به گزارش اکوایران، پس از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌های ایران، دولت برای مدیریت بازار ارز، واردات را با ممنوعیت‌های گسترده، محدود کرد. صادرات را هم با تشدید قوانین پیمان سپاری به ظن خود مدیریت کرد. از آن زمان تاکنون تمام کالاهایی صادراتی که مشمول پیمان سپاری نبون وارد لیست پیمان سپاری شدند. با این سیاست صادرات هم محدود شد. اما مشکلات ارزی کشور حل نشد. چون روابط دیپلماسی ایران و آمریکا نه تنها بهتر نشد، بلکه بدتر شد. محدودهای شدید اروپا برای ایران نیز مزید بر علت شد تا اینکه بسیاری از واردکنندگان و به تبع آن تولیدکنندگان و صادرکنندگان از  دنیای تولید و تجارت خارج شوند. 

 اما آنهایی که ماندند فعالان اقتصادی با سابقه‌ای هستند که چاره‌ای به جز ادامه فعالیت ندارند. یکی از آنها که یکی از واردکنندگان کالاهای ضروری است از طولانی شدن صف انتظار تامین ارز  همه واردکنندگان کالاهای اساسی و ضروری، مواد اولیه و تجهیزات خبر داد. او که نخواست نامش فاش شود به «اکوایران» گفت:  الان هر واردکننده‌ای که بخواهد در صف دریافت ارز قرار بگیرد باید حدود 90 روز در صف باشد. ابتدا در صف تخصیص سپس در صف تامین و در نهایت صف تحویل . همه این صف ها هم قانونی است.  تخصیص ارز یک ماه تا 45 روز است بعد باید وارد صف تامین شویم که  آن هم 40 روز است. یعنی 39 روزه ارز به کسی داده نمی‌شود. بعد از می‌رویم و در صف تحویل قرار می‌گیریم . دائم هم در این مسیر یک بخشنامه جدید صادر می‌شود.

او افزود: ما الان به جای اینکه فرش و پسته صادر کنیم، بخشنامه صادر می‌کنیم. آنقدر بخشنامه هست که وقتی می‌خواهیم کار کنیم اول بخشنامه را روبروی خود می‌گذاریم و براساس آن تصمیم‌ می‌گیریم، چیکار باید کنیم .

البته در جریان دریافت ارز استثناهایی فراوانی هم وجود دارد. این منبع مطلع افزود: مثلا الان دو نفری که قانونی درخواست ارز می‌کنند  یک نفرشان ارز نمی‌تواند بگیرد ولی یک نفر سه روزه ارز می‌گیرد. به همین دلیل ما الان می‌خواهیم بدانیم لیست تامین و تخصیص به چه شکلی است. چه کسانی ارز درخواست کردند و در لیست تخصیص هستند و چه کسانی در لیست تامین  و تحویل قرار دارند.

او گفت: ما خواهان حل مشکل تامین ارز هستیم. الان  همه واردکنندگان اعم از واردکنندگان موبایل، نهاده‌ها، کاغذ. لاستیک، دارو انسانی و دامی مشکل ارزی دارند.

شرط رفع تعهد

اما ماجرای دریافت ارز فقط منوط به صف طولانی ارز نیست. حدود یک سال پس از اینکه سیاست ممنوعیت گسترده واردات اعمال شد. دولت برای مدیریت بیشتر منابع ارزی برای واردکنندگان شروط جدیدی وضع کرد. یکی از این شروط سقف و سابقه بود. البته هر از چندی این سیاست از دستور کار خارج  می‌شد و اما مجددا اعمال می‌شد. درحال حاضر هم  این شرط اعمال می‌شود. اما گذشته از این شرط موضوع رفع تعهدات ارزی هم مطرح است؛ درصورتی که واردکنندگان نتوانند تعهدات ارزی خود را رفع کنند، مجاز به واردات نیستند. به تعبیر دیگر  هر واردکننده‌ برحسب میزان رفع تعهدات ارزی می‌تواند ثبت سفارش انجام دهد.  

یک منبع آگاه دیگر به «اکوایران» گفت: اخیرا یک شرطی به عنوان یک ششم اعمال می‌شود که فعلا برای واردکنندگان موبایل به صورت سیستمی و برای واردکنندگان برنج به صورت غیر سیستمی اعمال می‌شود.  

او افزود: در این طرح واردکنندگان موبایل فقط یک ششم مبادلاتی که تاکنون انجام می‌دادند را می‌توانند انجام دهند. یعنی اگر واردکننده موبایلی که سالانه 75  میلیون دلار واردات دارد فقط می‌تواند یک ششم واردات سال‌های قبل واردات انجام دهید.  یعنی 13 میلیون دلار.

این منبع مطلع گفت: در طرح یک ششم شما اجازه دارید هر دو ماه یکبار 10 میلیون تومان ثبت سفارش انجام دهید. اما مسئله اینجاست که گاهی رفع تعهدات بیش از شش ماه طول می‌کشد و در واقع شما عملا نمی توانید از همان سهمیه یک ششم خود هم استفاده کنید. هرچقدر هم شما تاجر خوبی باشید نمی‌توانید از این سهمیه استفاده کنید.