چهار روز پیش یعنی در پایان روز دوشنبه ۲۴ مرداد ماه، ضرب‌‌الاجل اتحادیه اروپا برای دریافت پاسخ تهران و واشنگتن به پیش‌‌نویس ۳۵ صفحه‌‌ای جوزپ بورل پایان یافت و طرفین پاسخ و ملاحظات خود را به اتحادیه اروپا ارائه دادند. طبق برخی برآوردها پاسخ ایران، «نه» یا «بله» قطعی نبود بلکه به نوعی «بله» مشروط بود و تهران در پاسخ به بورل ملاحظات خود را بیان کرد اما آمریکا موافقت خود را با پیش‌‌نویس بورل به صورت کامل اعلام کرد و به آن بله گفت.

سپس نوبت آن رسید که آمریکا به ملاحظات جدید ایران پاسخ دهد. به نظر می‌‌رسد اکنون واشنگتن نیز تاکتیک تهران را در پیش بگیرد و پاسخ نه‌چندان قاطعانه به ملاحظات ایران بدهد؛ یعنی با برخی مسائل موافقت و با برخی مخالفت کند. در چنین شرایطی پاسخ‌‌ مشروط ایران به پیش‌‌نویس بورل که دوشنبه ارائه شد و احتمالا پاسخ مشروط آمریکا به ملاحظات ایران که به زودی اعلام خواهد شد، به مذاکرات بیشتر ختم می‌شود و احتمالا یک تا دو دور دیگر هم شاهد رایزنی‌‌هایی دیگر خواهیم بود. اگر مراحل احیای برجام به این صورت پیش برود دور از انتظار نیست که جمع‌‌بندی مذاکرات تا اواسط سپتامبر به طول بینجامد.

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین می‌گوید همچنان مسائل پیچیده‌‌ای برای احیای توافق هسته‌‌ای وجود دارد و امیدواریم که در اول سپتامبر (پنج‌شنبه دهم شهریور) بتوانیم توافق هسته‌‌ای را احیا کنیم. به گزارش خبرگزاری تسنیم، اولیانوف روز جمعه در سخنانی توضیح داد: «‌سه متن برای احیای توافق هسته‌‌ای وجود دارد و اتحادیه اروپا برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها به یکدیگر تلاش می‌کند. برداشت ما این است که واشنگتن خواهان حل مسائل دیگری است که ربطی به توافق هسته‌‌ای ندارد.»

پاسخ آمریکا نزدیک است

همچنین لورا روزن، روزنامه‌‌نگار آمریکایی درباره آخرین تحولات مربوط به احیای برجام در خبرنامه خود تحت عنوان «دیپلماتیک» نوشت: «مقامات اروپایی روز پنج‌شنبه گفتند، اتحادیه اروپا منتظر پاسخ ایالات متحده به اظهارات ایران درباره متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام است.» علی واعظ، کارشناس مسائل ایران که دیپلماسی هسته‌‌ای را از نزدیک دنبال می‌کند، نیز گفت: «پاسخ ایالات متحده بعید به نظر می‌‌رسد که بله قطعی باشد.» 

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنج‌شنبه در جلسه مطبوعاتی به خبرنگاران گفت: «بررسی نظرات ایران درباره پیشنهاد اتحادیه اروپا ادامه دارد. همان‌طور که درخواست شده است، ما بازخورد خود را به‌طور مستقیم و خصوصی به اتحادیه اروپا منتقل می‌کنیم.»

آمریکا بله قطعی نمی‌گوید

همچنین علی واعظ، کارشناس مسائل ایران درباره پاسخ احتمالی واشنگتن به ملاحظات تهران گفت: «‌پاسخ ایالات متحده بعید به نظر می‌‌رسد که بله قطعی باشد.» واعظ، مدیر برنامه ایران در گروه بین‌المللی بحران، روز پنج‌شنبه گفت: «من شک دارم که پاسخ آمریکا به خواسته‌های ایران بله باشد. احتمالا پاسخ آمریکا یک نه یا یک چیز میانی خواهد بود.» واعظ در عین حال افزود: «اگر ایران همچنان درخواست‌‌های بیشتری داشته باشد، نمی‌دانم این روند چگونه می‌تواند ادامه یابد.»

از سوی دیگر تریتا پارسی در پاسخ به این سوال که چه چیزی باعث شد ایران اخیرا نشانه‌هایی مبنی بر تمایل به حرکت به سمت توافق نشان دهد، علت را نشانه‌هایی از انعطاف‌‌ها در هفته‌های اخیر از سوی هر دو طرف و میانجیگری اتحادیه اروپا که منجر به نهایی شدن متن ۳۵ صفحه‌‌ای در این ماه درباره احیای این پیمان شد، دانست. پارسی گفت: «فکر می‌کنم آنچه اتفاق افتاد همان چیزی است که هر بار که پیشرفتی حاصل شده اتفاق افتاده: هر دو طرف انعطاف‌‌پذیری نشان دادند.»