ایران با سابقه‌ای طولانی در تولید پسته، همواره به‌عنوان یکی از پیشگامان این عرصه شناخته شده است. اما امروز، این محصول ارزآور به چالشی بزرگ برای منابع آبی کشور تبدیل شده است.

ایران در وضعیت «تنش آبی شدید» قرار دارد و تولید پسته که برای هر تن آن بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ مترمکعب آب مصرف می‌شود، دیگر با واقعیت‌های اقلیمی کشور سازگار نیست. حتی با استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین، مصرف آب به‌سختی به ۳۰۰۰ مترمکعب بر تن کاهش می‌یابد.

اگرچه صادرات پسته سالانه بین ۱ تا ۱.۷ میلیارد دلار درآمد ارزی دارد، اما این رقم در برابر هزینه واقعی آب مصرفی ناچیز است. گسترش باغات پسته در استان‌های خشکی مانند کرمان، باعث افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین و شور شدن خاک شده است.

شواهد نشان می‌دهد پسته‌کاری در ایران از یک فعالیت سودآور در حال تبدیل به عاملی برای اتلاف منابع ملی است. تداوم این روند نه‌تنها درآمد پایدار ایجاد نمی‌کند، بلکه به نابودی آب و خاک و آینده کشاورزی کشور منجر خواهد شد. به نظر می‌رسد زمان تصمیمی سخت برای تغییر اساسی در سیاست‌های کشاورزی فرا رسیده است.