است.»

آنچه واضح به نظر می‌رسد  این است که کشتن‌های هدفمند همچنان بخش مرکزی عملیات‌های امنیتی اسرائیل باقی مانده است به‌طوری‌که در میان هم‌پیمانان غربی آن چنین عملیاتی جایگاهی ندارد و تلفات غیرنظامیان در طول جنگ در میان آن‌ها معمولاً غیرقابل قبول است.

طبق گفته رونن برگمن، نویسنده تاریخ ترورهای اسرائیل، در ۱۷ سال اول این قرن، اسرائیل بیش از ۲ هزار عملیات ترور هدفمند انجام داده است، در همان مدت، ایالات متحده کمتر از یک پنجم این میزان را تایید کرده است.