مسیر پیروزی پوتین در جنگ اوکراین

یک ارجاع تاریخی به جنگ سوریه

هنگامی که روسیه به جنگ داخلی جاری در سوریه پیوست، در تابستان 2015، ایالات متحده و شرکای آن را شوکه کرد. باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا، از سر ناامیدی، ادعا کرد که سوریه برای روسیه و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به «باتلاق» تبدیل خواهد شد. سوریه ویتنام روسیه یا افغانستان پوتین خواهد بود، اشتباه فاحشی که در نهایت علیه منافع روسیه تمام خواهد شد.

سوریه برای پوتین به باتلاق تبدیل نشد. روسیه مسیر جنگ را تغییر داد و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه را از شکست قریب الوقوع نجات داد و سپس نیروی نظامی را به اهرم دیپلماتیک تبدیل کرد. هزینه‌ها و تلفات را پایدار نگه داشت. اکنون نمی توان روسیه را در سوریه نادیده گرفت.

هیچ توافق دیپلماتیکی وجود نداشته است. در عوض، مسکو نفوذ منطقه‌ای بیشتری از اسرائیل گرفته تا لیبی به دست آورده است و شریک وفاداری خود، بشار اسد را برای طرح قدرت روسیه حفظ کرده است. در سوریه، چیزی که دولت اوباما نتوانست پیش بینی کند، احتمال موفقیت مداخله روسیه بود.

زمستان سورئال اروپا؛ باتلاق خودساخته یا کشورگشایی موفق؟

در 11 فوریه، جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا در امور اروپا، پیش‌بینی کرد که یک جنگ گسترده‌تر در اوکراین برای روسیه «باتلاق» خواهد بود. در یک تحلیل منطقی هزینه و فایده، این تفکر ادامه می‌دهد که بهای یک جنگ تمام عیار در اوکراین برای کرملین بسیار بالا خواهد بود و خونریزی قابل توجهی را در پی خواهد داشت. ایالات متحده تلفات غیرنظامیان را 50000 تخمین زده است.

در کنار تضعیف حمایت پوتین در میان نخبگان روسیه، که شخصاً از تنش‌های متعاقب با اروپا آسیب می‌بینند، یک جنگ می‌تواند اقتصاد روسیه را به خطر بیندازد و مردم را از وی دور کند. در عین حال، می‌تواند نیروهای ناتو را به مرزهای روسیه نزدیک‌تر کند و روسیه را برای سال‌های آینده در میان مبارزه با مقاومت اوکراینی‌ها رها کند. بر اساس این دیدگاه، روسیه در دام فاجعه ای که خود ساخته است گرفتار خواهد شد.

با این وجود، به نظر می‌رسد تحلیل هزینه و فایده پوتین به نفع تغییر وضعیت موجود اروپا است. رهبری روسیه ریسک‌های بیشتری می‌پذیرد، و فراتر از نزاع سیاست‌های روزمره، پوتین در یک مأموریت تاریخی برای تحکیم اهرم روسیه در اوکراین است (همانطور که اخیراً در بلاروس و قزاقستان انجام داده است).

و همانطور که مسکو می بیند، پیروزی در اوکراین ممکن است در دسترس باشد. البته، روسیه ممکن است به سادگی بحران کنونی را بدون تهاجم یا یافتن راهی دلپذیر برای خلاصی بلندمدت طولانی کند. اما اگر محاسبات کرملین درست باشد، همانطور که در نهایت در سوریه انجام شد، ایالات متحده و اروپا نیز باید برای احتمالی غیر از باتلاق آماده شوند. اگر روسیه در اوکراین پیروز شود چه؟

اگر روسیه کنترل اوکراین را به دست بیاورد یا بتواند آن را در مقیاس بزرگ بی ثبات کند، دوره جدیدی برای ایالات متحده و اروپا آغاز خواهد شد. رهبران ایالات متحده و اروپا با چالش دوگانه بازنگری در امنیت اروپا و کشیده نشدن به جنگ بزرگتر با روسیه روبرو خواهند شد. همه طرف ها باید پتانسیل دشمنان مسلح هسته ای را در رویارویی مستقیم در نظر بگیرند.

این دو مسئولیت - دفاع قاطعانه از صلح اروپا و اجتناب محتاطانه از تشدید تنش نظامی با روسیه - لزوماً با هم سازگار نیستند. ایالات متحده و متحدانش ممکن است خود را عمیقاً برای ایجاد یک نظم امنیتی جدید اروپایی در نتیجه اقدامات نظامی روسیه در اوکراین ناآماده ببینند.

ابعاد مختلف پیروزی پوتین

برای روسیه، پیروزی در اوکراین می‌تواند ابعاد و اشکال مختلفی داشته باشد.

مانند سوریه، پیروزی نباید منجر به حل و فصل پایدار مناقشه شود. این می تواند مستلزم استقرار یک دولت سازگار در کیف یا تجزیه کشور باشد. از سوی دیگر، شکست ارتش اوکراین و مذاکره در مورد تسلیم اوکراین می تواند به طور موثر اوکراین را به یک کشور شکست خورده تبدیل کند.

روسیه همچنین می‌تواند از حملات سایبری ویرانگر و ابزار اطلاعات نادرست، با حمایت تهدید زور، برای فلج کردن کشور و ایجاد تغییر رژیم استفاده کند.

با هر یک از این نتایج، اوکراین عملاً از غرب جدا خواهد شد.

سلطه کرملین بر کیف، اروپا را متحول می‌کند

اگر روسیه با ابزار نظامی به اهداف سیاسی خود در اوکراین دست یابد، اروپا همان چیزی که قبل از جنگ بود، نخواهد ماند. هر احساسی که اتحادیه اروپا یا ناتو می توانند صلح را در این قاره تضمین کنند، مصنوع یک عصر گمشده خواهد بود.

در عوض، امنیت در اروپا باید به دفاع از اعضای اصلی اتحادیه اروپا و ناتو تقلیل یابد. همه خارج از باشگاه ها به استثنای فنلاند و سوئد به تنهایی خواهند ایستاد. این ممکن است لزوماً یک تصمیم آگاهانه برای پایان دادن به سیاست های گسترش نباشد. اما این سیاست در عمل خواهد بود. تحت محاصره روسیه، اتحادیه اروپا و ناتو دیگر ظرفیت سیاست های بلندپروازانه فراتر از مرزهای خود را نخواهند داشت.

ایالات متحده و اروپا در شرایط جنگ اقتصادی دائمی با روسیه خواهند بود. غرب به دنبال اجرای تحریم‌های گسترده خواهد بود، که با توجه به عدم تقارن اقتصادی، روسیه احتمالاً با اقدامات سایبری و باج‌گیری انرژی مقابله خواهد کرد. چین ممکن است در این رقابت اقتصادی در کنار روسیه بایستد.

در همین حال، سیاست داخلی در کشورهای اروپایی شبیه یک بازی بزرگ قرن بیست و یکم خواهد بود، که در آن روسیه اروپا را برای هرگونه شکست در تعهد به ناتو و روابط فراآتلانتیک مورد بررسی قرار خواهد داد.

روسیه از طریق روش‌های غیرمنصفانه و نادرست، از هر فرصتی برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و انتخابات کشورهای اروپایی استفاده می‌کند. روسیه در هر نمونه ای از بی ثباتی سیاسی اروپا، حضوری هرج و مرج آفرین خواهد داشت – گاهی واقعی، گاهی خیالی.

تفاوت اساسی با فضای جنگ سرد

تشبیهات جنگ سرد در جهانی با اوکراین حل شده در روسیه، مفید نخواهد بود. مرزهای جنگ سرد در اروپا نقاط حساس خود را داشت، اما در قانون نهایی هلسینکی در سال 1975 به شیوه ای قابل قبول و متقابل تثبیت شد.

در مقابل، حاکمیت روسیه بر اوکراین منطقه وسیعی از بی ثباتی و ناامنی را از استونی تا لهستان تا رومانی و ترکیه باز خواهد کرد. تا زمانی که حضور روسیه در اوکراین ادامه داشته باشد، توسط همسایگان اوکراین تحریک آمیز و غیرقابل قبول و برای برخی به عنوان تهدیدی برای امنیت خود تلقی خواهد شد.

در میان این پویایی در حال تغییر، نظم در اروپا باید اساساً ابه لحاظ نظامی در نظر گرفته شود، که از آنجایی که روسیه دست قوی‌تری در حوزه نظامی نسبت به حوزه اقتصادی دارد، به نفع کرملین خواهد بود و نهادهای غیرنظامی مانند اتحادیه اروپا را به حاشیه می‌راند.

روسیه بزرگترین ارتش متعارف اروپا را دارد که آماده استفاده از آن است. سیاست دفاعی اتحادیه اروپا - بر خلاف سیاست ناتو - به دور از توانایی تامین امنیت برای اعضای خود است. بنابراین اطمینان نظامی، به ویژه در مورد اعضای شرقی اتحادیه اروپا، کلیدی خواهد بود.

پاسخ به روسیه بدخواه با تحریم و با اعلام لفاظی نظم بین المللی مبتنی بر قوانین کافی نخواهد بود.