مدیریت نگهداری و تعمیرات در صنایع تجهیزمحور، به دلیل پیچیدگیهای مدیریت چرخه عمر تجهیز، پیادهسازی برنامههای نگهداشت و مدیریت دستور کارها و نیروی انسانی، امری دشوار است. نرم افزار نگهداری و تعمیرات راه حلی قطعی برای پاسخگویی به این پیچیدگیها است.
اگر سیستم نگهداری و تعمیرات (CMMS) مناسبی انتخاب شود و بدرستی استقرار یابد، نتایج زیر را به همراه خواهد داشت:
-
کاهش ۷۳ درصدی اقدامات اضطراری
-
افزایش ۲۸ درصدی بهرهوری واحدهای نگهداشت
-
کاهش ۳۲ درصدی توقف تجهیزات
-
کاهش ۲۳ درصدی هزینههای نگهداری و تعمیرات

شرط لازم برای دستیابی به این نتایج، بکارگیری سیستم نگهداری و تعمیرات با امکانات کلیدی زیر است:
-
ثبت و پایش شناسنامه تجهیزات و چرخه عمر تجهیزات
-
اجرای انواع نگهداشت با برنامه و صدور خودکار درخواست کارهای PM
-
اتوماسیون کامل فرایند مدیریت درخواست کارها و Work Permit بصورت هوشمند
-
پایش وضعیت تجهیزات و عملکرد سازمان و فرایندهای نگهداری و تعمیرات
-
ایجاد گزارشهای عملیاتی، آماری و تحلیلی لازم را برای سطوح مختلف کارشناسی و مدیریتی
چرا وجود نرم افزار CMMS برای صنایع تجهیز محور واجب است
استفاده از نرم افزار نگهداری و تعمیرات مزایای متعددی مانند موارد زیر را در بردارد:
۱. کاهش هزینههای کلی نگهداری و تعمیرات
مهمترین دلیل سازمانها برای بهرهبرداری از CMMS تلاش برای کاهش هزینههای نگهداشت، بهبود بهرهوری واحد تعمیرات، کاهش خرابیها و توقفهای بدون برنامهٔ تجهیزات و درنتیجه افزایش راندمان آنها است. فعالیتهای واحدهای مختلف درگیر در نگهداری و تعمیرات بسیار بهم پیوسته است و به همین دلیل است که سیستم نگهداری و تعمیرات باید همه فعالیتهای واحدهای مختلف درگیر در نگهداری و تعمیرات اعم از برنامهریزی، بهرهبرداری، ایمنی، تعمیرات، مهندسی و تامین کالا و خدمات را پوشش دهد.
۲. کاهش توقف تجهیزات و کوتاهتر ساختن آنها
خرابیهای ناگهانی یک تجهیز مهم و حیاتی یکی از بدترین کابوسهای هر مدیر نگهداشتی است. و تنها راه برای مقابله با این اتفاق داشتن یک استراتژی نگهداشت پویا و کنشگرا است. سیستم نگهداری و تعمیرات با کمک به مدیران نگهداشت در اجرای یک برنامه نگهداری و تعمیرات پویا و کنشگرایانه و اجرای منظم آن، میزان توقف تجهیزات و خرابیهای ناگهانی را کاهش دهد.
۳. ارتقا قابل ملاحظه بهرهوری
با سیستم نگهداری و تعمیرات، کارکنان نگهداشت میتوانند کارهای بیشتری را در مدت زمان دردسترس انجام دهند. این دستاورد به ویژه در مورد راهکارهای نرمافزاری که مجهز به اپلیکیشن سازگار با موبایل باشند و امکان پشتیبانی از برنامهریزی و تامین قطعات یدکی، مواد مصرفی، انواع خدمات و ابزارآلات مورد نیاز برای انجام فعالیتهای نگهداری و تعمیرات را داشته باشند بیش از پیش خواهد بود.
برخی از نتایج مستقیم بکارگیری CMMS در سازمان، بهبود ارتباطات، ذخیره خودکار دادهها، دسترسی بلادرنگ به سابقه نگهداشت، دسترسی به چکلیستهای سازندگان تجهیز و اتصال آنها به دستورکارها است.
ماژولهای اصلی یک نرمافزار نگهداری و تعمیرات
۱. ماژول مدیریت تجهیزات
هرچه تجهیزات بیشتری در سازمان وجود داشته باشد، ثبت و ذخیره، سازماندهی و استفاده از اطلاعات تجهیزات سختتر میشود. و در صورت استفاده از فرمهای کاغذی و یا برنامههایی مثل اکسل برای مدیریت تجهیزات باعث ایجاد ناکارآمدی و اشتباهات بسیاری در ثبت و استفادهٔ درست از سوابق تجهیزات میشود.

یک ماژول پیشرفته مدیریت تجهیزات به کاربران واحد نگهداشت اجازه میدهد مشکلات زیر را حل نمایند:
-
برای ردیابی اطلاعات مورد نیاز خود فیلدهای سفارشی نامحدود ایجاد کنند.
-
داراییها و تجهیزات سازمان را در یک ساختار سلسله مراتبی والد - فرزندی سازماندهی کرده و به شکلی کارآمد جستجو نمایند.
-
دریافت تاریخچهٔ کاملی از کارها و اقدامات انجام شده روی هر یک از تجهیزات و موقعیت نصب آنها در ساختار درختی داراییهای فیزیکی را میسر سازد و ردیابی کامل عملکرد تجهیز و کل هزینههای آن را در طول چرخه عمر آن ارایه نماید.
-
ارائهٔ شاخصهای کلیدی عملکرد تجهیزات و سیستمها را بصورت بلادرنگ میسر سازد.
۲. ماژول مدیریت درخواست کارهای نگهداشت
ماژول مدیریت درخواست کار نگهداشت، هسته مرکزی همهٔ سیستمهای نگهداری و تعمیرات است. و هدف از آن سادهسازی و موثر ساختن مراحل ثبت، ارسال و دریافت درخواست کارها، Work permit و دستورکارها در سازمان و افزایش توانایی مدیران برای ردیابی و مدیریت کارها و کارکنان است.
ماژول مدیریت دستورکار باید امکانات و قابلیتهای زیر را ارائه کند:
-
یک پورتال متمرکز با کارپوشهای برای دسترسی سریع و آسان به درخواست کارها و ثبت اطلاعات و نتایج اقدامات در هر مرحله از گردش کار تعریف شده
-
امکان طراحی گردش کار فرایند مدیریت درخواست کارها بصورت بصری و مشتمل بر فعالیتهای حوزههای مختلف تولید بهرهبرداری، تعمیرات، نظارت فنی و مهندسی، HSE، برنامهریزی نگهداشت
-
داشبورد با امکان مرور کامل بر کلیه درخواست کارهای نگهداری و تعمیرات و گلوگاهها و اولویتها
این ترکیب از ویژگیها در ماژول مدیریت درخواست کارها همان چیزی است که باعث میشود در صورت استفاده بهینه، بهرهوری در واحد نگهداشت تا ۲۸ درصد بهبود یابد.
۳. ماژول مدیریت کالا و قطعات یدکی
مجهز بودن نرم افزار نگهداری و تعمیرات به ماژول هوشمند مدیریت کالا و قطعات یدکی میتواند منجر به کاهش ۲۳ درصدی هزینه قطعات یدکی شود.
ماژول مدیریت کالا و قطعات یدکی در سیستم نگهداری و تعمیرات باید شامل امکانات زیر باشد:
-
امکان طبقهبندی، شناسایی و کدگذاری کالاها و قطعات یدکی را براساس یک نظام قابل استناد میسر نماید.
-
امکان تخصیص کالاها به تجهیزات و تعیین موارد مصرف آنها را فراهم آورد.
-
امکان تعیین هوشمند نقاط سفارش و ذخیره احتیاطی کالاها و قطعات یدکی را براساس اولویت و درجه بحرانیت تجهیزات امکان پذیر سازد و همچنین بصورت خودکار میزان استفاده از قطعات یدکی را ردیابی کرده و به افزایش دقت پیشبینیهای موجودی و برنامهریزیهای شارژ خودکار انبار کمک کند.
-
یادآوریها و هشدارهایی را برای زمانی که قطعات به سطح موجودی بحرانی تعیین شده میرسند، پوشش دهد.
-
امکان جستجو سریع کالاها براساس انواع مشخصههای عمومی و تخصصی را فراهم آورد و گردش کارها شناسایی، درخواست و تامین آنها را بصورت کاملا مکانیزه از منابع و تامین کنندگان شناسایی شده فراهعم سازد.
۴. ماژول داشبورد و گزارشات
برخلاف تصور، همهٔ سیستمهای نگهداری و تعمیرات موجود در بازار، امکانات داشبورد و گزارشگیریهای قابل شخصیسازی را ارائه نمیدهند؛ در حالی که این موضوع یکی از مهمترین امکاناتی است که مدیران نگهداشت در سازمانها به واسطهٔ آن میتوانند دادههای موجود در سیستم را تبدیل به گزارشهایی کنند که پشتیبان تصمیمگیری آنها در خصوص ردیابی سریع مشکلات و گلوگاهها، هدایت منابع انسانی و مالی در امور مختلف نگهداشت باشد.

یک ماژول داشبورد و گزارشساز قوی باید امکانات زیر را ارائه دهد:
-
امکان طراحی و پیادهسازی چابک و قابل شخصیسازی شدن را به سازمان ارایه دهد.
-
امکان ساخت انواع KPIها و KRIهای حوزه نگهداشت با قابلیت بصری سازی خروجیها و دریافت اطلاعات بصورت بلادرنگ که پایش و ردیابی تجهیزات، سیستمها و فرایندها و سازمان نگهداشت را میسر سازد.
-
باید امکان تعیین سطوح دسترسی نقشها و کاربران به انواع داشبوردها و گزارشات خروجی را فراهم سازد.
سخن پایانی
راهکار نرم افزاری نگهداری و تعمیرات پگاه آفتاب سیستمی جامع برای مدیریت بهینهٔ تجهیزات، نیروی انسانی و کلیه فعالیتها و فرایندهای نگهداشت داراییهای فیزیکی است که برای استفاده در صنایع تولیدی اعم از نیروگاهها، پتروشیمیها، پالایشگاهها و سایر کارخانجات تولیدی تجهیز محور توسعه یافته است. این راهکار، امکانات لازم جهت افزایش زمان بهرهبرداری تجهیزات (Uptime)، افزایش راندمان تولید، کاهش توقفات و افزایش طول عمر تجهیزات را ضمن کاهش هزینههای نگهداشت مهیا میکند.
علاوه بر راهکار نرم افزاری نگهداری و تعمیرات، شرکت پگاه آفتاب، راهکارهای صنعتی دیگری نیز شامل «ERP نیروگاهی»، «اتوماسیون صنعتی و IoT»، «لاگشیت»، «مدیریت کالا و قطعات یدکی» و «پلتفرم سیستمساز فرایندی» را طی دو دهه گذشته توسعه داده و همراه قابل اتکایی برای پوشش نیازهای نرمافزاری صنایع مختلف ایران بوده است.