به گزارش اکوایران، در هفته‌های اخیر فضای دیپلماتیک میان ایران و اروپا به یکی از محورهای اصلی توجه محافل سیاسی و رسانه‌ای بدل شده است. در این میان اعلام برگزاری نشستی میان ایران و تروئیکای اروپایی شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا در روز جمعه در استانبول بار دیگر نگاه‌ها را متوجه روند مذاکرات هسته‌ای کرده است.

این گفت‌وگوها که حول محور پرونده هسته‌ای، لغو تحریم‌ها و نگرانی‌های امنیتی متقابل جریان دارد، در حالی برگزار می‌شود که طرف اروپایی به‌صراحت هشدار داده در صورت نبود پیشرفت ملموس تا پایان ماه اوت، مسیر حقوقی فعال‌سازی مکانیسم ماشه را از طریق شورای امنیت دنبال خواهد کرد؛ مسیری که می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.

در همین خصوص فواد ایزدی،  تحلیلگر سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با اکوایران ابعاد گوناگون رفتار دیپلماتیک ایران در مواجهه با تهدید اسنپ‌بک و نقش آمریکا در اینباره را بررسی کرد.

فواد ایزدی

بازگشت بازرسان آژانس به کشور می‌تواند خطرناک باشد

فواد ایزدی در پاسخ به این سوال که ایران با چه رویکردی باید وارد مذاکرات با تروئیکای اروپایی شود و آیا این مذاکرات را مفید می‌داند یا خیر، گفت: اگر هدف از این مذاکرات صرفاً اتلاف وقت یا خرید زمان باشد، ممکن است چنین مسیری توجیه‌پذیر باشد. اما اگر این مذاکرات بهانه‌ای شود برای بازگشت بازرسان آژانس به کشور، آن‌هم با هدف بررسی جزئیات و سپس بهره‌برداری از آن برای فشار بیشتر، این قطعاً اقدام مناسبی نیست.

او ادامه داد: مذاکره باید منجر به دستاورد واقعی شود، نه آنکه صرفاً مذاکره برای مذاکره صورت بگیرد. متأسفانه در کشور ما گاهی این ذهنیت وجود دارد که مذاکره فی‌نفسه امر مثبتی است در حالیکه مذاکره یک ابزار است؛ ابزاری که بسته به زمان و هدف ممکن است لازم یا حتی زیان‌بار باشد.

این تحلیلگر سیاسی در ادامه افزود: ما در مذاکرات قبلی با آمریکا تجربه غافلگیر شدن را داشتیم و درست پیش از دور ششم مذاکرات علیه ما حملاتی انجام گرفته بود. بنابراین اگر قرار باشد دور تازه گفت‌وگوها باز هم چنین الگوی رفتاری را تکرار کند، نباید به آن امید داشت. در عین حال اگر هدف از مذاکرات صرفاً خرید وقت برای مدیریت شرایط باشد، می‌تواند توجیهی داشته باشد. اما اینکه کشوری بخواهد امتیاز جدی بدهد، آن‌هم در این فضا  قطعاً توصیه نمی‌شود.

ایزدی درباره نقش ایالات متحده در این مذاکرات نیز توضیح داد: آمریکا و اروپا در قبال ایران کاملاً هماهنگ هستند، حتی اگر در برخی حوزه‌ها ظاهراً اختلاف‌نظر داشته باشند. این بازی پلیس خوب و بد سال‌هاست که به صورت طراحی‌شده علیه ایران اجرا می‌شود.

او در ادامه به تهدید اروپا مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز پرداخت و راهبرد احتمالی ایران در صورت عملی شدن این تهدید را چنین تشریح کرد: در زمان ریاست‌جمهوری آقای روحانی، اعلام شده بود که اگر مکانیسم ماشه فعال شود، ایران نیز از برجام خارج خواهد شد. الان که برجام در حالت تعلیق قرار دارد، به نظر می‌رسد این تعلیق باید به خروج رسمی NPT تبدیل شود. اما فراتر از این، ایران باید در سطح شورای امنیت سازمان ملل فعال شود. یکی از محورهای مهم ایجاد اختلاف در شورا بر سر مشروعیت اقدام اروپا خواهد بود.

این تحلیلگر سیاسی با اشاره به تجربه قبلی درباره مخالفت با درخواست آمریکا برای فعال‌سازی اسنپ‌بک گفت: دفعه قبل که آمریکا خواست مکانیسم ماشه را فعال کند، گفته شد که چون ایالات متحده از برجام خارج شده دیگر جزو مشارکت‌کنندگان توافق نیست و نمی‌تواند چنین اقدامی انجام دهد. حال که تروئیکای اروپایی تهدید به این اقدام کرده‌اند، باید همان استدلال در مورد آن‌ها هم اعمال شود. چون اروپایی‌ها نیز عملاً سال‌هاست از تعهدات برجامی‌شان خارج شده‌اند؛ گرچه خروج آن‌ها رسمی نبوده اما به‌صورت عملی توافق را کنار گذاشته‌اند.

او تأکید کرد: برای جلوگیری از تأثیرگذاری مکانیسم ماشه باید سناریوی اختلاف در شورای امنیت فعال شود. یعنی کشورهایی مانند روسیه و چین که عضو ثابت و الجزایر و پاکستان که عضو موقت شورای امنیت هستند، بیانیه بدهند که با اقدام اروپا مخالفند. در نتیجه در کنار بیانیه اروپایی‌ها، بیانیه مخالف نیز وجود خواهد داشت و این منجر به اختلاف رسمی در شورا می‌شود.

ایزدی درباره نتیجه نهایی نیز گفت: در عمل وضعیت ایران بعد از فعال‌سازی احتمالی اسنپ‌بک خیلی با امروز متفاوت نخواهد بود. برخی کشورها که در حال حاضر نیز  با ایران کار نمی‌کنند، همچنان کار نخواهند کرد. آنهایی هم که با ایران تعامل دارند، در آینده نیز ادامه خواهند داد؛ به شرط آنکه بتوانند با استناد به وجود اختلاف در شورای امنیت برای ادامه همکاری با ایران توجیه سیاسی و حقوقی داشته باشند.

او در پایان تاکید کرد: این سناریو نیاز به کار جدی دیپلماتیک دارد و  باید تیم سیاست خارجی کشور در این زمینه فعال‌تر عمل کند.