به گزارش اکوایران، به رغم تصورات اولیه، در حالی که جنگ اوکراین سومین ماه خود را پشت سر می‌گذارد، نیروهای متجاوز روسیه هم‌چنان موفق به کسب یک پیروزی بزرگ در خاک اوکراین نشده‌اند. با وجود آن‌که پیش از این گفته می‌شد ولادیمیر پوتین که در رسیدن به هدف پیروزی برق‌آسا در جنگ ناکام مانده بود، تلاش می‌کند تا پیش از روز 9 می (موسوم به روز پیروزی) دست‌کم شرق اوکراین به تصرف خود درآورد، اما مقاومت غیرقابل‌انتظار اوکراینی‌ها باعث سرخوردگی دیگری برای خودکامه کرملین شد.

اگر چه حمایت‌های دیپلماتیک و نظامی غرب از کی‌یف و ایستادگی اوکراینی‌ها به عنوان دلایل چنین ماجرایی طرح می‌شود، با این حال در تحلیل ناکامی بزرگ کرملین به برنامه‌های نظامی روسیه نیز اشاره می‌شود. روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار گزارشی توسط جان ایسمی در این زمینه فرسودگی و ابتدایی بودن تجهیزات نظامی روسی را نیز مورد بررسی قرار داده است.

غیبت در رژه «روز پیروزی»

صبح روز دوشنبه، هنگامی که ستون‌هایی از خودروهای زرهی و سربازان در مسکو رژه می‌رفتند تا پیروزی ارتش سرخ بر آلمان نازی طی جنگ جهانی دوم در سال 1945 را جشن بگیرند، یکی از عناصر قدرت نظامی روسیه به‌طور آشکاری غایب بود: هواپیماهای جنگی. اگرچه مقامات بدیِ آب و هوا را دلیل این مسئله عنوان کردند، اما باید خاطر نشان کرد هواپیماها، خلبانان و تسلیحات هوا به زمین روسی همگی در جنگ علیه اوکراین عملکرد ضعیفی داشته‌اند.

غیبت نیروهای هوابرد در رژه «روز پیروزی» تائیدی بر ناکامی ولادیمیر پوتین در ایجاد یک نیروی هوایی مدرن و توانا بود. این در حالی است ‌که هواپیماهای روسی، پس از گذشت بیش از 75 روز از جنگ هنگام پرواز در داخل و خارج از حریم هوایی اوکراین، در حین گریز از موشک‌های زمین به هوای دشمن که -مسکو هنوز نتوانسته حتی پس از گذشت بیش از 75 روز نابودشان کند- با دقت بسیار پائینی اقدام به پرتاب بمب می‌کنند.

کاهش زرادخانه روسیه

یک مقام ارشد وزارت دفاع ایالات متحده به خبرنگاران گفته که هواپیماهای جنگی روسیه به طور کلی روزانه 200 تا 300 سورت پروازی انجام می‌دهند، اما هنوز نتوانسته‌اند برتری هوایی خود را بر اوکراین تحمیل کنند و جنگنده‌ها و جت‌های اوکراینی هم‌چنان به حملات خود علیه نیروهای روسی ادامه می‌دهند. اکنون در حالی که جنگ سومین ماه خود را پشت سر می‌گذارد، روسیه بسیاری از دقیق‌ترین تسلیحات خود -مانند موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک میان برد و کوتاه برد- را مصرف کرده است.

15

در 2 می، پنتاگون اعلام کرد روسیه از زمان آغاز تهاجم، بیش از 2125 فروند از این دست موشک‌ها را شلیک کرده است. بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا هم روز دوشنبه در سخنرانی خود گفت: «استفاده از آنها پس از هفته دوم جنگ به شدت کاهش یافت». مقام ارشد آمریکایی مذکور گفته: «روس‌ها بسیاری از مهمات هدایت‌شونده دقیق خود را منفجر کرده‌اند. در واقع، آنها همچنان به ماریوپل با بمب‌های غیردقیق زیادی خسارت می زنند».

محدودیت پوتین در بازسازی یک ارتش مدرن؛ عقب ماندگی ارتش کرملین

مهمات به اصطلاح غیردقیق -یا بدون هدایت پرتاب- یادگاری‌های مربوط به پیش از 11 سپتامبر برای ایالات متحده و ناتو هستند، زیرا ارتش‌های غربی اکنون تقریباً زرادخانه‌های خود را مجهز به کیت‌هایی کرده‌اند که بمب‌ها را با لیزر یا سیگنال‌های ماهواره‌ای جی‌پی‌اس به سمت اهدافشان هدایت می‌کند. به گفته مقام مذکور تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی که پس از حمله روسیه به اوکراین ایجاد شد، دسترسی مسکو به انواع قطعات الکترونیکی مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هدایت‌شونده را محدود کرده و در نتیجه بر توانایی پوتین برای تجهیز مجدد ارتش خود با مهمات هوایی مدرن تأثیر می‌گذارد.

13

فقدان تسلیحات هدایت‌شونده روسی و دقت اغلب ضعیف آن‌ها در هنگام استفاده، حاکی از این است که نیروهای مسلح مسکو در مقایسه با ارتش‌های غربی تا چه میزان عقب‌افتاده هستند.

مقامات ارشد وزارت دفاع ایالات متحده که با نیویورک تایمز درباره این ماجرا صحبت کرده‌اند معتقدند که بر اساس شواهدی که در جریان درگیری تهاجم مشاهده شده دلالت بر این دارد که برنامه موشک‌های هدایت شونده روسیه هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و خلبانان قادر نیستند به سرعت اهداف روی زمین را رهگیری و به آن‌ها حمله کنند و موشک‌های پرتاب شده اغلب قادر به اصابت درست به اهداف نیستند -البته در صورتی که اصلاً کار کنند.

موشک‌های غیر‌دقیق

به گفته مقامات، اتحاد جماهیر شوروی تا اواسط دهه 1980 تقریبا علاقه‌ای به توسعه سلاح‌های هدایت شونده متعارف نداشت و روسیه تنها در دو دهه گذشته به تحقیق و توسعه جدی در این باره پرداخته است. روسیه بخشی از زرادخانه‌های جدید خود را در حملات هوایی در سوریه در آغاز سال 2015 به نمایش گذاشت -هرچند که تنها به تعداد محدود در طول عملیات‌های به شدت کنترل شده و تحت شرایط بسیار مطلوب.

14

روسیه به جای اینکه بتواند به سرعت نیروهای اوکراینی و وسایل نقلیه متحرک شان را با بمب‌های هدایت‌شونده لیزری یا ماهواره ای هدف قرار دهد، تا حد زیادی نشان داده که می‌تواند تنها اهداف ثابتی مانند ساختمان‌های نظامی یا مراکزی با حضور جمعیت غیرنظامی را مورد هدف قرار دهد –که این کار یا با شلیک گلوله‌های توپخانه‌ای هدایت نشده انجام می‌شود و یا از طریق حملات موشکی که که به گفته مقامات ایالات متحده، در طی آن از موشک‌های بالستیک هدایت شونده و موشک های کروز پرتاب شده از هوا استفاده می‌شود که  بسیاری از آن‌ها در انجام عملیات خود شکست می‌خورند و یا دقیق نیستند.

هواپیماهای جنگی روسیه در مقایسه با بمب‌هایی که ایالات متحده بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم ساخت، همچنان به بمب‌های غیر هدایت‌شونده متکی هستند. یکی از مقامات ارشد اطلاعاتی گفته که طراحی روسی تولید انبوه ارزان را به جای دقت ترجیح می‌دهد و به مونتاژ بسیار کم‌تری قبل از پرواز نیاز دارد -که این بمب‌ها را به گزینه جذاب‌تری برای استفاده توسط نیروهای نسبتاً آموزش ندیده روسی تبدیل می‌کند.

تازه‌کاری موشک‌های هدایت‌شونده

مهمات هدایت‌شونده‌ای که روسیه استفاده می‌کند محدود به موشک‌های کروز Kh-101  - که بمب‌افکن‌های Tu-95 Bear و Tu-160 Blackjack  که در حریم هوایی روسیه و بلاروس پرواز می‌کنند به آنها تجهیز شده‌اند- و  موشک‌های بالستیک کوتاه و میان برد زمینی مانند توچکا و اسکندر است. به گفته یک مقام آمریکایی تعداد کمی از موشک‌های کروز کالیبر هم از کشتی‌های جنگی در دریا شلیک شده‌اند.

12

بر اساس گزارش آژانس اطلاعات دفاعی، بسیاری از این موشک‌ها تنها طی 10 سال گذشته پرتاب شده‌اند. در مقام مقایسه، پنتاگون در اواخر دهه 1970 در حال آزمایش اولین موشک کروز گسترده خود به نام تاماهاک  بود.

تفاوت با نمونه سوریه

اتکای روسیه به بمب های هدایت نشده برای هواپیماهای جنگی خود بر فراز حریم هوایی اوکراین باعث سردرگمی تحلیل‌گران تسلیحات دولتی و غیرنظامی از زمان آغاز تهاجم در 24 فوریه شده است. این در حالی است که فقط سه سال پیش روسیه نشان داد که دارای سلاح‌های هدایت شونده لیزری و ماهواره‌ای است که از آن برای حمله به بیمارستان‌ها در سوریه استفاده کرد.

11

با این حال به گفته یک تحلیلگر ارشد وزارت دفاع ایالات متحده، تفاوت بین حملات هوایی روسیه در سوریه و اوکراین بسیار زیاد است. در سوریه، هواپیماهای جنگی روسیه می‌توانستند بدون مزاحمتی پرواز کنند و قبل از پرتاب بمب هدایت‌شونده، تا زمانی که می‌خواهند بر فراز اهداف خود پرسه بزنند -چیزی که جت‌های اوکراینی و موشک‌های زمین به هوای‌شان آن را برای روس‌ها غیرممکن می‌کنند.

مقامات وزارت دفاع آمریکا هم‌چنین می‌گویند که مشکل هدف‌گیری روسیه با عدم سرمایه‌گذاری کافی در پهپادهای جاسوسی تشدید شده است. در حالی که تنها دو مدل روسی غیرمسلح – فورپست و اورلان- مشاهده شده، اوکراین با موشک‌های شلیک شده توسط پهپادهای TB2 خریداری شده از ترکیه، نیروهای و خودروهای روسیه را مورد اصابت قرار داده است.

مقامات آمریکایی گفتند که این مشکل در مقیاس بزرگی آشکار شده است: روسیه نتوانسته است از تعداد انگشت شماری از بمب‌های هدایت شونده‌ای که در مناطق خاصی از سوریه به کار برده، برای حمایت از نیازهای یک کارزار زمینی عظیم در کشوری به بزرگی اوکراین استفاده کند. به گفته آن‌ها، علاوه بر این، موشک‌های کروز روسیه که به اهدافی در اوکراین شلیک می‌شوند، در مواقعی اهداف خود را به درستی رهگیری نکرده و یا حتی پس از پرتاب در انجام عملیات به طور کامل شکست خورده‌اند.

آنها افزودند که برنامه‌ریزان جنگ روسیه به احتمال زیاد نتوانسته‌اند به درستی بسته‌های به اصطلاح هدف را برای موشک‌ها فراهم کنند -مجموعه‌ای از دستورالعمل‌هایی که قبل از پرتاب به موشک‌های کروز وارد می شود که شامل دستورالعمل هایی در مورد سرفصل‌ها و ارتفاعات است که موشک را به مقصد مورد نظر می رساند.

یکی از مقامات وزارت دفاع در مصاحبه ای گفت: «سوریه فرصتی را فراهم کرد تا در یک موقعیت عملیاتی در دنیای واقعی، بسیاری از آن سیستم‌های جدید را که روس‌ها برای مدت طولانی در حال توسعه آن هستند، ارزیابی کنیم. اما آن‌ها برای انجام این کار تحت فشار نبودند، بنابراین وقتی می‌خواهید آن را برای نمونه‌ای مانند اوکراین به کار برید، واقعاً بر سیستم فشار وارد می‌کنید و می‌توانید برخی از نواقص آن را مشاهده کنید».