آغاز امیدبخش مذاکرات وین؛ دور هشتم، راند نهایی است؟

به گزارش اکو ایران، دور جدید مذاکرات هسته ای ایران در حالی آغاز شده است که نمایندگان کشورها اظهارات امیدوارکننده‌تری را ابراز کردند. بر اساس گزارش الجزیره، هشتمین و احتمالاً آخرین دور مذاکرات در وین برای بازگرداندن توافق هسته‌ای تاریخی ایران در سال 2015 با قدرت‌های جهانی، با امیدی محتاطانه آغاز شده است.

احتیاط آمریکا نسبت به خوشبینی ایران و روسیه

نشست کمیسیون مشترک میان باقیمانده شرکت‌کنندگان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از دوشنبه شب در پایتخت اتریش با مجموعه‌ای از نشست‌های دوجانبه و سه جانبه بین هیئت‌های مختلف آغاز شده است. با این حال، همچنان هیچ دیدار مستقیمی بین نمایندگان ایران و ایالات متحده صورت نگرفته است.

درحالی که علی باقری آغاز مذاکرات را دلگرم‌کننده توصیف کرده و میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه گفته است «ما شاهد پیشرفت غیرقابل انکار هستیم»، مقامات غربی و آمریکایی ضمن اشاره به «پیشرفت کند مذاکرات» با لحنی محتاطانه نسبت به حصول موفقیت سخن می‌گویند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به خبرنگاران در واشنگتن مدعی شد: «ممکن است پیشرفت اندکی صورت گرفته باشد. اما از برخی جهات خیلی زود است که بگوییم این پیشرفت چقدر اساسی بوده است. ما معتقدیم که حداقل، هر پیشرفتی از گام های شتاب دهنده هسته ای ایران کوتاه‌تر و کندتر است».

شروع امیدوارکننده

در پی نشست اصلی در کاخ کوبورگ، علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، گفت که در دور هفتم که 10 روز زودتر به پایان رسید، «پیشرفت خوبی» حاصل شد و هیئت‌ها توافقی کردند و اکنون «چارچوب مناسب» برای پیشبرد مذاکرات وجود دارد. . وی گفت: نکته مهم در این جلسه کمیسیون مشترک این بود که طرف های مختلف بر اهمیت اولویت بندی رفع تحریم ها و همچنین راستی آزمایی و تضمین در دور هشتم تاکید کردند.

باقری گفت: هیأت ایرانی پیشتر اعلام کرده بود که آماده است تا زمان دستیابی به توافق قابل قبول برای تهران در وین بماند.

گنجاندن حساسیت‌های دولت جدید ایران در پیش‌نویس

به نوبه خود، انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات، گفت که «همه طرف‌ها اراده روشنی برای تلاش برای نتیجه‌گیری موفقیت‌آمیز این مذاکرات از خود نشان دادند».

انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در این نشست، به خبرنگاران در خارج از محل برگزاری این نشست گفت که «به دلیل پیشرفت‌های هسته‌ای ایران زمان محدود است، اما همه هیئت‌ها مایلند مذاکرات را با موفقیت به پایان برسانند. ما از آغاز مذاکرات راه طولانی و سختی را پیموده ایم. ما حساسیت‌های یک دولت جدید ایران را در روند خود جای داده ایم. بنابراین از نظر هماهنگ‌کننده، اگر می‌خواهیم نتیجه موفقیت‌آمیز نهایی را بگیریم، دقیقاً در نقطه‌ای هستیم که باید باشیم.»

تصمیمات سیاسی دشوار در تهران و واشنگتن

وی افزود: «اگر در روزها و هفته های آینده سخت کار کنیم، باید نتیجه مثبتی داشته باشیم. خیلی سخت خواهد بود. تصمیمات سیاسی دشواری هم در تهران و هم در واشنگتن باید گرفته شود».

وی پس از جلسه توضیح داد که مذاکره کنندگان در طول هفته کار خواهند کرد اما به دلایل لجستیکی مذاکرات از جمعه تا یکشنبه متوقف می‌شوند و انتظار دارند دوشنبه هفته آینده کار را از سر بگیرند.

پیشرفت‌های فنی

کمیته‌های فنی مشترک پس از پایان اولین روز دور هشتم در وین که باقری آن را دلگرم کننده توصیف کرد، بررسی موضوعات مرتبط با تحریم های مالی علیه تهران را آغاز کردند.

اولیانوف، نماینده روسیه، روز سه شنبه گفت که روند کار یک گروه فنی در حال پیشرفت است. او در توییتر نوشت: لغو تحریم‌ها به طور فعال در محیط‌های غیررسمی مورد بحث قرار می‌گیرد.

مذاکره‌کنندگان اروپایی همچنین گفتند در آخرین دور مذاکرات پیشرفت‌های فنی برای برآورده کردن درخواست‌های ایران حاصل شده است، اما هشدار دادند که طرف‌ها تنها هفته‌ها فرصت دارند، نه ماه‌ها، تا توافق را نجات دهند.

فرانسه، آلمان و بریتانیا روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند که پیشرفت‌های فنی در دور گذشته حاصل شده است و طرف‌ها اکنون باید به طور کامل روی موضوعات کلیدی باقی‌مانده، به‌ویژه هسته‌ای و تحریم‌ها تمرکز کنند.

دور نهایی؟

به گفته میخائیل اولیانوف، رئیس هیئت روسی، هیئت‌های تهران، مسکو و پکن نشست مشترکی برای «مقایسه مشاهدات قبل از شروع رسمی دور هشتم» برگزار کردند.

میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه، این نشست را با هدف دستیابی به توافق در اسرع وقت، "تجاری و نتیجه‌گرا" توصیف کرد و دور هشتم را "احتمالاً دور نهایی" مذاکرات توصیف کرد.

میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در وین، که ریاست هیأت کشورش در مذاکرات را برعهده دارد، به نوبه خود گفت که هیأت ها «به ویژه توافق کردند که روند تهیه پیش نویس را تشدید کنند تا در اسرع وقت به توافق برسند». حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران نیز گفت در صورتی که طرف‌های دیگر «حسن نیت» نشان دهند، توافق در آینده نزدیک امکان‌پذیر است.

آمریکا: پیشرفت مذاکرات کندتر از پیشروی هسته‌ای ایران است

بر اساس گزارش رویترز، درحالی که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه گفته است «ما شاهد پیشرفت غیرقابل انکار هستیم»، مقامات غربی به «پیشرفت کند مذاکرات» اشاره می‌کنند و ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا به خبرنگاران در واشنگتن گفت: «ممکن است پیشرفت اندکی صورت گرفته باشد. اما از برخی جهات خیلی زود است که بگوییم این پیشرفت چقدر اساسی بوده است. ما معتقدیم که حداقل، هر پیشرفتی از گام های شتاب دهنده هسته ای ایران کوتاه‌تر و کندتر است».

 ایالات متحده گفت که پیشرفت های احتمالی را در مذاکرات با ایران دیده است، اما همراه با مذاکره کنندگان اروپایی بر آنچه پرایس «فشار ناشی از ضرورت و فوریت مهار پیشروی برنامه هسته‌ای تهران» خواند، تأکید دارد. 

ند پرایس گفت: «ما اکنون در جریان این گفتگوها و در حال ارزیابی هستیم که آیا ایرانی‌ها با دستور کار مسائل جدید بازگشته‌اند یا راه‌حل‌های اولیه که قبلاً ارائه شده است، در دستور کار آن‌هاست». پرایس ادعا کرد: «هیئت آمریکایی به رهبری فرستاده ویژه راب مالی در روزهای آینده در موقعیت بهتری برای تعیین این خواهد بود که آیا ایران  با "موضع اساسا متفاوت" نسبت به آخرین دور مذاکرات است یا خیر».

فوریت دیپلماتیک

در حالی‌که تهران تاکید کرده است که هدف مذاکرات وین را لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا می‌داند، واشنگتن اولویت خود را بازگشت سریع به پایبندی کامل به توافق هسته ای خوانده است.

در همین حال مذاکره کننده ارشد آمریکایی، راب مالی، مدعی شد که گریز هسته‌ای ایران از "چند هفته" بیشتر نیست، و هشدار داد در صورت شکست تلاش های دیپلماتیک، "بحران تشدید شونده" ایجاد خواهد شد.

مذاکره‌کنندگان اروپایی نیز می‌گویند «در حالی که ضرب الاجل مصنوعی تعیین نمی‌کنند، اما هفته‌ها برای دستیابی به توافق باقی مانده، و نه ماه‌ها». یک دیپلمات اروپایی گفت «مذاکره فوریتی است و تیم های ما اینجا هستند تا به سرعت و با حسن نیت برای رسیدن به یک توافق کار کنند».

و یائر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل روز دوشنبه بار دیگر ادعا کرد که تل‌آویو اجازه نخواهد داد ایران به یک کشور در آستانه هسته ای تبدیل شود. وی در جلسه کمیته امور خارجه و دفاع کنست مدعی شد: «البته ما ترجیح می‌دهیم از طریق همکاری بین‌المللی اقدام کنیم، اما در صورت لزوم، خودمان از خود دفاع خواهیم کرد». 

خیال واهی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران

راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها، تضمین پایداری توافق

باقری پس از پایان اولین روز دور هشتم مذاکرات، افزود: طرفین توافق کردند که موضوع لغو تحریم‌ها به‌صورت قابل راستی‌آزمایی در راس دستور کار دور کنونی مذاکرات قرار گیرد، از جمله ارائه ضمانت‌هایی مبنی بر عدم اقدام آمریکا. در آینده از توافق خارج شوند.

پیش تر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه «در مذاکرات وین پیش نویس مشترکی درباره تحریم ها و اقدامات هسته‌ای مورد بحث قرار خواهد گرفت گفت که دور هشتم با محوریت یک سند مشترک جدید و «قابل قبول» پیش خواهد رفت.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران قبل از ازسرگیری جلسات مذاکره در هتل کوبورگ گفت: دستور کار موضوع تضمین و راستی آزمایی لغو تحریم‌های آمریکا در صورت بازگشت به توافق است. وی افزود: مهمترین چیز برای تهران این است که به جایی برسد که بتواند تأیید کند که نفت ایران به راحتی و بدون محدودیت فروخته می شود و پول در ازای این نفت به ارزهای خارجی به حساب های بانکی ایران واریز می شود. و اینکه بتواند از تمامی بازده های اقتصادی در بخش های مختلف بهره مند شود.

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز به نوبه خود گفت که هیات مذاکره کننده ایرانی بر روی پیش نویس لغو تحریم ها در دور هشتم مذاکرات هسته ای در وین تمرکز خواهد کرد. وی در کنفرانس مطبوعاتی در تهران افزود: هر توافقی باید تضمین های واقعی برای لغو تحریم ها داشته باشد.