«نه» قاطعانه مردم آمریکا به جنگ با ایران

به گزارش اکو ایران، نتایج نظرسنجی جدید Morning Consult، حاکی است بسیاری از آمریکایی‌ها خواهان مذاکره با ایران هستند، حتی اگر توافق، پیشروی هسته‌ای تهران را متوقف نکند. بطور خلاصه نتایج این پیمایش نشان می‌دهد:

۱. اکثر رای دهندگان آمریکایی همچنان از توافق هسته ای 2015 ایران حمایت می‌کنند، حتی با وجود اینکه اکثریت با حاشیه اندک گفته اند که توافق جدید ممکن است نتواند مانع [ادعای] عبور ایران از آستانه هسته‌ای شود.

۲. اکثریت آمریکایی‌ها آماده لغو تحریم‌ها در جریان مذاکرات هستند. با وجود نگرانی آمریکایی‌ها نسبت به برنامه هسته ای ایران و معتقدند با از سرگیری مذاکرات، تحریم ها علیه تهران باید کاهش یابد - 

۳. نکته قابل توجه شکاف حزبی شدیدی است که از مقامات تا پایگاه اجتماعی جامعه سیاسی آمریکا را در بر گرفته و به باور تحلیلگران، همین امر دستیابی به توافق را پیچیده می‌کند.

۴. در صورت شکست مذاکرات و دیپلماسی، در میان آلترناتیوهای موجود، گزینه نظامی نامحبوب‌ترین آلترناتیو از نگاه رأی‌دهندگان آمریکایی است.

متیو کندریک، در تشریح نتایج این نظرسنجی نوشت: 77 درصد از رای دهندگان ایالات متحده نگران پیشروی [ادعایی] ایران به سمت سلاح هسته ای هستند و اکثریت از لغو تحریم ها برای پیشروی مذاکرات حمایت می کنند، اما نظرات در مورد توافق به شدت با جناح بندی تغییر می‌کند:

56٪ از توافقنامه 2015 حمایت می کنند، اگرچه شکاف‌های حزبی در مورد این سوال که «آیا اقدام ترامپ درست بود که از توافق خارج شد؟»، بیشتر می شود؛ 67٪ از جمهوری خواهان از اقدام وی حمایت کرده‌اند و 65٪ از دموکرات ها مخالف آن هستند.

وی می افزاید: با این حال، با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای و پررنگ شدن سایه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین، و با اختلاف شدید رای‌دهندگان در امتداد خطوط حزبی بر سر تصمیم او در سال 2018 برای خروج از توافق دوران اوباما، فرصت‌های جو بایدن برای اقدام در حال کاهش است.

به ادعای نویسنده، پس از خروج ترامپ از برجام، مخالفان رئیس جمهور پیشین حسن روحانی از دولت وی به دلیل به خطر انداختن امنیت ایران بدون تضمین کافی انتقاد کردند. این منتقدان اکنون در قدرت هستند و بر خواسته های خود برای شرایط بهتری نسبت به توافق 2015 برای ایران اصرار دارند. حتی در شرایطی که نگرانی های سیاسی داخلی می‌تواند مانع از دریافت امتیاز از سوی واشنگتن شود ، دولت ابراهیم رئیسی برای حفظ اعتبار سیاسی در داخل به دنبال توافقی بهتر از پیشینیانش است و بده‌بستان امتیازات را سخت تر می کند.

دوقطبی حزبی، عامل اخلال در احیای برجام

در خلأ، توافق با ایران محبوبیت دارد، اما قطبش حزب‌گرایی بازگرداندن آن را دشوار می‌کند. نظرسنجی 28 تا 29 دسامبر حمایت گسترده ای از توافق 2015 ایران را نشان می دهد. با این حال، جناح‌بندی در این موضوع بسیار مهم است: در حالی که رأی دهندگان جمهوری خواه به طور کلی بر سر توافق در اصل اختلاف دارند، آنها به طور عمده از تصمیم یکجانبه ترامپ برای خروج از توافق دوران اوباما کمتر از سه سال پس از امضای آن حمایت می کنند.

تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی، گفت که بایدن با عدم کاهش تحریم‌ها و تلاش برای پیوستن مجدد به توافق از طریق یک فرمان اجرایی در روزهای آغازین دوره ریاست‌جمهوری، فرصتی طلایی را از دست داده باشد.

او گفت که پیوستن مجدد واشنگتن به توافق باعث افزایش اعتبار آمریکا و اهرم فشارش -در قالب بازگشت فوری تحریم ها در صورت تخطی- می‌شود. پارسی گفت: «استراتژی بایدن به هشت دور مذاکرات بی‌نتیجه و ادامه توسعه برنامه هسته‌ای ایران تا غنی‌سازی 60 درصد منجر شده است».

یک مقام ارشد دولت در پاسخ گفت که ایالات متحده تنها به لطف تلاش های دولت بایدن برای متحد کردن سایر طرف های توافق 2015 توانسته است در مذاکرات شرکت کند. این مقام همچنین خروج ترامپ از برجام را عامل قرار دادن ایران در مسیر به زعم وی تحریک آمیز کنونی دانست، مسیری که مذاکرات را بیش از پیش دشوار کرده است.

در این نظرسنجی از رای دهندگان پرسیده شد که تا چه اندازه نگران کشورهای رقیب یا مخالف هستند که سلاح هسته ای تولید کنند. تقریباً از هر 5 رأی‌دهنده آمریکایی، 4 نفر گفتند که نگران تولید سلاح هسته‌ای ایران هستند و تنها کره شمالی و چین سهم بیشتری از نگرانی را به خود جلب کرده‌اند.

توافق با ایران، هزینه سیاسی بالایی دارد؛ همانطور که عدم‌توافق

به گفته ولی نصر، استاد مطالعات خاورمیانه و روابط بین‌الملل در دانشکده مطالعات بین‌الملل پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز، «علی‌رغم این نگرانی‌ها، تلاش برای توافق با ایران، به‌ویژه، برای دولت بایدن منطقی نخواهد بود».

به باور نصر، با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای امسال، هر گونه سرمایه سیاسی که برای ایران خرج می‌شود، از اولویت‌های مهم داخلی مانند طرح «بهسازی گذشته» رئیس‌جمهور منحرف خواهد شد. اما در بلندمدت، احتمالاً این عدم توافق است که هزینه‌های ملی فراوانی به دنبال خواهد داشت.

نصر در پایان گفت: «یک سیاستمدار خوب آنچه را که از نظر سیاسی کم‌هزینه‌تر است، انتخاب می‌کند، حتی اگر این سیاست خارجی بد باشد». اگرچه این به معنای قربانی کردن منافع و امنیت ملی برای اهداف سیاسی و انتخاباتی است.

الکس وطنخواه، مدیر برنامه ایران در انستیتوی خاورمیانه، گفت شکاف حزبی و جدول زمانی انتخابات آتی ایالات متحده باعث شده است که باور واقعی بودن شاخه های زیتون که توسط مقامات آمریکایی ارائه شده برای مقامات ایرانی دشوار است.

او گفت: «اگر رئیس جمهور جدید در سه سال آینده جمهوری خواه باشد چه اتفاقی می افتد؟ اگر دموکرات ها در انتخابات میان دوره ای شکست بخورند چه اتفاقی می افتد؟ این برای تکیه بر هرگونه توافق منعقد شده با جو بایدن به چه معناست؟».

صحبت های سرسختانه در تهران باعث افزایش اعتبار می‌شود

در ایران، اعتبار دولت رئیسی به همان اندازه در معرض تهدید به نظر می‌رسد، مگر اینکه بتواند توافقی را برای محافظت از ایران در برابر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا تضمین کند.

نصر گفت: «دولت رئیسی با موضعی بسیار سخت‌تر و تهدیدآمیزتر وارد می شود و اجرای آن بسیار کندتر خواهد بود».

او توضیح داد که محافظه‌کاران معتقد بودند دولت قبلی در کنار گذاشتن غنی‌سازی هسته‌ای خیلی سریع عمل کرده است، بنابراین ترامپ با خروج از توافق در سال 2018 چیزی برای از دست دادن نداشت.

آمریکایی‌ها خواهان یک توافق هستند، اما متقاعد نشده اند که کارساز باشد

با این حال، مذاکرات در وین به دلیل امتناع تهران از ملاقات مستقیم با نمایندگان ایالات متحده با مشکل مواجه شده است. نظرسنجی Morning Consult نشان می‌دهد که اگر شرط ایران برای از سرگیری مذاکرات مستقیم، لغو تحریم‌ها باشد، آمریکایی‌ها مایلند که دولت، تحریم‌های ایران را لغو کند.

با این وجود، تنها یک نفر از هر 3 رای دهنده گفت که فکر می کند در صورتی که مذاکره موفق شود، بازگشت به توافق 2015 مانع از پیشروی [ادعایی] ایران به سمت سلاح هسته‌ای خواهد شد. 

آلترناتیو شکست مذاکرات

در این نظرسنجی همچنین پرسیده شد، اگر مذاکرات در وین با شکست مواجه شود، چه اتفاقی می افتد؟

از هر 3 رای دهنده در نظرسنجی Morning Consult، دو نفر گفتند که در صورت شکست مذاکرات در وین، از افزایش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران حمایت خواهند کرد، حتی اگر برخی کارشناسان ارزش آنها را رد کنند.

از رای دهندگان پرسیده شد که در صورت ناموفق بودن مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ایران، تا چه حد از رویکردهای زیر با هدف جلوگیری از تولید سلاح هسته ای حمایت می کنند یا با آنها مخالفت می کنند:

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران ، درباره احتمال تشدید تنش گفت: «تا این مرحله، دوبرابر کردن اجرای تحریم‌های موجود تأثیر اقتصادی حاشیه‌ای بر ایران خواهد داشت، در حالی که ایرانی‌ها هنوز فضای زیادی برای تشدید تنش در حوزه هسته‌ای دارند». 

نه به جنگ با ایران

مداخله نظامی کمترین گزینه در میان رای دهندگان در نظرسنجی Morning Consult بود.

نصر گفت: «جنگ به خودی خود دیگر قابل اعتماد نیست. پس از عراق و خونریزی هایی که آمریکا انجام داد، هزینه متصور برای جنگ با ایرانی ها بسیار زیاد است که نخواهند از حمله واشنگتن هیچگونه حمایتی کنند».

نصر افزود: «ایران توانایی هسته‌ای خود را ارتقا می‌بخشد تا آمریکا را به میز مذاکره بکشاند و اگر آمریکا در مورد غنی‌سازی 60 درصدی ایران تعامل کند، تهران نیازی به بمب ندارد».