به گزارش اکو ایران، رجب طیب اردوغان اعلام کرد که دولت تحت ریاستش و روسیه به مقام های انرژی دستور داده اند تا در سریع ترین زمان ممکن مطالعه های فنی در باب پیشنهاد روسیه که می تواند آنکارا به « قطب گاز اروپا» تبدیل کند، آغاز کنند.

رویای اردوغان محقق می شود؟

پوتین چندی پیش، پس از توقف تحویل گاز به آلمان از طریق خط لوله نورد استریم در دریای بالتیک، ایده صادرات گاز بیشتر از طریق خط لوله گاز ترک استریم از زیر دریای سیاه به ترکیه را مطرح کرد. حالا اردوغان روز جمعه صراحتا گفت که مقام های انرژی روسیه و ترکیه برای تعییین مکانی خوب جهت  تعریف مرکز توزیع گاز با یکدیگر همکاری خواهند کرد. او در ادامه خاطر نشان کرد که منطقه تراکیه ترکیه؛ (تراس سرزمینی جغرافیایی و تاریخی در جنوب شرقی اروپا است که امروزه بین بلغارستان، ترکیه و یونان تقسیم شده است)؛ واقع در مرز یونان و بلغارستان بهترین نقطه برای اجرایی کردن این طرح است.

رئیس جمهوری ترکیه یک روز پس از دیدار با همتای روس خود در حاشیه نشستی در آستانه، پایتخت قزاقستان گفت: ما به همراه پوتین به وزارت انرژی و منابع طبیعی خود و نهاد مربوطه درطرف روسیه دستور داده ایم که با یکدیگر همکاری کنند.آنها در این باب مطالعه شان را آغاز خواهند کرد. حال مرکز توزیع هرکجا که مناسب باشد، تعریف می شود.

به نوشته خبرگزاری الجزیره، این نخستین بیانیه عمومی اردوغان در باب پیشنهاد روسیه بود که نشان دهنده تمایل دیرینه ترکیه برای تبدیل شدن به یک قطب( مرکز( انرژی است). با این همه اردوغان می گوید در این باره انتظاری ندارد.

تردیدها درباره پروژه پیشنهادی پوتین

تحلیلگران انرژی احتمال این که پیشنهاد انتقال گاز به اروپا از طریق ترکیه از زمین انجام شود را زیر سوال برده اند. رهبران اروپایی نیز از قابلیت روسیه به عنوان تامین کننده انرژی انتقاد کرده و عدم اطمینان به مسکو را برجسته کرده اند. آنها می گویند تصمیم کرملین برای کاهش تولید گاز طبیعی در حقیقت تلاش سیاسی برای ایجاد اختلاف میان بازیگران غربی است تا دست از حمایت اوکراین بردارند. آلمان اخیرا پیشنهاد جدید پوتین مبنی بر افزایش جریان انتقال گاز به اروپا از طریق خط لوله نورد استریم 2 از طریق دریای بالتیک را رد کرد؛ خط لوله ای که هرگز عملیاتی نشده است. مسکو خط لوله موازی گاز نورد استریم 1 را به دلیل آنچه که ادعا می کرد مشکلات فنی بود، قطع کرد. حالا اردوغان در اسخ به سوالی درباره اظهارات پوتین مبنی بر این که روسیه حمله به خط لوله گاز ترک استریم را خنثی کرده است، گفت: ترکیه تمام اقدام های لازم را برای تامین امنیت خط لوله انجام می دهد.

پوتین در نشست روز پنجشنبه در قزاقستان به همتای ترک خود گفته بود که ترکیه مطمئن ترین مسیر برای تحویل گاز به اتحادیه اروپا است. مرکز پیشنهادی برای توزیع نیز این فرصت را در اختیار جهان قرار خواهد داد تا قیمت ها مستقل از سیاست تعیین شود.به گفته ناظران، روسیه به دنبال تغییر مسیر عرضه از دو خط لوله گاز نورد استریم در بالتیک است؛ دو خط لوله ای که ماه گذشته در جریان انفجارهایی اسیب دیدند. روسیه بدون ارائه مدرک، غرب را مقصر قلمداد کرد و ادعاهایی مبنی بر خرابکاری در خطوط لوله را ارائه کرد. حالا پوتین به اردوغان گفته که ترکیه می تواند به سان سکویی مهم نه فقط برای عرضه، بلکه برای تعیین بهای انرژی نقش آفرینی کند.

بازی ژئواستراتژیکی یا چالش استراتژیک

روسیه حدود 40 درصد از گاز اروپا را قبل از حمله به اوکراین، تامین می کرد. از آن زمان تا به امروز حتی قبل از انفجار خط لوله، جریان گاز توسط کرملین کاهش داده شد. این کشور مشکلات فنی را عامل وقفه خواند که به ادعایش ماحصل تحریم های غرب است. اما دولت های اروپایی این استدلال را رد کرده و مسکو را به استفاده از انرژی به عنوان یک سلاح ژئوپلتیکی متهم کردند.حالا ترکیه با استناد به پیشنهاد پوتین می گوید، پروژه پیشنهادی ، پروژه ای است که اجرایش امکان پذیر است و از هم از منظر فنی و هم انرژی قابل مطالعه و اجرا می باشد.حال باید دید کشورهای اروپایی این پیشنهاد را می پذیرند یا نه.

زمانی که صحبت از خطوط لوله انرژی می شود، سخن از چیزی فراتر از یک راه حل است. طبیعتا بازیگران درگیر با یک بازی ژئو استراتژیکی روبرو هستند یا شاید فراتر از آن یک چالش استراتژیک. آنچه در این میان وضعیت را مشخص خواهد کرد، درخواست یا تقاضا یا اشتهای اتحادیه اروپا درباب گاز روسیه خواهد بود. طبیعتا پیشنهاد اخیر از دو منظر برای ترکیه هم با اهمیت است، از یک طرف انرژی مورد نیاز این بازیگر تامین می شود و از طرفی دیگر در صورت موافقت اروپا، اعتبار ترکیه و به واسطه اش اردوغان افزایش خواهد یافت.