موهبت پر دردسر ترامپ برای راست‌های اروپا

به گزارش اکوایران، دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ چشم‌انداز اتحاد جهانی جناح راست افراطی را تقویت کرده است، اما بازگشت او به قدرت برای جناح اروپایی این جریان یک نعمت همراه با دردسر بوده است. منافع ملی در زمینه تجارت و قلمرو، از دو سوی اقیانوس اطلس در حال تلاقی با یکدیگر هستند. توسعه‌طلبی و نگاه معامله‌گرایانه ترامپ، مخالفان اتحادیه اروپا را دچار تزلزل کرده است.

سخنرانی جی‌دی ونس در کنفرانس امنیتی مونیخ در روز جمعه تأیید کرد که دیدگاه دولت ترامپ تا حد زیادی با همتایان ایدئولوژیک او در اروپا هم‌خوانی دارد. هر دو جریان به طور کلی با مهاجران مسلمان مخالف هستند، در برابر سیاست‌های حامی محیط زیست مقاومت می‌کنند و حقوق اعضای جامعه LGBTQ را هدف قرار می‌دهند.

بر اساس گزارش فارن‌پالسی، ایلان ماسک، میلیاردر، دوست و مشاور ترامپ و مالک شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نیز گفتمان و دیده شدن راست افراطی اروپا را تقویت می‌کند. ماه گذشته، ماسک یک گفت‌وگوی زنده را با آلیس وایدل، رهبر حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD)، در آستانه انتخابات این کشور که برای اواخر فوریه برنامه‌ریزی شده، پخش کرد. او همچنین خواستار آزادی استیون یاکسلی-لنون، چهره راست افراطی بریتانیا شد و پیشنهاد پرداخت بخشی از هزینه‌های حقوقی او را داد.

با این حال، باوجود اشتراکات فراوان، اختلافاتی نیز وجود دارد. یکی از این موارد، جاه‌طلبی‌های امپریالیستی ترامپ است که نه تنها باعث نگرانی سیاستمداران میانه‌رو شده، بلکه جناح راست افراطی را نیز به چالش کشیده است.

آندرس فو راسموسن، نخست‌وزیر پیشین دانمارک از حزب راست میانه ونستره، در مصاحبه‌ای با فرید زکریا در شبکه سی‌ان‌ان گفت: «او (ترامپ) دقیقاً همان استدلال‌هایی را برای کنترل بر گرینلند مطرح می‌کند که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، برای حمله به اوکراین استفاده کرده است.»

تنها سیاستمداران جریان اصلی نبودند که از تهدیدهای ترامپ برای حمله به گرینلند که تحت‌الحمایه دانمارک و عضو اتحادیه اروپا است احساس خطر کردند، بلکه اعضای حزب پوپولیست مردم دانمارک نیز واکنش شدیدی نشان دادند.

آندرس ویستیسن، یکی از اعضای حزب مردم دانمارک، در اواخر ژانویه در پارلمان اروپا گفت: «گرینلند به مدت ۸۰۰ سال بخشی از پادشاهی دانمارک بوده است.» سپس با لحنی تند خطاب به ترامپ افزود: «بگذار واضح بگویم، آقای ترامپ، گمشو!»

مسائل دیگری نیز موجب نگرانی راست افراطی اروپا نسبت به ترامپ شده است، از جمله درخواست او از متحدان ناتو برای صرف حداقل ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود در امور دفاعی در ازای ادامه حضور آمریکا در این ائتلاف و سیاست نامشخص او در قبال اوکراین.

اما مهم‌تر از همه، تهدیدهای ترامپ برای وضع تعرفه‌های تجاری گسترده، باعث نگرانی گسترده‌ای در میان سیاستمداران اروپایی در تمامی طیف‌های سیاسی شده است. ترامپ تلاش دارد اروپایی‌ها را دچار تفرقه کند، درحالی‌که گروه‌ها و رهبران مختلف راست افراطی در اروپا برای جلب توجه او رقابت می‌کنند و او را به عنوان یک حامی تأثیرگذار در جنگ‌های فرهنگی خود می‌بینند. با این حال، تهدید تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر برخی کالاها و کشورهای اروپایی، کار را برای این گروه‌ها سخت کرده است. این تهدیدها باعث شده تا آن‌ها نتوانند آشکارا با ترامپ هم‌پیمان شوند و از او تمجید کنند.

اگر ترامپ تهدید خود را برای اعمال تعرفه‌های تجاری بر اتحادیه اروپا با ۲۷ عضو و سایر کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا که او آن را «خارج از چارچوب» توصیف کرده، عملی کند، می‌تواند میلیاردها دلار از درآمدهای این کشورها را از بین ببرد. برخی گزارش‌ها تخمین می‌زنند که یک تعرفه ۱۰ درصدی بر تمامی واردات اروپایی می‌تواند تولید ناخالص داخلی اروپا را تا ۱.۵ درصد کاهش دهد، که معادل ۲۶۰ میلیارد یورو (۲۷۰.۳ میلیارد دلار) خواهد بود. این اقدام همچنین بخش‌های مختلفی مانند صنایع خودروسازی، داروسازی، و مواد غذایی و نوشیدنی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

بسیاری از کارگران در صنعت خودروسازی آلمان و کشاورزی فرانسه از حامیان احزاب راست افراطی کشورهایشان هستند و در چنین سناریویی احتمالاً آسیب خواهند دید. این احزاب طی سال‌های اخیر، همزمان با کاهش خدمات اجتماعی، در میان طبقات کارگر نفوذ گسترده‌ای داشته‌اند. کارشناسان می‌گویند که اگر این احزاب اکنون از ترامپ حمایت کنند، به معنای خیانت به همان رأی‌دهندگان ناراضی خواهد بود که ادعا می‌کنند از آن‌ها دفاع می‌کنند.

زوزانا وِگ، مسئول برنامه در صندوق مارشال آلمان، می‌گوید: «در نهایت، تعرفه‌های بالاتر بار اقتصادی ایجاد خواهد کرد، به‌ویژه بر بخش تولید.» او افزود: «احزاب راست افراطی معمولاً مدافع حمایت از اقتصاد ملی هستند. اقداماتی که به طور واقعی یا در ظاهر به فعالان اقتصادی داخلی آسیب بزند، از سوی پایگاه راست افراطی منفی تلقی خواهد شد و در نتیجه این احزاب نیز تحت فشار قرار خواهند گرفت.»

وگ ادامه داد: «اگر موضع شما این است که می‌خواهید از کشور، اقتصاد آن و کسانی که برای اقتصاد کشور کار می‌کنند محافظت کنید، پس حمایت از ترامپ تناقض‌آمیز خواهد بود.»

در مراسم تحلیف ترامپ در ژانویه، برخی از اعضای راست افراطی اروپا حضور داشتند. اریک زمور، نامزد سابق ریاست‌جمهوری فرانسه که به تبلیغ تئوری‌های توطئه متهم شده، دعوت شده بود، اما مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی فرانسه «اجتماع ملی» (National Rally)، کنار گذاشته شد.

کارشناسان معتقدند که لوپن در تلاش است که فاصله خود را از ترامپ حفظ کند. پیام تبریک او پس از پیروزی ترامپ، لحن گرمی نداشت و بر «گفت‌وگوی سازنده و همکاری در عرصه بین‌المللی» تأکید می‌کرد، که برخی آن را اشاره‌ای به همکاری با اروپا بر سر مسائل تجاری و تعرفه‌ای تعبیر کردند.

لوپن تمام تمرکز خود را بر انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه گذاشته و برای پیروزی، نیاز به حمایت حتی آن دسته از رأی‌دهندگانی دارد که از ترامپ متنفرند. طبق یک نظرسنجی که سال گذشته توسط Elabe انجام شد، ۸ نفر از هر ۱۰ فرانسوی نظر منفی درباره رئیس‌جمهور جدید آمریکا داشتند. این رقم ممکن است افزایش یابد، به‌ویژه اگر حتی کسانی که از دیدگاه‌های ضد مهاجرتی ترامپ حمایت می‌کنند، مانند بسیاری از طرفداران حزب اجتماع ملی، در نهایت از سیاست‌های تعرفه‌ای او آسیب ببینند.

جوردن باردلا، جانشین سیاسی لوپن، اشاره کرده که این حزب باید به فکر تولیدکنندگان شراب و پنیر فرانسه باشد که ممکن است تحت تأثیر تعرفه‌های احتمالی آمریکا قرار بگیرند. او در ژانویه در مصاحبه‌ای با شبکه France 2 گفت: «ما می‌توانیم میهن‌پرستی ترامپ را تحسین کنیم، بدون آن‌که بخواهیم فرانسه را به یک کشور وابسته به آمریکا تبدیل کنیم.»

نیکولا لوبورگ، دانشمند علوم سیاسی فرانسوی، معتقد است که واکنش‌های متفاوت زمور و لوپن، شکاف‌ها و تنوع گرایش‌های راست افراطی در اروپا را برجسته کرده است. او توضیح می‌دهد که لوپن بر «زاویه اجتماعی و مداخله‌گرایانه دولت» تأکید دارد و از «نگرش نژادی به ملیت» فاصله گرفته است، درحالی‌که زمور این قوم‌گرایی را پذیرفته و نظریه «جایگزینی بزرگ» را ترویج می‌کند، یک تئوری توطئه که ادعا می‌کند جمعیت فرانسوی‌های قومی و دیگر سفیدپوستان غربی عمداً با مهاجران غیرسفیدپوست، به‌ویژه مسلمانان، جایگزین می‌شوند.

لوبورگ می‌گوید که دیدگاه‌های ضد جهانی‌سازی زمور که توسط نهادهای چندجانبه مانند ناتو ترویج می‌شود، بیشتر با نظرات ترامپ همخوانی دارد. لوپن، در مقابل، خط میانه‌روتری را در طیف راست افراطی دنبال می‌کند، مسیری که به سیاست‌های جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، نزدیک‌تر است.

ترامپ، ملونی را «زنی فوق‌العاده» توصیف کرده که اروپا را تحت تأثیر خود قرار داده است. بااین‌حال، با وجود اینکه رهبر حزب برادران ایتالیا که ریشه‌های پسافاشیستی دارد، مورد تأیید ترامپ به نظر می‌رسد، هنوز هیچ تضمینی وجود ندارد که او بتواند در برابر درخواست‌های ترامپ برای افزایش هزینه‌های دفاعی یا تهدیدهای تعرفه‌ای او امتیازی بگیرد. ایتالیا تنها ۱.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه‌های دفاعی می‌کند و قصد دارد این رقم را تا سال ۲۰۲۸ به ۲ درصد برساند، که همچنان فاصله زیادی با هدف ۵ درصدی ترامپ دارد. درعین‌حال، رم نیز مانند دیگر کشورهای اروپایی از تعرفه‌های ترامپ وحشت دارد.

طبق مطالعه‌ای که توسط خبرگزاری انسای ایتالیا انجام شده، یک تعرفه ۱۰ درصدی بر محصولات وارداتی به ایالات متحده می‌تواند به اقتصاد ایتالیا تا ۷ میلیارد یورو (۷.۳ میلیارد دلار) خسارت وارد کند.

لئو گورتی، کارشناس سیاست خارجی در مؤسسه امور بین‌المللی در رم، به فارن پالسی گفت که در حال حاضر، تراز تجاری به شدت به نفع ایتالیا است. ایتالیا سالانه حدود ۷۰ میلیارد یورو کالا به آمریکا صادر می‌کند، درحالی‌که کمتر از نصف این مقدار را از آمریکا وارد می‌کند. او افزود: «اما تعرفه‌های بالاتر یک مشکل بزرگ برای ایتالیا خواهد بود، همان‌طور که هزینه کردن ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی برای دفاع، یک جهش عظیم از جایی است که ما اکنون قرار داریم.»

ملونی در مراسم تحلیف ترامپ شرکت کرد و حزب او تلاش کرده است او را به عنوان بهترین گزینه برای میانجی‌گری از طرف اروپا معرفی کند، تبلیغی که گورتی آن را به عنوان «یک رابطه ویژه» توصیف می‌کند. بااین‌حال، او مطمئن نیست که این رابطه برای اتحادیه اروپا و حتی خود ایتالیا مفید باشد. «سؤال اصلی این است که آیا ملونی می‌تواند برای ایتالیا معافیت بگیرد یا خیر.»

حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) نیز با چالش‌های خود روبه‌رو است. از یک‌سو، این حزب در آستانه انتخابات از حمایت ایلان ماسک بهره‌مند شده است.

اما از سوی دیگر، نه تنها با تعرفه‌های ترامپ مخالف است، بلکه می‌خواهد خرید گاز از روسیه را از سر بگیرد، درحالی‌که ترامپ خواستار افزایش خرید گاز مایع آمریکایی شده است. حزب آلترناتیو اعلام کرده که در صورت قدرت گرفتن، پروژه خطوط لوله گاز نورد استریم، که از دریای بالتیک گاز روسیه را وارد می‌کند، دوباره راه‌اندازی خواهد شد.

راست افراطی اروپا همچنان مملو از حامیان پوتین است، هرچند که لوپن و ملونی از زمان حمله روسیه به اوکراین، مواضع میانه‌روتری اتخاذ کرده‌اند. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، از متحدان پوتین، امیدوار بود که بتواند درهای اروپا را به روی کرملین باز کند و در جنگ اوکراین نقش میانجی را ایفا کند. اما او مجبور شد از این رویکرد عقب‌نشینی کند، زیرا برخلاف انتظارات بسیاری که فکر می‌کردند ترامپ کمک‌های آمریکا به اوکراین را قطع خواهد کرد و کی‌یف را مجبور به واگذاری سرزمین به روسیه خواهد کرد، ترامپ به جای آن، پوتین را تهدید کرده که در صورت عدم پایان دادن به «این جنگ احمقانه»، با پیامدهایی روبه‌رو خواهد شد.

ترامپ هنوز هیچ تضمین مشخصی درباره آینده اوکراین ارائه نکرده، اما با پوتین گفت‌وگو کرده و درباره نحوه پایان دادن به جنگ مذاکره کرده است. او در پیامی نوشت: «ما همچنین توافق کردیم که تیم‌های مربوطه‌مان فوراً مذاکرات را آغاز کنند، و ابتدا با رئیس‌جمهور زلنسکی تماس خواهیم گرفت تا او را از این گفت‌وگو مطلع کنیم.»

در همین حال، ویکتور اوربان مجبور شد تهدید خود را برای وتوی تمدید تحریم‌های ضدروسی اتحادیه اروپا پس بگیرد، آن هم پس از هشدار ترامپ به پوتین. علاوه بر این، برخی کارشناسان معتقدند که روابط نزدیک اوربان با پکن می‌تواند موجب نارضایتی واشنگتن شود، چرا که ترامپ تمرکز خود را به منطقه آسیا-اقیانوسیه معطوف کرده است.

ممکن است نیروهای راست افراطی در اروپا در برخی مسائل دیگر حول ترامپ متحد شوند یا از او به‌عنوان ابزاری برای گسترش جنگ‌های فرهنگی در داخل کشورهایشان استفاده کنند. به‌عنوان نمایش قدرت، در ۸ فوریه، چندین رهبر راست افراطی در مادرید گرد هم آمدند و شعار «عظمت را به اروپا برگردانیم» سر دادند. در این نشست، اوربان بار دیگر ترامپ را یک دوست خطاب کرد و گفت: «توفان ترامپ در عرض چند هفته جهان را تغییر داده است. یک دوران به پایان رسیده است. امروز، همه می‌دانند که ما متعلق به آینده هستیم.»

اوربان با ستایش از ترامپ، امیدوار است که نقشی جهانی ایفا کند و چهره شاخص راست افراطی اروپا شود، درحالی‌که دیگران فکر می‌کنند که هم‌سویی با ترامپ و میلیاردرهای مورد علاقه او می‌تواند شانس انتخاباتی آن‌ها را افزایش داده و آن‌ها را در صحنه سیاسی قابل‌قبول‌تر کند.

زوزانا وگ، از صندوق مارشال آلمان، می‌گوید که ترامپ ممکن است «استراتژی تفرقه‌انداز و حکومت‌کن» را در قبال اروپا در پیش بگیرد. بااین‌حال، رهبران مختلف راست افراطی در این بلوک ممکن است بسته به نیازهای انتخاباتی داخلی‌شان، مسیرهای متفاوتی را انتخاب کنند. اما پروژه راست افراطی فاقد عمق ایدئولوژیک است و در بیشتر موضوعات، هیچ اتحاد واقعی میان آن‌ها وجود ندارد.

بجز دشمنی با مهاجران و مخالفت با انرژی پاک، این رهبران نقاط اشتراک چندانی با یکدیگر یا با ترامپ ندارند. علاوه بر این، پوپولیست‌های اروپایی هیچ راه‌حلی برای چالش‌های واقعی که ترامپ ممکن است بر رفاه اقتصادی اروپا تحمیل کند، ارائه نکرده‌اند و درنهایت چاره‌ای جز تکیه بر جریان اصلی سیاست اروپا و استراتژی‌های آن نخواهند داشت.

اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرده که اتحادیه اروپا آماده است واردات گاز از ایالات متحده را افزایش دهد، با وجود اینکه آمریکا در حال حاضر دومین صادرکننده بزرگ گاز به اتحادیه اروپا است. او در نوامبر گفت که «اتحادیه اروپا باید واردات گاز روسیه را کاهش دهد و آن را با گاز مایع طبیعی آمریکا (LNG) جایگزین کند، زیرا برای ما ارزان‌تر است و قیمت انرژی را پایین می‌آورد.»

این نگاه معامله‌گرایانه ممکن است بهترین راه برای حل مشکلات اروپا با ترامپ باشد. هنگامی‌که در اواخر ژانویه از ترامپ پرسیده شد که اتحادیه اروپا چگونه می‌تواند از تعرفه‌های تجاری اجتناب کند، او پاسخ داد: «تنها کاری که می‌توانند سریع انجام دهند این است که نفت و گاز ما را بخرند.»