به گزارش اکوایران، به نقل از اقتصادنیوز، در شرایطی که مذاکرات برای احیای برجام در شهر وین ـآغاز شده، مخالفان و موافقان این توافق با ارائه دیدگاه‌های خود حداکثر تلاش را برای تحت‌الشعاع قرار دادن این گفت‌وگوها از خود نشان می‌دهند. از جمله وزرای خارجه بریتانیا و رژیم اسرائیل با انتشار یادداشت مشترکی در روزنامه دیلی تلگراف ادعا کردند که هر دو برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای شب و روز کار خواهند کرد.

در چنین فضایی یوسف عزیزی، کارشناس مسائل منطقه‌ای با انتشار یادداشتی با عنوان «احیای توافق هسته ای ایران کلید ثبات منطقه است» در پایگاه تحلیلی رسپانسیبل استیت‌کرفت، با دفاع از احیای توافق، به دولت بایدن نسبت به مخاطرات عدم توافق هشدار داده است.

مسئله‌ای مورد اجماع طرفین

پرونده هسته ای ایران تنها موردی در میان مناقشات مختلف بین ایران و غرب بوده است که هنوز از قابلیت اجماع بین تمامی اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل برخوردار است. از طرف دیگر، ایران نیز همچنان مایل است با حفظ حقوق بین‌المللی خود برای برنامه هسته‌ای غیرنظامی بر اساس معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، موضوع از راه صلح‌آمیز حل شود تا کمترین هزینه را برای تأمین اعتبار و حقوق خود بپردازد. از این نظر، برجام قبلاً ثابت کرده است که همه طرف‌ها را در بلندمدت راضی می‌کند.

54

اهداف یک‌سان، تاکتیک‌های متعارض

دولت اوباما توافق هسته‌ای با ایران را به چشم اولین گام برای باز کردن درها به روی موضوعات بحث‌برانگیز دیگری مانند توانایی‌های موشکی و نظامی ایران، و نفوذ ایران و متحدانش در خاورمیانه می‌نگریست. هدف ایالات متحده در دولت‌های اوباما، ترامپ و بایدن ثابت مانده است: گفتگوهای جامع پیرامون امنیت منطقه‌ای با ایران.

با این حال، آ‌ن‌ها تاکتیک‌های متفاوتی را اتخاذ کردند. به عنوان مثال، دولت ترامپ یک رویکرد یک‌جانبه شکست خورده در پیش گرفت که درست معکوس چندجانبه‌گرایی دولت اوباما بود. به صورتی کاملا قابل پیش‌بینی، ایران درخواست دولت ترامپ برای گفت‌وگوهای جامع  را رد کرد. بنابراین اولین گام برای رسیدن به مذاکرات جامع، حل و فصل موضوع هسته‌ای است که راه را برای ایجاد تفاهم و منافع متقابل باز خواهد کرد.

چرخش به شرق

در شرایط کنونی، ایالات متحده، بدون توجه به دولت و وابستگی حزبی‌اش، می خواهد منابع امنیتی خود را به سمت شرق آسیا هدایت کند. چین تنها قدرت جهانی در حال ظهور است که اکنون رقیب جدی ایالات متحده در جنبه‌های اقتصادی، مالی، فنی، نظامی و امنیتی به شمار می‌رود و در دهه‌های آینده به یک «رقیب هم‌تا» تبدیل خواهد شد. در زمانی که ایالات متحده برای جنگ‌های بی‌پایان خود در خاورمیانه و برنامه‌های نظامی خود در سراسر جهان هزینه‌های هنگفتی می‌کند، رشد اقتصادی فزاینده چین باعث شده است که اکثر تحلیلگران چین را به عنوان قدرت برتر اقتصادی جهان در دهه آینده ببینند.

گزینه دشوار تشدید تحریم‌ها؛ ظرفیت تحریم‌ها به نهایت رسیده

در صورت شکست مذاکرات احیای برجام، احتمالا فعالیت‌های هسته‌ای ایران توسعه می‌یابد، احتمال کاهش همکاری ایران و آژانس افزایش پیدا می‌کند و احتمالا فضای خاورمیانه متشنج‌تر می‌شود. در این سناریو، مشخص نیست که آیا ایالات متحده پتانسیل تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را دارد یا خیر. تشدید تحریم‌ها علیه ایران در حال حاضر گزینه آسان و قابل قبولی نیست زیرا ظرفیت ایالات متحده برای اعمال تحریم های اقتصادی بیش‌تر علیه ایران مدت‌هاست که به حداکثر خود رسیده است.

51

رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی ترامپ در اکتبر گذشته گفت: «یکی از مشکلاتی که ما با ایران و روسیه داریم این است که در حال حاضر تحریم‌های زیادی علیه این کشورها اعمال کرده‌ایم و کارهای کمی برای انجام دادن باقی مانده است».

فرصت مناسب برای بایدن

یکی از دلایلی که برجام موفق از آب در نیامد این بود که دولت اوباما تنها یک سال فرصت داشت تا پایه‌های توافق خود را تقویت کند. اوباما مجبور بود با شبکه درهم تنیده قوانین تحریمی علیه ایران که برای چندین دهه از طریق لوایح کنگره و دستورات اجرایی ریاست جمهوری انباشته شده بود، مقابله کند.

4

اگر دولت بایدن به دنبال توسعه توافق هسته‌ای برای مذاکرات بیشتر -یعنی امنیت منطقه‌ای- است، باید فوراً دوباره به برجام بازگردد و اجازه دهد ایران از مزایای مشروع خود بهره مند شود. بایدن تا انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا سه سال دیگر فرصت دارد تا بین ایران و ایالات متحده اعتماد متقابل ایجادکند. رهبران ایران ممکن است به احتمال زیاد آماده پذیرش یک توافق جامع جدید با غرب باشند.