حذف مردم ازپروژه های عمرانی محلی

به گزارش اکوایران ، در حالیکه از سال 1989 درپورتو آلگره برزیل و حالا در بخش عمده ای از شهرهای جهان،شهروندان در فرآیند بودجه ریزی شهرداریها نقش کلیدی دارند و تنها  پرداخت کننده عوارض و بهای خدمات تامین کننده منابع اداره شهرداری نیستند، اما در کشور ما همچنان بودجه ریزی مشارکتی و نقش مردم در بودجه ریزی شهرداریها بسیار اندک است تا آنجا که می توان گفت نقشی ندارند .  

از سال 1398 و با تصویب تبصره 41 متمم بودجه شهرداری تهران برای اولین بار و در چارچوب یک مصوبه توجه به نظر شورایاران محلات به عنوان نمایندگان مردم در تعریف و اجرای پروژه های توسعه محلی مورد توجه شورا نشینان قرار گرفت، این روند در بودجه سالهای 1399 و 1400 ادامه یافت، اما در مصوبه بودجه سال 1401 پروژه های توسعه محلی با حذف شورایاران این بار هم مثل اینکه مشارکت نیم بند مردم در بودجه شهرداری تهران لق و تق شده است.

بهروز شیخ رودی،معاون محاسبات و پایش عملکرد دوره پنجم شورای شهر تهران درباره این مساله به خبرنگار اکو ایران گفت: بودجه مال مردم است و مردم باید در جریان فرآیند تهیه،تصویب و اجرای بودجه باشند، این مساله ای است که در سطح اکثر شهرهای جهان از شهر کوچکی مثل پورتوآلگره برزیل تا شهری مثل نیویورک یا پاریس در دسترس شهروندان است، و همان مردمی که با پرداخت عوارض شهری و بهای خدمات منابع مورد نیاز شهرداری را تامین می کنند با ثبت رای شان در پورتال بودجه ریزی مشارکتی،تعیین می کنند که شهرداری در محله،منطقه و شهرشان چه کاری را انجام بدهد، بوستان محلی بسازد،زمین ورزش محله را تجهیز کند یا به فلان انجمن ورزشی کمک کند!

اما بررسی مصوب بودجه 1401 شهرداری تهران نشان می دهد درحالی که در کلام و سخنرانی ها حرف از نقش مردم در اولویت بندی پروژه های محلی  می دهند در عمل به گونه ای دیگر رفتار می شود در حالی که  از جمع سپاری و واژه هایی مثل برنامه ریزی پایین به بالا صحبت می کنند اما در مصوبه بودجه وقتی به تبصره پروژه های توسعه محلی می رسند می بینیم که اول، شورایاری را حذف می کنند و سپس این نقشی که در مسیر تحقق بودجه ریزی مشارکتی در شورای پنجم به شورایاران محلات داده شده بود را به شهرداری مناطق می دهند.

وی ادامه داد : در تبصره 28 بودجه سال 1401 شهرداری تهران که با موضوع توسعه محلی  به تصویب شورای ششم رسیده آمده است : در اجرای بند 8 ماده 40 برنامه پنج سال سوم توسعه شهر تهران و اجرایی نمودن پروژه‌های توسعه محله‌ای علی‌الخصوص در محلاتی که نیاز به اعتبار دارند، شهرداری تهران مکلف است از محل اعتبارات با عنوان «اجرای پروژه‌های مستمر توسعه محله‌ای، سطح منطقه» حداکثر تا پایان فروردین ماه 1401 نسبت به تهیه فهرست پروژه‌های اجرایی به تفکیک هر منطقه و محله با حضور نمایندگان شهرداری تهران در کمیسیون تلفیق و تأیید کمیسیون مذکور به شهرداران مناطق برای اجرا ابلاغ کند. همچنین گزارش عملکرد اجرایی این پروژه‌ها هر سه ماه یکبار به شورای اسلامی شهر تهران ارائه گردد.

همچنین در بند دو آمده شهرداری تهران (مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران) مکلف است بر اساس شاخص‌های علمی و سنجش عدالت، 354 محله تهران را پایش و لیست محلاتی که به اعتبار نیاز دارند را به تفکیک منطقه جهت در اولویت قرار گرفتن در طرح‌های توسعه محله‌ای حداکثر تا شهریورماه 1401 به شورای اسلامی شهر تهران ارائه نماید.

 به گفته شیح رودی  در بند یک این تبصره شاهد هستیم که شورا صراحتاً تهیه فهرست پروژه های اجرایی منطقه و محله را بر عهده شهرداری گذاشته و بررسی این فهرست را منوط به حضور نمایندگان شهرداری در کمیسیون تلفیق و تایید کمیسیون مذکور را شرط اجرای پروژه ها قرار داده است  و البته در بند دو نیز مرکز مطالعات را مکلف کرده  که لیست محلاتی که به اعتبار نیاز دارند را بر اساس شاخص های سنجش عدالت تهیه و برای در اولویت قرار گرفتن به شورا ارائه کند.

این کارشناس بودجه و مالیه شهری در ادامه افزود: شورای ششم که مبدع و مخترع پروژه های توسعه محلی نیست، این حرکت در دوره پنجم شروع شده  و استنادات قانونی این تبصره در برنامه سوم توسعه شهر تهران هم مصوب شورای پنجم است.در مقایسه بودجه امسال شهرداری و  تبصره مصوب شورای پنجم درباره پروژه های توسعه محلی می توان مساله مغفول مانده را متوجه شد ،متن تبصره25  بودجه سال 1400 شهرداری تهران که با موضوع توسعه محلی  به تصویب شورای پنجم رسیده آمده است که در اجرای بند 8 ماده 40 برنامه پنج‌ساله سوم توسعه شهر تهران و اجرایی نمودن سند توسعه محلات شهر تهران، شهرداری تهران مکلف است.

از محل اعتبارات توسعه محلات "ردیف‌های اعتباری 11801، 22301، 22401، 31601، 40701، 51101" نسبت به پیش‌بینی و برنامه‌ریزی اجرای پروژه‌های کوچک مقیاس محلی بر اساس سند توسعه محله و نیازهای اهالی محله با استفاده از نظرات و مشارکت شورایاری محله اقدام نماید.

همچنین  حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه 1400 فهرست پروژه‌های اجرایی هر محله را با اخذ نظر مشورتی شورایاری محله تعیین و فهرست مذکور را به همراه رونوشت صورتجلسات متضمن نظر شورایاری به شورای اسلامی شهر تهران ارائه و پس از تایید کمیسیون‌های تخصصی شورا جهت اجرا به واحدهای اجرایی ابلاغ نماید.

در ادامه این تبصره آمده:اطلاعات پروژه‌های محله را با استفاده از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی موجود به اطلاع شهروندان و ساکنان محله برساند.

مطابق این تبصره می بینیم که شورای پنجم شهرداری را مکلف کرده بود تا پروژه های توسعه محلی هر محله را با اخذ نظر مشورتی شورایاری محله تعیین کند و فهرست پروژه ها را به همراه رونوشت صورتجلسات متضمن نظر شورایاری به شورا ارائه کند و اطلاعات پروژه های محلی را به اطلاع شهروندان و ساکنان محله برساند.

وی ادامه داد:منظور شورای پنجم در طرح ریزی و اجرای کردن  پروژه های توسعه محلی صرفا انجام پروژه و عدالت در توزیع منابع بودجه نبود، بلکه رجوع به نظر مردم از طریق شورایاران و توجه به نظر و مطالبه شورایاران محلات به عنوان نمایندگان مردم محله در جهت دهی به پروژه های شهرداری در مقیاس محله و فراهم کردن زمینه های بودجه ریزی مشارکتی در شهرداری تهران برای مشارکت آحاد شهروندان از جمله اهداف پروژه های توسعه محلی بود، بر همین اساس بود که ما در معاونت محاسبات و پایش عملکرد با همکاری ستاد شورایاری ها و پیش از تصویب تبصره بودجه در سال 1398 برای اعضاء کارگروه برنامه و بودجه شورایاری مناطق و محلات کارگاه آموزشی بودجه ریزی مشارکتی را طراحی و اجراء کردیم، در کنار این کارگاه از طریق سند تحویل و تحول شورایاری محلات ابر چالش و سه چالش کلیدی هر محله را شناسایی کردیم و نتایج این طرح را در کتاب چالش ها و مشکلات محلات شهر تهران به عنوان نخستین کتاب جمع نویسی شده توسط شورایاران چاپ و با حضور رابطان هیئت رئیسه شورایاری مناطق رونمایی کردیم.

این کارشناس حوزه اقتصاد شهری تاکید کرد: بعد از سه سال اجرای پروژه های توسعه محلی با محوریت و نظر شورایاران به عنوان نمایندگان مردم شاهد این هستیم که اعضای شورای ششم کلمه شورایاری و حکم رجوع به نظر شورایاری محله برای تعیین فهرست پروژه ها و الزام شهرداری به ارائه صورتجلسه تعیین پروژه های هر محله متضمن نظر شورایاری را حذف کرده  است و همه این امور که شورا به مردم و نمایندگان مردم واگذار کرده بود را به شهرداری احاله کرده است،با این توصیف شورای ششم از هدف پروژه های توسعه محلی دور شده است و تنها اسم و پوسته آن را حفظ کرده است. از طرف دیگر می بینبیم حتی اطلاع رسانی به شهروندان و ساکنان محلات درباره اجرای این پروژه ها را هم از متن تبصره حذف کرده است. متاسفانه براساس مصوبه شورای ششم در تبصره 28 بودجه محور پروژه های توسعه محلی از مردم به شهرداری تغییر یافته است و این بر خلاف داعیه داری جمع سپاری و سیاستگذاری بالا به پایینی است که شورای کنونی مدعی آن است .

 شیخ رودی در ادامه افزود:ممکن است شورا نشینان بخواهند بگویند اگر به اسم شورایاری اشاره می کردیم مورد اعتراض فرمانداری قرار می گرفت، که در پاسخ به این بهانه باید گفت، اولا اگر شما به شورایاری اعتقادی داشتید می آوردید و خودتان پیش از اعتراض فرمانداری حذف نمی کردید، دوم اینکه این تبصره ابداع شما نبود و سالهای 1398،1399 و 1400 در بودجه شهرداری تهران به تصویب شورای پنجم رسید و اتفاقا در هیچ سالی محل اعتراض و ایراد فرمانداری قرار نگرفت.البته واقعیت امر این است که از شورایی که ارائه گزارش یک عضو شورا از محله گردی هایش را به جای ارائه گزارش شورایاری منطقه را که از دوره دوم تا پنجم سنت رایج شورا بوده در دستور کار قرار می دهد نباید انتظار حمایت از شورایاران را در مصوبه بودجه شهرداری به عنوان مهم ترین مصوبه شورا داشت.