هم‌دستی ترامپ و پوتین برای برکناری زلنسکی؛ مذاکرات محرمانه با مخالفان رئیس جمهور اوکراین

به گزارش اکوایران، چهار عضو ارشد از همراهان دونالد ترامپ مذاکرات محرمانه‌ای با برخی از برجسته‌ترین مخالفان سیاسی ولودیمیر زلنسکی در کی‌یف انجام داده‌اند، آن هم درست در زمانی که واشنگتن با مسکو همسو شده و به دنبال کنار زدن رئیس‌جمهور اوکراین از قدرت است.

به گفته سه نماینده پارلمان اوکراین و یک کارشناس سیاست خارجی جمهوری‌خواه در ایالات متحده، این متحدان ارشد ترامپ با یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر سابق و رقیبی جاه‌طلب، و همچنین اعضای ارشد حزب پترو پروشنکو، رئیس‌جمهور پیشین اوکراین، دیدار کرده‌اند.

بر اساس گزارش پولتیکو، موضوع این مذاکرات، امکان برگزاری سریع انتخابات ریاست‌جمهوری در اوکراین بوده است. طبق قانون اساسی این کشور، انتخابات به دلیل ادامه وضعیت حکومت نظامی به تعویق افتاده است. منتقدان برگزاری انتخابات در شرایط کنونی معتقدند که این روند می‌تواند آشفته باشد و به نفع روسیه تمام شود، چرا که بسیاری از رأی‌دهندگان بالقوه یا در جبهه‌های جنگ حضور دارند یا به عنوان پناهنده در خارج از کشور زندگی می‌کنند.

دستیاران ترامپ اطمینان دارند که زلنسکی در صورت برگزاری انتخابات شکست خواهد خورد، چرا که خستگی ناشی از جنگ و نارضایتی عمومی از فساد گسترده، محبوبیت او را کاهش داده است. در واقع، میزان محبوبیت زلنسکی طی سال‌های اخیر روند نزولی داشته، هرچند پس از درگیری هفته گذشته در کاخ سفید، که در آن رئیس‌جمهور اوکراین پس از مواجهه با انتقادات شدید دونالد ترامپ و معاونش جی‌دی ونس از جلسه اخراج شد، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که حمایت از او کمی افزایش یافته است. آخرین نظرسنجی همچنان زلنسکی را با اختلافی قابل توجه در صدر رقابت‌های ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد.

موضع رسمی دولت ایالات متحده این است که ترامپ در سیاست داخلی اوکراین دخالت نمی‌کند. این هفته، هاوارد لاتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، تأکید کرد که رئیسش «قصد مداخله در سیاست اوکراین را ندارد» و تنها به دنبال «شریکی برای صلح» است.

با این حال، رفتار ترامپ و مقاماتش چیز دیگری را نشان می‌دهد. ترامپ، زلنسکی را «دیکتاتوری بدون انتخابات» خطاب کرده و تولسی گبرد، مدیر اطلاعات ملی، به‌طور نادرست ادعا کرده که دولت کی‌یف انتخابات را لغو کرده است.

با این حال، حتی اگر تیم ترامپ امیدوار باشد که انتخابات موجب سقوط زلنسکی شود، او همچنان به‌طور چشمگیری محبوب‌تر از تیموشنکو و پروشنکو است. در نظرسنجی که این هفته توسط مؤسسه بریتانیایی سروا‌شن انجام شد، پس از تنش‌های کاخ سفید، ۴۴ درصد از پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که در انتخابات ریاست‌جمهوری از زلنسکی حمایت خواهند کرد.

نزدیک‌ترین رقیب او، با اختلاف بیش از ۲۰ درصدی، والری زالوژنی فرمانده سابق ارتش و سفیر فعلی اوکراین در بریتانیاست. تنها ۱۰ درصد از پاسخ‌دهندگان از پترو پروشنکو، که به دلیل امپراتوری شیرینی‌سازی‌اش به «پادشاه شکلات» معروف است، حمایت کردند، و تیموشنکو نیز تنها ۵.۷ درصد آرا را کسب کرد.

کانال‌های پنهانی

کلید تمام طرح‌هایی که از طریق کانال‌های پنهانی در حال بررسی هستند، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری پس از یک آتش‌بس موقت، اما پیش از آغاز مذاکرات صلح تمام‌عیار است. کرملین نیز که سال‌هاست خواهان کنار رفتن زلنسکی است، ایده برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست‌جمهوری را مطرح کرده است.

یولیا تیموشنکو و پترو پروشنکو، همراه با ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف، به‌طور علنی با برگزاری انتخابات پیش از پایان جنگ مخالفت کرده‌اند. با این حال، یک کارشناس ارشد سیاست خارجی جمهوری‌خواه گفت: «اطرافیان پروشنکو و یولیا، همه در حال گفتگو با نمایندگان ترامپ هستند و خود را به عنوان چهره‌هایی معرفی می‌کنند که همکاری با آن‌ها آسان‌تر خواهد بود. افرادی که حاضرند به مسائلی تن دهند که زلنسکی زیر بار آن‌ها نمی‌رود.»

زمانی که از سخنگوی تیموشنکو، ناتالیا لیسووا، درباره ارتباطات او با اعضای دولت آمریکا یا همراهان ترامپ در زمینه انتخابات ریاست‌جمهوری یا مذاکرات صلح سؤال شد، او در پاسخ به پولتیکو گفت: «از توجه شما سپاسگزاریم. فعلاً در این باره اظهار نظر نمی‌کنیم.»

پولتیکو همچنین از دفتر حزب همبستگی اروپایی پروشنکو درباره هرگونه مذاکره با تیم ترامپ پیرامون انتخابات پرسید. دفتر مطبوعاتی این حزب پاسخ داد: «موضع ما تلاش برای برگزاری انتخابات نیست، بلکه تضمین انتخابات آزاد و رقابتی پس از جنگ در کشورمان است. همچنین منطقی است که هرگونه تماس شامل ارائه دیدگاه رئیس‌جمهور پروشنکو و حزب همبستگی اروپایی در مورد راه‌های پایان دادن به جنگ با یک صلح عادلانه، جامع و پایدار و همچنین تعیین حد و مرزهای ممکن برای امتیازات در مذاکرات باشد.»

پولتیکو همچنین با چهار عضو از همراهان ترامپ که گفته می‌شود در این مذاکرات نقش داشته‌اند، تماس گرفت، اما پاسخی فوری دریافت نکرد.

در چند روز گذشته، مقامات کابینه ترامپ پیشنهاد کرده‌اند که زلنسکی باید کنار برود، مگر اینکه به‌طور کامل از طرح ایالات متحده برای پایان سریع جنگ حمایت کند، حتی اگر این طرح شامل امتیازات عمده از سوی اوکراین باشد.

از زمان درگیری شدید روز جمعه گذشته در کاخ سفید، بحث «زلنسکی باید برود» شدت گرفته است و مخالفان داخلی او، هرچند به‌طور ضمنی، اشاره کرده‌اند که روابط اوکراین با واشنگتن باید در اولویت قرار گیرد و ترمیم شود. این مسئله در کی‌یف به‌عنوان انتقادی تلویحی از زلنسکی تلقی می‌شود. زلنسکی اکنون اعلام کرده از درگیری هفته گذشته پشیمان است و آماده است که با ترامپ برای صلح همکاری کند.

روسلان بورتنیک، مدیر مؤسسه سیاست اوکراین در این‌باره گفت: «ما شاهد آن هستیم که برخی جناح‌های سیاسی در حال تحرک هستند. «آن‌ها تلاش می‌کنند تا ارتباطات غیررسمی ایجاد کنند یا از ارتباطاتی که با حزب جمهوری‌خواه یا اطرافیان ترامپ دارند استفاده کنند و تمایل خود را برای همکاری با واشنگتن نشان دهند.»

او افزود: «آن‌ها همچنین این پیام را به‌صورت عمومی نیز منتقل می‌کنند، اگرچه به‌طور نرم و غیرمستقیم. اما با نمایش رفتاری مستقل، تلاش می‌کنند به ترامپ نشان دهند که آماده‌اند بازی او را انجام دهند.»

بورتنیک ادامه داد: «نخبگان سیاسی احساس سردرگمی و شوک می‌کنند، زیرا به‌وضوح درک می‌کنند که بدون حمایت ایالات متحده، اوکراین شکست خواهد خورد.»

چندین رهبر حزبی و جناحی این هفته اعلام کرده‌اند که اولویت اوکراین باید ترمیم روابط با ترامپ باشد.

این افراد شامل روسلان استفانچوک، رئیس پارلمان اوکراین و عضو حزب حاکم زلنسکی، و همچنین دیمیترو رازومکوف، رهبر سابق حزب زلنسکی در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۹ که اکنون به‌عنوان یک قانون‌گذار مستقل فعالیت می‌کند، هستند. رازومکوف خواستار برگزاری جلسه‌ای اضطراری در پارلمان شده تا یک گروه ویژه قانون‌گذاری برای نظارت بر روابط با ایالات متحده تشکیل شود.

تصمیم ترامپ در این هفته برای تعلیق کمک‌های نظامی به اوکراین، باعث افزایش نگرانی‌های سیاسی در کی‌یف شده و موجب تشدید تلاش‌های پشت‌پرده سیاستمداران اوکراینی برای برقراری ارتباط با تیم ترامپ شده است.

روز دوشنبه، ترامپ با لحن تهدیدآمیز گفت که زلنسکی «برای مدت زیادی در قدرت نخواهد بود» مگر اینکه پیشرفتی در مذاکرات صلح حاصل شود که او را راضی کند. مایک والتز، مشاور امنیت ملی، تأکید کرد که واشنگتن به «رهبری نیاز دارد که بتواند با ما تعامل کند، در نهایت با روس‌ها مذاکره کند و این جنگ را به پایان برساند.»

هم‌زمان، متحدان ترامپ در کنگره نیز حملات خود را علیه زلنسکی ادامه داده‌اند. سناتور جمهوری‌خواه لیندسی گراهام پیشنهاد کرده که اوکراین «به کسی جدید نیاز خواهد داشت» مگر اینکه زلنسکی دیدگاه ترامپ را بپذیرد.

این تحولات باعث شده است که مخالفان داخلی زلنسکی و حتی برخی از متحدان سابقش به سمت تیم ترامپ گرایش پیدا کنند تا حمایت آن‌ها را جلب کنند. یک کارشناس جمهوری‌خواه گفت: «آن‌ها خود را به‌عنوان بهترین گزینه برای همکاری معرفی می‌کنند. افرادی که حاضرند به چیزهایی تن دهند که زلنسکی از آن‌ها سر باز می‌زند.»

الکساندر مرژکو، رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اوکراین، در گفت‌وگو با پادکست هشدار داد که انتخابات زودهنگام تنها به نفع مسکو خواهد بود.

او گفت: «من معتقدم ترامپ اصلاً اهمیتی نمی‌دهد که اوکراین انتخابات برگزار کند یا نه. این روایت پوتین است، هدف پوتین است. ترامپ توسط پوتین مورد استفاده قرار می‌گیرد تا انتخابات را به اوکراین تحمیل کند، فقط با یک هدف: تضعیف ما از درون. او می‌خواهد زلنسکی را کنار بزند، زیرا زلنسکی نماد مقاومت ما است. پوتین می‌داند که یک کمپین انتخاباتی در زمان جنگ، وحدت و ثبات ما را نابود خواهد کرد.»

جذب نمایندگان پارلمان

پس‌لرزه‌های درگیری در دفتر بیضی کاخ سفید، بحث‌هایی درباره تغییرات در آرایش پارلمانی اوکراین را نیز برانگیخته است.

یولیا تیموشنکو در هفته‌های اخیر به سراغ نمایندگان احزاب رقیب رفته و تلاش کرده آن‌ها را متقاعد کند که از احزاب خود جدا شده و به جناح او بپیوندند. او به نمایندگانی که قصد جذب آن‌ها را دارد، گفته که از نظر او، زلنسکی چاره‌ای جز اعلام انتخابات زودهنگام نخواهد داشت، که این فرصتی طلایی برای شکل دادن به یک اکثریت جدید در پارلمان خواهد بود.

زلنسکی خود این احتمال را که از قدرت کناره‌گیری کند رد کرده و آخر هفته گذشته در لندن با خبرنگاران شوخی کرد که حتی اگر امسال انتخابات برگزار شود، احتمالاً برنده خواهد شد. او گفت: «باید مرا از شرکت در انتخابات منع کنید.» سپس، مانند گذشته، اشاره کرد که تنها در صورتی استعفا خواهد داد که اوکراین عضویت ناتو را دریافت کند، چرا که این به معنای تحقق مأموریت او خواهد بود.

در ظاهر، حملات ترامپ تأثیری بر زلنسکی نداشته است. او در ابتدا حتی از سوی منتقدانش نیز برای ایستادگی در دفتر بیضی مورد تحسین گسترده قرار گرفت. اما روسلان بورتنیک می‌گوید که این اثر «جمع شدن در اطراف رهبر» در حال از بین رفتن است، زیرا پیامدهای بالقوه فروپاشی روابط کی‌یف و واشنگتن در حال نمایان شدن هستند. او معتقد است که سیاست در اوکراین به‌شدت در وضعیت سیال قرار دارد.

افکار عمومی نیز در حال تغییر است. طبق تحلیل داده‌های نظرسنجی مؤسسه بورتنیک، حدود یک‌چهارم جمعیت، که عمدتاً شامل نیروهای نظامی و خانواده‌های آن‌هاست، خواهان ادامه جنگ تا زمانی هستند که روس‌ها به‌طور کامل از خاک اوکراین بیرون رانده شوند. اما دوسوم مردم بیش از هر چیز به مذاکرات و پایان جنگ توجه دارند، نیمی از آن‌ها آماده پذیرش امتیازات عمده از سوی اوکراین هستند، و نیم دیگر به دنبال یک آتش‌بس فوری‌اند.