سال پرچالش ایران و آمریکا

بعد از اتفاقاتی که در ماه های پایانی سال ۹۸ رخ داد، پیش بینی اینکه سال ۹۹ در زمینه رابطه ایران و آمریکا سال پر چالشی خواهد بود، اصلا سخت به نظر نمی رسید و همینطور هم شد. در همان اوایل سال یعنی اردیبهشت ماه چالش شروع شد، وقتی که چند قایق تندروی ایران در نزدیکی یک ناوگروه آمریکایی مستقر در خلیج‌فارس ویراژ دادند و ترامپ هم در واکنش به آن اعلام کرد که به نیروهای نظامی کشورش دستور داده تا در صورت مزاحمت قایق‌های نظامی ایران به آنها شلیک کنند. بدیهی بود که چنین تهدیدی از سوی ایران بی‌پاسخ نمی‌ماند و بگومگو شروع شد. سرلشکر سلامی، فرمانده کل سپاه با تاکید بر پاسخ «قاطع، موثر و سریع» به اقدام احتمالی آمریکا گفت که او نیز متقابلا دستور مشابهی به نیروهای ایرانی داده تا در صورت «مخاطره» از سوی شناورهای نظامی آمریکا به آن شلیک کنند. روی دیگری از تقابل ایران و آمریکا در جریان فروش نفت ایران به ونزوئلا دیده شد؛ اقدامی که آمریکایی‌ها را به قدری عصبانی کرد که ناو جنگی خود را راهی کارائیب کنند. در واقع ایران با اعزام نفتکش‌های فورچون، پتونیا، فارست، فاکسون و کلاول به ونزوئلا، آمریکا و تحریم‌های آن که علیه هر دو کشور ایران و ونزوئلا اعمال شده است را به چالش کشید تا مرداد ماه  اوضاع همینطور پیش رفت تا اینکه در دوم مرداد دو جنگنده آمریکایی اف ۱۵ با پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان را بر فراز آسمان سوریه محاصره کردند و باعث شدند مسافران این پروز شب سختی را بگذارنند و مجبور به توقف در بیروت شوند. ایران موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل و سازمان بین المللی هوانوردی گزارش داد و سطح تنش یک مرحله بالا رفت.

ناکامی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل برای اجرای مکانیسم ماشه هم  از دیگر اتفاقات مهم سال ۹۹ بود. دونالد ترامپ که همه سعی خود را کرد تا با اعمال سیاست فشار حداکثری ایران را به زانو درآورد، خواست که مکانیسم ماشه را هم فعال کرده و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را بازگرداند. این رویای ترامپ محقق نشد زیرا اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه ارائه شده از سوی آمریکا که به دنبال تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران بود، رای ندادند.

 

تاثیر انتخابات آمریکا بر  فضای سیاسی و اجتماعی ایران

انتخابات آمریکا هم نقطه عطف دیگری در روابط ایران و آمریکا بود، اتفاقی که ماه ها فضای سیاسی و اجتماعی ایران را تحت تاثیر قرار داد و در نهایت کسی برنده این انتخابات بود که اغلب ایرانیان انتظار پیروزی اش را می کشیدند. به این ترتیب ترامپ با همه تهدید ها و تنش هایی که در روابط دو طرف کلید زده بود، کاخ سفید را ترک کرد و جو بایدن که یکی از شعارهایش بازگشت به برجام بود، روی صندلی ریاست جمهوری امریکا نشست تا فصل تازه ای در  روابط ایران و آمریکا گشوده شود که مرحله اول آن چالش بر سر نحوه بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی ایران است، چالشی که هنوز معلوم نیست دو کشور چطور از آن بیرون بیایند.