به گزارش اکوایران، تورم تولیدکننده یکی از کلیدی‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که می‌تواند به عنوان پیشران و موتور محرک تورم مصرف‌کننده عمل کند. معمولا هنگامی که این شاخص کاهش می‌یابد تورم مصرف نیز کم می‌شود و هر گاه روند تورم تولید صعودی باشد تورم مصرف نیز روند افزایشی به خود می‌گیرد.

محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در هفته گذشته اعلام کرد که اگر چه تورم تولیدکننده سالانه در بهمن 1403 اندکی افزایش یافته اما این رخداد به دلیل جهش‌های ارزی بوده و روند کلی این شاخص از سال گذشته تا کنون نزولی بوده است. این اطلاعات در حالی از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده که این نهاد هنوز گزارش رسمی این شاخص را منتشر نکرده است.

031225

تورم تولید، تورم پیشران

یکی از مهمترین شاخصه‌هایی که می‌تواند روند هزینه‌ها در اقتصاد را نشان دهد تورم پیشران است. تورم پیشران همان تورم نهاده‌ها یا تورم تولیدکننده است که به دلیل پیشرانه‌ای که برای محصول نهایی هر بخش ایجاد می‌کند، به آن تورم پیشران می‌گویند.

به عبارت ساده‌تر وقتی تورم تولیدکننده در یک بخش اقتصاد مانند صنعت کاهش پیدا می‌کند، یعنی شتاب افزایش قیمت در نهاده‌های بخش صنعت کاهش یافته است. همین امر باعث می‌شود که شتاب افزایش قیمت در کالای نهایی بخش صنعت نیز کاهش پیدا کرده و فشار افزایش قیمت کمتری به مصرف‌کننده نهایی کالا برخورد داشته باشد. به نوعی این تورم پیشرانی برای تورم مصرف‌کننده محصولات بخش صنعت خواهد بود. این فرایند قابل تعمیم به سایر بخش‌های اقتصادی نیز هست. از این رو، تورم تولیدکننده برای کل اقتصاد نیز محاسبه می‌شود.

برای محاسبه تورم سالانه تولید، میانگین تغییرات شاخص قیمت در دوازده ماه منتهی به هر ماه نسبت به همین نسبت در ماه مشابه سال قبل برآورد می‌شود. 

وضعیت تورم پیشران در بهمن 1403

فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در خصوص جدیدترین آمار این شاخص اقتصادی گفت: «تفاوت تورم تولیدکننده با مصرف کننده آن است که در تورم مصرف کننده قیمت ها، از درب کارخانه و تولیدکنندگان اصلی استخراج می شود و کمی ترکیب کالاها متفاوت است. به گواه آمارها تورم تولیدکننده در مقاطعی به 82.6 درصد افزایش یافته بود که متعاقب آن این نرخ با شیبی تند به حدود 40.4 درصد در ابتدای سال 1402 کاهش یافت و پس از آن با شیبی ملایم در بهمن ماه 1403 به 26.7 درصد رسید». 

او همچنین اضافه کرد: «در صورتی که اعداد تورم تولیدکننده کاهش یابد، باید انتظار داشت که تورم مصرف کننده نیز روند کاهشی را طی کند. البته در بهمن ماه کمی در نرخ تورم تولیدکننده افزایش داشتیم که علت اصلی آن نیز اتفاقاتی بود که در زمینه نرخ ارز رخ داد. لذا امیدواریم با سیاست های جدید ارزی که پیش گرفته‌ایم، امیدواریم تورم تولیدکننده در سال آینده روند کاهشی را طی کند».