به گزارش اکوایران، در ایران به خاطر محدودیت‌هایی که در بازار ارز وجود دارد، بازار طلا برای معامله‌گران جهت سرمایه‌گذاری و حفظ قدرت خرید جذاب‌تر از بازار ارز است. فعالیت در بازار آزاد ارز غیرقانونی است و از نظر قانونی قاچاق محسوب می‌شود. از طرفی، غیرقانونی بودن معاملات ارز آزاد، ریسک کلاهبرداری را بالا برده و موجب احتیاط در میان معامله‌گران می‌شود. به همین خاطر، طلا که پیش از این بیشتر استفاده زینتی داشت، در چنین شرایطی از سوی سرمایه‌گذاران به‌عنوان کالای جانشین دلار انتخاب شده است و در شرایط تورمی یا افزایش انتظارات تورمی، با افزایش استقبال روبه‌رو می‌شود. یکی از دلایلی که سرمایه‌گذاران طلا را به‌عنوان کالای جانشین دلار انتخاب کرده‌اند، این است که قیمت طلا با محاسبه قیمت دلار بازار آزاد تعیین می‌شود. درواقع، قیمت دلار در فرمول محاسبه قیمت طلا لحاظ می‌شود و طلا به‌طور هم‌زمان با دلار تغییرات قیمتی آن را در خود منعکس می‌کند.

بازار ارز در سال ۱۴۰۳؛ سالی پرماجرا

بازار ارز در سال ۱۴۰۳، سال پرماجرایی را پشت سر گذاشت. حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق، عملیات "وعده صادق ۱"، حادثه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و شهادت او، ترور اسماعیل هنیه، دبیر جنبش سیاسی دفتر حماس در شب پس از مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری، ترور سید حسن نصرالله و سید هاشم صفی‌الدین، عملیات "وعده صادق ۲"، پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و فشار حداکثری او بر صادرات نفت ایران، از جمله اتفاقات مهم سال ۱۴۰۳ بودند که در کنار تورم بالای ۳۰ درصدی، بازار ارز را تحت تأثیر قرار دادند و رشد بیش از ۶۰ درصدی را برای دلار در سال جاری رقم زدند. در چنین شرایطی، طلا هم با نوسانات دلار دچار تغییرات قیمتی شد.

چرا طلای جهانی صعودی است؟

البته طلا در سال جاری تنها از کانال دلار نوسان نکرد، بلکه طلای جهانی طلا هم‌جهت با دلار تهران مسیر افزایشی را طی کرد. به همین دلیل، طلا در بازار داخلی افزایش بیشتری را تجربه کرد. طلای جهانی که با دلار قیمت‌گذاری می‌شود، رابطه معکوسی با نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا دارد. نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا در یک سال گذشته با کند شدن آهنگ تورم کاهش پیدا کرده است و معامله‌گران نه‌تنها دیگر افزایشی برای نرخ بهره فدرال رزرو متصور نیستند، بلکه انتظار دارند در صورت تغییر، بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را کاهش دهد.

قیمت طلای جهانی با نرخ بهره فدرال رزرو رابطه معکوس دارد، زیرا با کاهش نرخ بهره، هزینه فرصت نگهداری طلا کاهش پیدا کرده و تقاضا برای آن افزایش می‌یابد. علاوه بر این، تنش‌ها در خاورمیانه هم تقاضا برای دارایی امنی همچون طلا را افزایش داده است. پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و آغاز جنگ تعرفه‌ای او با کانادا، چین، مکزیک و اتحادیه اروپا، نااطمینانی در اقتصاد جهانی را بالا برد و باعث افزایش تقاضا برای طلای جهانی شد. در نهایت، حمله مجدد اسرائیل به غزه، شکست مذاکرات آتش‌بس دائمی بین اسرائیل و حماس و حمله آمریکا به یمن، معامله‌گران بازار جهانی را به سمت بازار طلا سوق داد و باعث رکوردشکنی قیمت آن شد.

در یک سال گذشته، خرید طلا توسط چین و هند که مجموعاً بیش از یک‌سوم جمعیت جهان را دارند، مورد توجه بوده است. علاوه بر این، برخی کشورها هم مقدار قابل‌توجهی طلا به ذخایر خود افزوده‌اند. طلای جهانی طلا سال ۱۴۰۳ را در محدوده ۲۱۶۶ دلار آغاز کرد و در پایان سال، نسبت به آخرین روز سال ۱۴۰۲، رشد بیش از ۴۱ درصدی را ثبت کرد. این میزان افزایش نشان می‌دهد که طلا در بازار داخلی، حتی بدون افزایش قیمت دلار، در سال گذشته پتانسیل ایجاد سود قابل‌توجهی را داشت که بیشتر از سود سایر بازارهای موازی بود.

افزایش هم‌زمان دلار و طلای جهانی طلا در سال جاری رشد بیشتری برای این فلز گران‌بها ایجاد کرد و صاحبان طلا در یک سال گذشته، سود سه‌رقمی کسب کردند.

حباب طلا در سال ۱۴۰۳

بررسی‌های اکوایران نشان می‌دهد که رشد قیمت طلا در سال جاری فقط از کانال دلار و طلای جهانی نبوده است و سود دارندگان طلا در سال جاری به سه دلیل افزایش یافته است: رشد دلار، افزایش قیمت طلای جهانی و افزایش حباب طلا.

در سال ۱۴۰۳، حباب طلای آب‌شده در ششم فروردین ۱.۹ درصد بود، اما در پایان سال حباب آن به بالای ۹ درصد رسید. در سال گذشته، بیشترین مقدار حباب برای طلای آب‌شده در تاریخ ۲۲ اسفند، در محدوده ۱۰ درصد ثبت شد. حباب ۹ درصدی برای طلای آب‌شده که معمولاً در شرایط عادی در بازه مثبت و منفی یک درصد قرار دارد، بالا و غیرعادی است. بررسی‌های اکوایران نشان می‌دهد که میانگین حباب طلا در یک سال گذشته کمتر از یک درصد و در محدوده ۰.۷ درصد بوده است.

پیش‌بینی رفتار طلا در سال آینده

تحلیل‌ها در حوزه طلای جهانی همچنان به رشد این فلز امیدوار هستند. با ادامه سطح تنش‌ها در خاورمیانه، جنگ تعرفه‌ای ترامپ، احتمال رکود در ایالات متحده و احتمال کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، ادامه روند صعودی طلا محتمل است. با این حال، طلای داخلی به‌طور هم‌زمان از طلای جهانی و قیمت دلار بازار آزاد تأثیر خواهد پذیرفت.