بازتاب تغییر عمیق سیاست‌های جهانی آمریکا در تعطیلی آژانس توسعه بین‌المللی

به گزارش اکوایران، اعلام توقف 90 روزه برنامه‌های کمک خارجی آمریکا توسط دولت ترامپ - که تحت نظر وزارت امور خارجه و آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) اجرا می‌شد - در میان دریافت‌کنندگان این کمک‌ها به‌ویژه در خاورمیانه نگرانی گسترده‌ای ایجاد کرده است.

به نوشته العربی الجدید، دونالد ترامپ در 20 ژانویه طی یک دستور اجرایی توقف کمک‌های خارجی را اعلام کرد. چهار روز بعد، وزارت امور خارجه با صدور یادداشتی جزئیات این تصمیم را تشریح کرد. اما دلیل سردرگمی این است که دستور اجرایی به‌طور مشخص برنامه‌های کمک‌رسانی مشمول این تصمیم را تعیین نکرده و دریافت‌کنندگان این کمک‌ها در انتظار بدترین سناریو هستند.

هفته گذشته، کاخ سفید اعلام کرد که قصد دارد USAID - نهاد اصلی کمک‌های خارجی آمریکا - را تعطیل کرده و آن را در وزارت امور خارجه ادغام کند.

با این حال، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، در 28 ژانویه از تصمیم توقف کامل کمک‌ها عقب‌نشینی کرد. وزارت امور خارجه تأکید کرد که «رئیس‌جمهور ترامپ به‌وضوح بیان کرده است که ایالات متحده دیگر بدون بازگشت سرمایه برای مردم آمریکا، پول توزیع نخواهد کرد.»

کمک‌های خارجی آمریکا در سال 2023 حدود 72 میلیارد دلار بوده و به بیش از 170 کشور اختصاص یافته که عمدتاً بر کمک‌های اقتصادی تمرکز داشته است. این کمک‌ها تنها 1 درصد از هزینه‌های فدرال را تشکیل می‌دهد و بنابراین جدای از جنجال‌های موجود، تلاشی واقعی برای کاهش بدهی فدرال نیست که اکنون از 36 تریلیون دلار عبور کرده است.

کمک‌های خارجی آمریکا به خاورمیانه 

در بودجه سال مالی 2024، دولت بایدن حدود 7.6 میلیارد دلار برای خاورمیانه درخواست کرد که 2 میلیارد دلار آن به آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID) اختصاص یافت که تقریباً 11 درصد کل بودجه امور بین‌المللی وزارت امور خارجه را تشکیل می‌داد.

تعلیق کمک‌ها شامل برنامه تامین مالی نظامی خارجی (FMF) نیست که تحت نظر پنتاگون اداره می‌شود. این برنامه‌ها شامل کمک‌های نظامی به مصر، اردن و لبنان است. اسرائیل همچنان بزرگ‌ترین دریافت‌کننده کمک‌های FMF است و سالانه 3.3 میلیارد دلار دریافت می‌کند. بنابراین، کاخ سفید حدود 5.28 میلیارد دلار در قالب برنامه‌های FMF، معادل 70 درصد از کمک‌های آمریکا به خاورمیانه، را از این تصمیم مستثنی کرد.

حدود 2.5 میلیارد دلار از کمک‌های آمریکا به خاورمیانه، معادل 30 درصد از کمک‌ها، تحت تأثیر این تعلیق قرار گرفته است. وزارت امور خارجه اعلام کرد که کمک‌های غیرنظامی به اسرائیل و مصر از این تصمیم مستثنی است، اما این کمک‌ها حجم قابل‌توجهی ندارند، زیرا بخش عمده کمک‌های آمریکا به این دو، نظامی است.

بیشترین تأثیر این تصمیم بر دریافت‌کنندگان کمک در اردن، لبنان، عراق و فلسطین و همچنین سازمان‌های چندجانبه و غیرانتفاعی است که از برنامه‌های خاص بهره‌مند می‌شوند، به‌ویژه آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (UNRWA).

آمریکا پیش از این به دلیل عقب‌گرد در دموکراسی، کمک‌های غیرنظامی به تونس و مصر را کاهش داده است، اما گزارش شده که دولت ترامپ به دولت‌های خاورمیانه اطمینان داده که پس از بازبینی کمک‌ها، این برنامه‌ها از سر گرفته خواهند شد.

علاوه بر بودجه‌های مشخص منطقه‌ای، خاورمیانه کمک‌های بشردوستانه سالانه نیز دریافت می‌کند که شامل کمک به بحران‌های انسانی در سوریه، یمن، عراق و لبنان می‌شود.

سیاست‌های پشت کمک‌های خارجی آمریکا 

توقف کمک‌ها را تنها می‌توان از منظر سیاست داخلی ایالات متحده درک کرد. این تصمیم بخشی از رویکرد گسترده‌تری است که ترامپ بر اساس دستور کار خود پیش می‌برد. کاخ سفید به‌طور همزمان دستور اجرایی تعلیق تمام کمک‌های مالی فدرال را صادر کرد تا اطمینان حاصل کند که این کمک‌ها با دیدگاه‌های ترامپ در زمینه ممنوعیت سیاست‌های فدرال تنوع‌گرایی، کاهش هزینه‌ها برای انرژی‌های پاک و ممنوعیت سقط‌جنین، و دیگر اهداف سیاسی وی هم‌راستا هستند.

یادداشت وزارت امور خارجه حاوی یک ضرب العجل مهم 30 روزه برای بررسی همه کمک‌های خارجی است. این بررسی تحت رهبری مایکل آنتون خواهد بود، مدیر دفتر برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت امور خارجه که در مقاله‌ای در سال 2016 بیان کرده بود که پس از شکست‌های لیبرال‌ها، محافظه‌کاران باید به‌طور فعال شروع به بازسازی آمریکا کنند.

وزارت امور خارجه در بیانیه خود اشاره کرده است که «بازبینی و هم‌راستا کردن کمک‌های خارجی به‌نفع مالیات‌دهندگان سخت‌کوش آمریکایی نه تنها کار درستی است که باید انجام داد، بلکه یک ضرورت اخلاقی است.»

این امر در واقع در ادامه جنگ فرهنگی جاری بین لیبرال‌ها و محافظه‌کاران است. به‌طور سنتی، از کمک‌های خارجی حمایت دو حزبی وجود داشته است و تحت دو رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه پیشین، رونالد ریگان و جورج بوش پسر، افزایش‌های قابل‌توجهی در این زمینه انجام شده است. اما ترامپ فلسفه و ارزش‌های جدیدی را معرفی کرده است که سنت کمک‌های آمریکا را کاملاً تحت تأثیر قرار داده و این امر نیازمند انطباق بوروکراسی و دریافت‌کنندگان کمک‌های آمریکا، حداقل برای چهار سال آینده است.

مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، به صراحت در یادداشت خود در 28 ژانویه اعلام کرد که معافیت‌ها شامل «سقط‌جنین، کنفرانس‌های برنامه‌ریزی خانواده» و «عمل‌های جراحی تغییر جنسیت یا دیگر کمک‌های غیرضروری برای نجات جان‌ها نخواهند بود.» کاخ سفید قصد دارد ارزش‌های آمریکا را هم در داخل و هم در خارج از کشور در زمینه‌های جنسیت، سقط‌جنین و انرژی پاک و مسائل دیگر بازتعریف کند.

مناظره‌های سیاستی 

تصمیم ترامپ باعث به راه افتادن بحث در مورد تأثیر کاهش کمک‌های خارجی آمریکا شده است. در واشنگتن، هم لیبرال‌ها و هم محافظه‌کاران به کمک‌های خارجی به عنوان ابزار قدرت نگاه می‌کنند، اما تفسیرهای مختلفی از چگونگی تعریف آن دارند.

برای لیبرال‌ها، قدرت کمک‌های خارجی در ترویج منافع آمریکا از طریق بازتاب ارزش‌های آمریکایی است، در حالی که برای محافظه‌کاران و به‌ویژه ترامپ، این کمک‌ها به عنوان ابزاری برای بازتعریف ارزش‌های آمریکایی در خارج از کشور و اطمینان از این به کار گرفته می‌شود که هیچ‌کدام از دریافت‌کنندگان در صورت مخالفت با منافع آمریکا، از این کمک‌ها بهره‌مند نشوند.

در سطح جهانی و به‌ویژه در خاورمیانه، از یک طرف نگرانی وجود دارد، زیرا بیشتر این نهادها به‌طور فزاینده‌ای منابع کمک محدودتری خواهند داشت و باید به دنبال کمک‌های اروپا و اهداکنندگان خصوصی آمریکایی، به‌ویژه لیبرال‌ها، باشند. دولت‌های عربی منبع ایده‌آلی برای کمک به سازمان‌های غیردولتی نیستند، زیرا آن‌ها مسائل مربوط به اصلاحات و آزادی بیان را در اولویت قرار نمی‌دهند و پیش‌شرط‌های خاص خود را برای کمک‌ها دارند.

از سوی دیگر، این دیدگاه وجود دارد که این یک فرصت برای دریافت‌کنندگان کمک‌ها است تا استقلال بیشتری پیدا کنند و به دنبال راه‌حل‌های داخلی خلاقانه به جای کمک‌های خارجی باشند. شایان ذکر است که فراتر از مسئله کمک‌های خارجی، آنچه پذیرفته شده این است که محافظه‌کاری ترامپ در حال بازتعریف ارزش‌های آمریکایی در مسائل اجتماعی است.

در حقیقت، این اقدام ترامپ پیامی بلند و واضح می‌فرستد که کمک‌های خارجی آمریکا دیگر مترادف با ارزش‌های لیبرال نیست و دولت جدید حاضر نیست آنچه را که به عنوان «سواری مجانی» می‌بیند، بپذیرد. پس از شوک اولیه، عاملی که سبک ترامپ را متمایز می‌کند، عقل متعارف است که ممکن است در بوروکراسی آمریکا غالب شود، حتی اگر هزینه‌هایی برای برنامه‌هایی داشته باشد که با ارزش‌های محافظه‌کارانه هم‌راستا نیستند.

ترامپ یک رئیس‌جمهور انزواطلب با شعار «اول آمریکا» است و این توقف در کمک‌های خارجی نشان‌دهنده این است که جهان باید خود را با او تطبیق دهد، نه برعکس.