به گزارش اکوایران، مسمویت‌های دانش‌آموزان در قم همچنان ادامه دارد و تعطیلی مدارس و اظهارنظرهای شاذ و دیرهنگام و جلوگیری از انتشار برخی اخبار و عدم ارائه اطلاعات کافی برای پیگیری‌های رسانه‌ای، هیچکدام تا الان نتوانسته جلوی تداوم این روند را بگیرد؛ روندی که گویا دانش‌آموزان دختر دبیرستانی را نشانه رفته است.

بعد از اینکه چند مورد مسمومیت در چند مدرسه قم رخ داد، بالاخره نماینده قم واکنش نشان داد و گفت این مسمومیت‌های مشکوک است؛ شکی که پیش از آن هم برخی والدین و فعالان رسانه‌ای در قم به آن اشاره می‌کردند و مسئولان توجهی نکرده بودند. چند روزی به دلیل تعطیلی رسمی کشور و تعطیلی مدارس در قم، ماجرا فروکش کرد اما دیروز (یکشنبه، 23 بهمن) باز هم مورد مشابهی رخ داد.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم دیروز به خبرنگاران گفت که ماجرای مشکوک مسمومیت در مدارس قم باز هم تکرار شده و در تازه‌ترینِ آن، ۳۷ دانش‌آموز توسط مرکز اورژانس به مراکز درمانی منتقل شدند. او همچنین گفته بود که با توجه به حساسیت‌های به وجود آمده، تعدادی از دانش‌آموزان نیز به صورت خودجوش یا توسط والدین به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند.

مجید محبی گفته حال این دانش‌آموزان بهتر از قبلی‌ها بوده و اغلب آنها سرپایی مداوا و ترخیص شده‌اند. البته او به شدت مسمویت و علائم آن اشاره دقیق‌تری نکرده اما طبق گقته‌های او، ظاهرا دلیل حالِ بهتر مصدومان جدید نسبت به قبلی‌ها، آگاهی‌های قبلی بوده است.

مسئولان استانی و علوم پزشکی به جزئیاتی درمورد مدرسه اشاره نکرده‌اند اما خبر پایگاه خبری قم‌نیوز که در این شهر فعالیت دارد و ماجرای مسمومیت‌های سریالی مدارس قم را پیگیری می‌کند، نشان می‌دهد که این‌بار هم مانند دفعات قبلی، هدف، یک دبیرستان دخترانه بوده است: «روز یکشنبه حدود ساعت ۱۲ ظهر چند نفر از دانش‌آموزان دبیرستان ریحانة‌النبی و چند نفر از کادر مدرسه با حال نامناسبی توسط آمبولانس به مراکز درمانی فرستاده شدند.»

این رسانه همچنین خبر داده که موارد مشکوک دیگری نیز دیروز اتفاق افتاده اما نمی‌تواند اطلاعات آنها را منتشر کند. این رسانه نوشته است: «گزارش‌هایی از حوادث مشابه در چند مدرسه دیگر قم نیز شنیده شده است اما تعداد دقیق مدارس و مصدوم‌شدگان تا اعلام از سوی مراجع درمانی قابل انتشار نیست.»

هرچند بررسی اخبار منتشر شده درمورد تعداد مدارس از درگیری حدود 12 تا 14 مدرسه در مسمومیت‌های کمتر از سه ماه اخیر حکایت دارد، اما برخی منابع از قم به اکوایران گفته‌اند که تعداد مدارس بیش از این‌هاست و ممکن است تا دو برابر این عدد باشد؛ آماری که پیگیری اکوایران از دستگاه‌های مسئول برای بررسی صحت و سقم آن تا این لحظه بی‌پاسخ مانده است.

درمورد چرایی احتمالی این سلسله‌رویدادهای تلخ، آتش‌نشانی قم اعلام کرده که پس از بررسی‌های لازم مشخص شده که تمام وسایل گرمایشی این مدارس از استانداردهای لازم برخوردار بوده‌اند و مشکل از سیستم‌های گرمایشی نیست. بررسی‌های دیگر هم نشان می‌دهد که هنوز هیچ دلیل منطقی و قابل قبولی برای آن نیافته‌اند؛ با این حال وزیر آموزش و پرورش گفته بود دستور داده موتورخانه‌های مدارس قم را بازبینی و تعمیر کنند چراکه ممکن است مشکل از آنجا ناشی شده باشد؛ اظهارنظری که شنیدنش حتی از فردی بی‌اطلاع هم تعجب‌برانگیز است، چه رسد به کسی که قرار بوده متولی اصلی حراست از دانش‌آموزان در مدارس باشد.

یوسف نوری این سخنان را حدود سه ماه پس از بروز نخستین مورد مسمومیت بیان کرده و روز 18 بهمن در اظهاراتی که مشخص می‌کند به‌جای بررسی ویژه و اقدامی عاجل، به پرس‌وجو بسنده کرده است، به تسنیم گفته بود: برخی به ما گفته بودند که علت حادثه گاز منو اکسیدکربن است و در اینباره از آتش‌نشانی سوال پرسیدم که گفتند در برخی مدارس نشست گاز در موتورخانه وجود داشت. اعلام کردیم وضعیت موتورخانه مدارس اصلاح شود. برخی دلایل مختلفی را برای این حادثه مطرح کردند که فرصتی برای بررسی داده شده است؛ البته علت حادثه گاز آمونیاک نبوده است و از رئیس آتش‌نشانی قم هم در این‌باره سوال پرسیدم که آن را رد کرد.

معاون سیاسی - امنیتی استاندار قم هم روز شنبه به ایرنا گفت که «از ابتدای اعلام مسمومیت برای دانش‌آموزان قمی در نهم آذر، کمیته‌ای ویژه با ترکیبی از دستگاه‌های مختلف استانی و ملی تشکیل و پیگیری‌ها به صورت روزانه دنبال شد. در قدم نخست موضوع‌ها دسته‌بندی شد و در بخش‌های گوناگون همه ظرفیت‌های استان و ملی برای نتیجه‌گیری مورد استفاده قرار گرفت. یکی از موضوع‌های مهم، شناسایی علت حادثه بود که توسط دستگاه‌های مختلف استانی و ملی پیگیری شده است. یک تیم ویژه از دانشگاه علوم پزشکی، یک تیم از آتش‌نشانی، یک تیم هم سازمان پدافند غیرعامل کشور برای بررسی و کشف علت حوادث به قم آمدند و در کنار سایر مجموعه‌ها تحقیق‌ها را ادامه دادند.»

اشاره معاون استاندار قم به تحقیقاتی است که پس از گذشت سه ماه هنوز نه به کشف دلایل این سلسله‌حوادث منجر شده و نه عامل یا عواملی برای آن معرفی شده است.

احمد حاجی‌زاده هم مانند نماینده قم در مجلس و برخی دیگر از مسئولان، به عمدی بودن مسمومیت‌های سریالی اشاره کرده و گفته است: «یکی از احتمال‌ها، عمدی بودن حادثه است. دستگاه‌های امنیتی و انتظامی استان نیز در همان زمان با هماهنگی مقام قضایی تحقیق‌های جامع و دقیقی را آغاز کردند. بررسی‌ها در ابعاد و در لایه‌های مختلف و تخصصی انجام شد تا بتوانیم در صورت وجود نیت فرد یا افرادی پیش از هر اقدامی با آن مقابله کنیم.»

مانند هر حادثه، فاجعه یا رویداد دیگری، این‌بار هم پای دشمن و منافق و شایعه‌پراکن‌ها به میان کشیده شد و در حالی که طی تماس‌ها و پیگیری‌های اکوایران، یکی از گلایه‌های والدین و فعالان رسانه‌ای قم، عدم اطلاع‌رسانی درست و شفاف درباره این ماجراست، معاون استاندار قم، صداقت و دقت را محور اطلاع‌رسانی در این حوادث عنوان کرد و گفت: «در این حوادث ما صادقانه موضوع را با مردم درمیان گذاشتیم، اما منافقان و دشمنان ملت ایران برای برهم زدن آرامش والدین و ایجاد مقابله و مواجهه مردم با خادمانش شایعه‌ها و دروغ‌های بدون پشتوانه علمی و میدانی را در فضای مجازی منتشر کردند.»

وضعیت پیگیری‌ها و عدم نتیجه‌گیری از آن، صدای نمایندگان قم در مجلس را هم درآورده است. مهدی امیرآبادی نماینده مردم قم و عضو هیأت رئیسه مجلس، در این رابطه گفته بود: «مسمومیت دانش‌آموزان قم مشکوک است و همه دستگاه‌های امنیتی و انتظامی و بهداشت و درمان و مجموعه کلانتری و آتش‌نشانی پیگیر هستند که مبدأ این مسأله را پیدا کنند. با وجود اینکه چندین جلسه برگزار شده، اما هنوز نتوانسته‌اند علتی را برای اطلاع‌رسانی اعلام کنند و هنوز مبدأ این موضوع مشخص نشده است.»

در حالی که وزیر آموزش و پرورش به تسنیم گفته بود دلیل مسمومیت، آمونیاک نیست، صحبت‌های امیرآبادی از روایت کاملا متفاوت وزیر پرده بر می‌دارد. او گفته است: «درباره علل این مسمومیت‌ها نظرات مختلفی بیان می‌شود. وزیر آموزش و پرورش به بنده گفت که موضوع درباره استنشاق گاز آمونیاک است و دیگری می‌گوید علت استنشاق دی‌اکسید کربن است که از سیستم‌های گرمایشی مدارس است، اما هنوز علت قطعی را به ما نگفته‌اند». هر دو تئوری مورد اشاره این نماینده مجلس اما رد شده است. وزیر آموزش و پرورش عملا ادعای خود را پس گرفته و آتش‌نشانی هم گفته سیستم‌های گرمایشی مشکلی نداشته‌اند.

همین امروز هم تصویر نامه‌ای با امضای سرپرست دانشگاه علوم پزشکی قم در برخی رسانه‌ها منتشر شد که در آن خطاب به مدیر کل مدیریت بحران استان قم نوشته شده است: «تدابیری اتخاذ نمائید تا در صورت رخداد مسمومیت در مدارس استان، از هوای آن ناحیه مدنظر و دمیدن بازدم دانش‌آموزان دچار مسمومیت در کیسه‌های نایلون فریزری جهت نمونه‌برداری و انجام آزمایشات بعدی اقدام لازم صورت پذیرد»؛ نامه و درخواست عجیبی که تا لحظه انتشار این گزارش، از سوی هیچ مرجع رسمی تأیید یا تکذیب نشده است؛ یعنی باز هم پاسخی از جنس سکوت.

در این بین، از هفته گذشته تاکنون خبرنگار اکوایران تلاش کرد تا پاسخی از مسئولان استانداری قم، دانشگاه علوم پزشکی قم و اداره آموزش و پرورش این استان دریافت کند اما تماس‌ها و پیام‌ها همگی بدون پاسخ مانده‌اند. این در حالی است که معاون استاندار از شفافیت و صداقت در اطلاع‌رسانی حرف می‌زند و به روایت‌های فضای مجازی حمله می‌کند.

برخی از دغدغه‌مندان در قم به اکوایران گفته‌اند تکرار این مسمومیت‌های سریالی و بی‌نتیجه بودن پیگیری‌های ادعاییِ مسئولان و همچنین ضعف در نحوه اطلاع‌رسانی دستگاه‌های مسئول و رسمی، برخی را به یاد ماجرای تلخ اسیدپاشی‌های اصفهان می‌اندازد؛ سلسله‌اتفاقات زنجیره‌ای که پاییز 1393 رخ داد و طی آن چند زن و دختر جوان قربانی ماجرایی شدند که تا امروز یعنی بعد از گذشت بیش از هشت سال هنوز هم دلایل، انگیزه‌ها و عوامل آن معلوم نشده و هیچکس بخاطر آن بازداشت نشده است.

این مقایسه زمانی معنادارتر می‌شود که یادآوری کنیم در مسمومیت‌های اخیر مدارس قم، به جز یک مورد، مسموم‌شدگان همگی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی بوده‌اند.

بدون پیگیری و پرس و جو هم می‌توان متصور بود که والدین و خود دانش‌آموزان در قم این روزها زیر چه باری از فشار و استرس قرار دارند و کیست که نداند تنها راه نجات آنها از این وضعیت، شناسایی دلایل، عوامل و انگیزه‌های این سریالِ تلخ و اطلاع‌رسانی شفاف درباره آن است؛ سریالی که متاسفانه یک فصل آن، سکوت و عدم پاسخگویی مسئولان است.