آشنایی با ابَر پروژه‌های عربستان؛ از شهر فوق مدرن تا پیست اسکی در بیابان

به گزارش اکوایران، «چشم‌انداز 2030» عربستان سعودی یک برنامه سرمایه‌گذاری عظیم است که قرار است با کمک 778 میلیارد دلاری صندوق ثروت ملی این کشور تأمین شود. هدف از این برنامه بزرگ، متنوع‌سازی اقتصاد عربستان و دور کردن هرچه بیشتر آن از نفت است.

به نوشته گاردین، ابَر پروژه‌های چشم‌انداز 2030 می‌توانند شهرت محمد بن سلمان -ولیعهد سعودی- را بیش از پیش افزایش دهند. محمد بن سلمان به دنبال اصلاحات اساسی در این کشور است. صدها میلیارد دلار هزینه‌ای که صرف پروژه‌های عظیم این کشور می‌شود، نه تنها قصد دارد آثار ساخت‌وساز و معماری برجسته‌ای ایجاد کند، بلکه خواهان آن است که هنر معماری غربی بویژه انگلستان را در این فرآیند وارد کند. مفاهیم و ایده‌های معماری خارق‌العاده‌ای که در دهه‌های 1960 و 1970 میلادی در کالج‌های لندن رویاپردازی می‌شد، اکنون در عربستان به عنوان ایده‌هایی در نظر گرفته می‌شود که می‌توان آن‌ها را محقق کرد.

معروف‌ترین پروژه محمد بن سلمان، شهر هوشمند «لاین» (The Line) است. این شهر قرار است به گونه‌ای ساخته شود که جمعیت 9 میلیون نفری آن در ساختمان‌های فوق‌العاده بلندی با بیش از 300 متر ارتفاع که در دو دیوار آینه‌پوش به طول 105 مایل (170 کیلومتر)، 200 متر عرض و 500 متر ارتفاع قرار گرفته‌اند، زندگی کنند. این شهر هوشمند از دریای سرخ به سمت صحرا امتداد پیدا می‌کند.

شهر لاین را می‌توان به دیوار بزرگ چین شباهت داد که در آن تعداد بسیار زیادی ساختمان فوق‌العاده بلند همانند برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی ایجاد خواهد شد. شهری که ۹۵ درصد انرژی مصرفی آن تجدیدپذیر است و در آن خبری از خودرو، کربن و گازهای گلخانه‌ای نیست. به گفته محمد بن سلمان «پروژه لاین یک انقلاب متمدنانه برای انسان است و انسان را در اولویت قرار می‌دهد».

این شهر از خدماتی مانند مدرسه، مراکز بهداشتی و فضاهای سبز و همچنین حمل‌و‌نقل عمومی پرسرعت برخوردار خواهد بود. هوش مصنوعی نقشی اساسی در طراحی این شهر بازی می‌کند. شهر لاین همچنین با ۱۰۰ درصد انرژی پاک اداره خواهد شد.

این پروژه قرار است ۳۸۰ هزار شغل ایجاد کند و در عین حال پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۳۰ بتواند ۴۸ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی پادشاهی عربستان کمک کند. پروژه ۵۰۰ میلیارد دلاری لاین بناست با تأکید بر مفهوم آینده‌نگری و نزدیک شدن این کشور نفتی به مقوله‌های محیط زیستی و انرژی‌های پایدار ساخته شود.

با این حال، برخی معتقدند ساختار آن برخلاف شهرهای بزرگ که تقریبا به شکل دایره‌ای ایجاد شده‌اند، باعث ایجاد مشکلات فروانی از جمله حمل‌ونقل و جابه‌جایی خواهد شد و بسیاری آن را یک پروژه ناممکن خوانده‌اند که هیچ‌گاه تکمیل نخواهد شد.

از سوی دیگر، پروژه «العلا» (AlUla) واقع در شهر العلا در استان مدینه، معقول‌تر از شهر لاین به نظر می‌رسد. هدف از این پروژه، ایجاد یک موزه در فضای باز با جاذبه‌های باستان‌شناسی، فرهنگی و توریستی است که وسعت آن به اندازه کشور بلژیک خواهد بود. این پروژه علاوه بر مناظر کویری، مداین صالح که یک میراث جهانی یونسکو است را نیز دربر می‌‎گیرد.

پیست اسکی تروجنا، یکی دیگر از پروژه‌های عظیم و بلند پروازانه عربستان است که انتظار می‌رود سه ماه در سال به روی علاقمندان به اسکی باز شود و در باقی ماه‌ها به محلی برای انجام ورزش‌های آبی و دوچرخه‌سواری در کوهستان اختصاص یابد.

این پروژه بخشی از طرح منطقه‌ای «نئوم» در ۵۰ کیلومتری ساحل خلیج عقبه در قلب منطقه کوهستانی عربستان است. شاید تصور یک پیست اسکی در عربستان که به عنوان یک کشور خشک که بیشتر اراضی آن را صحرا تشکیل داده است، کمی دشوار باشد؛ با این حال ریاض قصد دارد فرای تصورات موجود با هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار چنین مکانی را برای گردشگران در کوه‌های نئوم فراهم کند.

طبق اعلام مسئولان این پروژه، برای ایجاد برف در منطقه نئوم فقط به دمای هوای منفی ۳ درجه سانتیگراد نیاز است که می‌توان این کار را برای سه ماه از سال انجام داد. دمای هوا در فصل زمستان به طور طبیعی در کوه‌های نزدیک به نئوم به زیر صفر درجه می‌رسد.

مدیران پروژه تروجنا ادعا می‌کنند که تمام سعی خود را روی به حداقل رساندن مصرف آب و همچنین به حداکثر رساندن بازیافت آب حاصل از برف‌های ذوب‌شده قرار داده‌اند.

سال گذشته عربستان توانست میزبانی بازی‌های زمستانی ۲۰۲۹ را به دست بیاورد و قرار است این مسابقات در شهر جدید نئوم برگزار شود.

عربستان علاوه بر این‌که قرار است در فصل زمستان برای گردشگران فرصت اسکی کردن در شیب‌های تروجنا را فراهم کند، با ساخت دریاچه مصنوعی امکان انجام ورزش‌های آبی را نیز در باقی سال برای بازدیدکنندگان فراهم خواهد کرد. آن‌ها همچنین می‌توانند دوچرخه سواری در کوهستان را تجربه کنند.

در فصل تابستان نیز مردم محلی می‌توانند به تروجنا بروند و خود را خنک کنند. میانگین دما در این منطقه ۱۰ درجه کمتر از سایر شهرهای عربستان است.

دیگر پروژه‌های عظیم عربستان سعودی عبارتند از «مقصد جهانی» جده مرکزی با مساحت 5/7 میلیون متر مربع که در سواحل این کشور توسعه پیدا خواهد کرد و شامل خانه اپرا، استادیوم و موزه است. در پایتخت ریاض، گروهی از جرثقیل‌ها در حال ساخت دروازه درعیه با بودجه 63/2 میلیارد دلاری هستند که شامل 41 هتل در کلاس جهانی، خانه‌هایی برای 100 هزار ساکن و 26 جاذبه فرهنگی خواهد بود. این پروژه همچنین دارای زمین گلف و مرکز سوارکاری است.

شاید مهم‌ترین بخش از چشم‌انداز 2030 عربستان سعودی به اصلاحاتی برمی‌گردد که محمد بن سلمان ایجاد کرده است. زنان اکنون می‌توانند به رانندگی بپردازند، در شغل‌هایی فعالیت کنند که پیش‌تر از آن‌ها منع شده بودند، به سینما بروند و در مکان‌های عمومی به اجرای موسیقی بپردازند.

از سوی دیگر، کارنامه حقوق بشری عربستان از جمله قتل خاشقچی، همچنان سایه‌ای سنگین بر این کشور انداخته و محمد بن سلمان را به عنوان یک ناقض حقوق بشر در جهان معرفی کرده است. چگونگی رفتار عربستان با کارگران خارجی نیز که به تکمیل پروژه‌های عظیم این کشور می‌پردازند، از جمله مواردی است که از چشم نهادهای حقوق بشری به دور نمانده است.