عملکرد بورس تهران در یک ساله ریاست جمهوری رئیسی

به گزارش اکو ایران؛ دوره ریاست جمهوری آقای رئیسی در 12 مرداد 1401 یکساله شد. با وجود وعده ها و شعار های حمایت از بازار سرمایه در زمان انتخابات، عملکرد بورس تهران در این یکساله که از شروع کار دولت سیزدهم می گذرد طوری بوده که در حال حاضر مردم تمایلی به سرمایه گذاری در این بازار ندارند. این بی میلی از خروج روز افزون پول حقیقی از بازار و رکود بازار در این یکساله برداشت می شود که منجر به بازدهی پایین بازار سرمایه شده است. تحلیل گران در شرایط کنونی نیاز بورس تهران را برای رشد اعتماد مردم به این بازار و سرمایه گذاری در آن می دانند. با این وجود هنوز اقداماتی در پیرامون بورس تهران رقم می خورد که باعث افزایش بی اعتمادی مردم به این بازار حیاتی می شود.

بازار سرمایه یک نهاد مالی مؤثر در کلیت اقتصاد کشور است. در شرایطی که این بازار وارد یک جریان نرمال و روبه رشد با بازدهی متناسب باشد، در درجه اول تولیدات و در نهایت اقتصاد کشور حمایت می شود. در مقایسه بورس تهران با بازار های مالی کشور های توسعه یافته مشاهده می کنیم که ضعف اصلی بورس تهران عمق کم این نهاده مالی است. برای رفع این مشکل، بازار نیازمند فرهنگ سهامداری در جامعه است. این امر که مردم به جای سرمایه گذاری در املاک و یا ارز و سکه به سمت سرمایه گذاری در تولیدات کشور به وسیله بازار سرمایه تغییر موضع دهند، امری حیاتی برای شرایط تورمی اقتصاد کشور به حساب می آید. این روند انتقال جریان سرمایه گذاری از بازار های دیگر به بورس در سال 99 به صورت عمومی شکل گرفت اما با مدیریت های اشتباه و حمایت های خبری بیش از اندازه، این روند دچار حباب شد و در مرداد 99 با ترکیدن این حباب یک تجربه تلخ نصیب عموم مردم شد. بعد از این فاجعه، با شکل گیری ذهنیت منفی در افکار عمومی نسبت به بورس، کار برای اصلاح فرهنگ سرمایه گذاری سخت شد. این روند بازدهی های پایین بورس بعد از افت مرداد99 نارضایتی را در فعالان بازار سرمایه به اوج خود رسانده به طوری که نه تنها بازار با ورود پول حقیقی مواجه نیست بلکه خروج پول حقیقی روز افزون شده است.

روند بورس و فرابورس تهران در یک ساله اخیر

بورس اوراق بهادار تهران از روز شروع به کار دولت سیزدهم تا 12 مرداد 1401 که یکسال می گذرد 3 بار تغییر روند داده است. در مرداد ماه 1400 که دولت سیزدهم تشکیل شد شاخص بورس و فرابورس تهران صعودی بود. در انتهای مرداد ماه این روند صعودی تغییر کانال داد و وارد یک کانال نزولی شد. این افت بازار سرمایه تا بهمن 1400 ادامه داشت و در بهمن ماه بازار از روند نزولی خود خارج شد. بعد از افت 5 ماهه شاخص این بار بازار وارد یک روند صعودی شد و تا اردیبهشت امسال شاخص تراز یک میلیون و 600 هزار واحد را لمس کرد. شاخص کل در این روند صعودی 400 هزار واحد افزایش داشت. پس از سقف زنی شاخص کل در 27 اردیبهشت روند بازار تغییر کرد و تا امروز که 12 مرداد 1401 است، بازار در روند نزولی قرار دارد.

شاخص کل بورس تهران در این یک سال در یک کانال رکودی قرار داشته و نوسانات این شاخص طوری است که چند ماه با سود دهی همراه است و زمانی که شاخص به سقف کانال برخورد می کند وارد روند نزولی شده و سود های قبل را پس می گیرد. کانالی که شاخص در این یک سال در آن گیر کرده است شیب مثبت کمی دارد. این روند کلی، روند بسیار مناسبی برای یک بازار مالی سالم و اقتصادی با تورم پایین به حساب می آید اما در اقتصاد تورمی حال حاضر نیاز به شیبی متناسب با تورم برای روند بازار هستیم.

بازدهی بازار سرمایه در مقایسه با تورم ماهانه

یکی از دلایل اصلی عدم سرمایه گذاری در بورس به وسیله سرمایه های راکدی که در دست مردم به شمار می رود، بازدهی پایین این بازار نسبت به تورم کشور است. شاخص کل بورس تهران در 12 ماهه اخیر 6.4 درصد رشد داشته است و شاخص کل فرابورس در همین مدت 2.86 درصد کاهش داشته است. متوسط ماهانه بازدهی شاخص کل 53 صدم درصد است. بازار فرابورس در یک سال اخیر بطور متوسط با منفی 24 دهم درصد کاهش در هر ماه روبرو بوده است. این بازدهی اندک در حالی بوده است که مجموع تورم قیمت مصرف کننده در این 12 ماه 44.35 درصد بوده است و بطور متوسط ماهانه 3.7 درصد تورم داشته ایم. این بازدهی اندک در قیاس با تورم باعث می شود تا سرمایه گذاران علاقه به سرمایه گذاری در بازار سرمایه نداشته باشند که نتیجه آن خروج پول حقیقی از بازار است.

در باره عملکرد دولت سیزدهم درخصوص تصمیم گیری های مرتبط با بازار سرمایه می توان اظهار نظر کرد که وعده های داده شده در خصوص عدم قیمت گذاری دستوری ، اعتماد سازی و حمایت های همه جانبه از سرمایه مردم به وقوع نپیوسته است. حتی جریان خبر ها نیز به گونه ای است که آسیب های شدیدی را متحمل بازار می کند. از طرفی بهانه دولت برای وضع رکودی بازار سرمایه تأثیرات تورمی فعالیت های حمایتی از بورس است که با سیاست های ضد تورمی این روزها در تعارض است.