اشتغال زنان؛ قربانی خاموش کرونا

به گزارش اکوایران، پیش از کرونا بازار کار در حال تجربه دوران طلایی خود بوده است. بحران کرونا چنان ضربه‌ای به بازار کار وارد کرده که همچنان در برخی قسمت‌ها ترمیم نیافته است. تعداد شاغلین مرد در تابستان امسال به بیش از ۲۱ میلیون نفر رسیده است. این در حالیست که تعداد مردان شاغل پیش از کرونا حدود ۲۰ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بوده است. این نشان می‌دهد بازار کار مردان آسیب کرونایی خود را به خوبی جبران کرده است.

از طرفی، تعداد زنان شاغل پیش از کرونا به بیشترین مقدار خود در حدود ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده است. با وجود اینکه سیر زنان شاغل در سه سال گذشته صعودی بوده، در تابستان امسال به حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده است. این نشان می‌دهد تعداد زنان شاغل همچنان به رقم پیش از دوران کرونای خود نرسیده است.

پیش زمینه‌ای از بازار کار زنان و مردان

طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. جمعیت فعال مجموع افراد شاغل و بیکار است. در آمار و ارقام بازار کار وضعیت اشتغال زنان و مردان برابر نبوده و همیشه شکاف قابل توجهی بین آنها وجود داشته است. از آنجایی که اشتغال پدیده‌ای فصلی است، این گزارش به روند تعداد شاغلین زنان و مردان در فصول تابستان گذشته پرداخته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به هنگام رکود و بحران اقتصادی، زنان بیشتر از مردان آسیب می‌بینند. وضعیت اشتغال زنان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در دوران کرونا، بخش‌های هتل‌داری، گردشگری و خرده فروشی تعطیل شدند که عمدتا توسط زنان اداره می‌شوند. همچنین، در دوران همه‌گیری مراکز مراقبتی کودکان و سالمندان تعطیل شدند که باعث شد وظیفه مراقبت از اعضای آسیب‌پذیر خانواده بدون دریافت دستمزد بر دوش زنان بیافتد. این موضوع باعث شد تا بسیاری از زنان در این دوران مشاغل خود را رها کنند و حتی آنهایی که به دنبال کار بوده‌اند، جستجوی خود را متوقف کنند.

از طرفی، وضعیت خوب بازار کار مردان نیز می‌تواند به دلیل تفکرات سنتی حاکم بر جامعه باشد که مردان تحت هر شرایطی باید کار کنند و جزء نان آور خانوار باشند. حتی مردان نسبت به زنان تمایل بیشتری به اشتغال ناقص دارند. به عبارت دیگر، ممکن است مردان باشند تا به مشاغلی نامتناسب با مهارت‌ها و توانایی‌هایشان تن بدهند.

آسیب‌های جبران ناپذیر کرونا

به گفته متخصصین بازار کار، سال‌های ۹۷ و ۹۸ دوران رونق بازار کار بوده است. در سال ۹۸، تعداد شاغلین مرد ۲۰ میلیون و ۳۳۱ هزار و ۵۳۴ نفر و تعداد شاغلین زن ۴ میلیون و ۴۱۹ هزار نفر و ۳۵۰ نفز بوده است. از سال ۹۹ این آمار سیری نزولی را آغاز کرد.

با ورود کرونا، بسیاری از افراد مشاغل خود را از دست داده‌اند. در تابستان سال ۹۹، حدود ۴۶۰ هزار نفر از مردان و ۷۵۰ هزار نفر از زنان مشاغل خود را از دست دادند. بر این اساس، تعداد مردان شاغل به حدود ۱۹ میلیون و ۸۷۲ هزار نفر و زنان شاغل به ۳ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر رسیده است.

در تابستان ۱۴۰۰، روند شاغلین مرد به آرامی افزایشی شده و به جمعیت آنها حدود ۴۱ هزار نفر اضافه شده است. در مقابل، سیر نزولی شاغلین زن ادامه داشته است. در این سال، حدود ۱۷۸ هزار نفر دیگر از زنان مشاغل خود را از دست دادند و به حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده است.

 آخرین وضعیت بازار کار زنان و مردان

پس از این دوره، شاغلین زن و مرد با سرعت بیشتری افزایش یافته است. به‌طوری‌که، در تابستان ۱۴۰۲، تعداد شاغلین زن به حدود ۳ میلیون و ۹۸۵ هزار نفر و تعداد مردان شاغل به بیش از ۲۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر رسیده است. به عبارت دیگر، بازار کار مردان توانسته در این سال آسیب همه‌گیری کرونا را جبران کرده و به اعداد و ارقام دوران رونق بازار کار بازگشته است.

در تابستان امسال، سرعت افزایش شاغلین کاهش یافته و تعداد مردان شاغل با افزایش ۳۳۲ هزار نفری به ۲۱ میلیون و ۳۳ هزار و ۲۱۴ نفر رسیده است. تعداد شاغلان زن نیز به ۴ میلیون و ۹۶ هزار و ۷۵ نفر رسیده است. این نشان می‌دهد خسارت کرونا به بازار کار زنان همچنان پابرجاست.