توقف دومینوی خونین سوریه

به گزارش اکوایران، دولت سوریه دستور خروج نیروهای جنگجوی بادیه‌نشین از استان السویدا را صادر کرده و اعلام کرد درگیری‌های خونین در این منطقه متوقف شده‌اند. این اقدام تنها چند ساعت پس از اعزام نیروهای امنیتی به این منطقه ناآرام در جنوب کشور صورت گرفت.

این اعلامیه روز شنبه، پس از آن منتشر شد که رئیس‌جمهور سوریه، احمد الشرع، دستور اجرای آتش‌بس جدید میان گروه‌های بادیه‌نشین و دروزی را صادر کرد. این اقدام پس از توافقی جداگانه با میانجی‌گری ایالات متحده برای جلوگیری از حملات نظامی بیشتر اسرائیل به سوریه انجام شد.

به گزارش الجزیره، پیش از اعلام رسمی دولت، گزارش‌هایی از تیراندازی با تیربار در شهر سویدا و شلیک خمپاره در روستاهای اطراف منتشر شده بود.

نورالدین بابا، سخنگوی وزارت کشور سوریه، در بیانیه‌ای که توسط خبرگزاری رسمی سانا منتشر شد، گفت که درگیری‌ها «پس از تلاش‌های بسیار برای اجرای توافق آتش‌بس و استقرار نیروهای دولتی در مناطق شمالی و غربی استان سویدا پایان یافته‌اند. او اعلام کرد که شهر سویدا که در غرب این استان واقع شده، اکنون «از تمامی نیروهای قبیله‌ای پاک‌سازی شده و درگیری‌ها در محله‌های این شهر متوقف شده‌اند.»

اثر دومینو وار

این درگیری‌ها هفته گذشته پس از ربوده شدن یک راننده کامیون دروزی در یکی از بزرگراه‌های عمومی آغاز شد و  به مجموعه‌ای از حملات تلافی‌جویانه منجر شد و جنگجویان قبیله‌ای از سراسر کشور به سوی سویدا سرازیر شدند تا از جامعه بادیه‌نشینان این منطقه حمایت کنند. درگیری‌ها نیروهای ارتش سوریه را نیز وارد میدان کرد.

اسرائیل از روز چهارشنبه حملات هوایی سنگینی را علیه سویدا و پایتخت سوریه، دمشق، انجام داد و پس از آنکه برخی از اعضای این اقلیت، نیروهای دولتی را به اعمال خشونت علیه خود متهم کرده بودند، ادعا کرد این اقدام برای حفاظت از جامعه دروزی صورت گرفته است. نیروهای دولتی سوریه روز پنج‌شنبه از سویدا عقب‌نشینی کردند.

بر اساس آمار وزارت بهداشت سوریه، تاکنون دست‌کم ۲۶۰ نفر کشته و ۱۷۰۰ نفر زخمی شده‌اند، اگرچه برخی منابع دیگر شمار کشته‌شدگان را بیش از ۹۰۰ نفر اعلام کرده‌اند. بیش از ۸۷ هزار نفر نیز آواره شده‌اند.

این درگیری‌ها تازه‌ترین چالش پیش روی دولت الشرع است که پس از سرنگونی بشار اسد در ماه دسامبر قدرت را به دست گرفت.

الشرع روز شنبه در یک بیانیه تلویزیونی از همه طرف‌ها خواست تا سلاح‌های خود را زمین بگذارند و به دولت برای بازگرداندن صلح کمک کنند. او گفت: «در حالی که از قبایل بادیه‌نشین برای موضع‌گیری قهرمانانه‌شان سپاسگزاریم، از آن‌ها می‌خواهیم به آتش‌بس پایبند باشند و از دستورات دولت پیروی کنند. همه باید بدانند که این لحظه، نیازمند اتحاد و همکاری کامل است تا بتوانیم بر این چالش‌ها غلبه کنیم و کشورمان را از دخالت خارجی و فتنه داخلی حفظ کنیم.» او حملات اسرائیل را محکوم کرد و گفت: «این حملات کشور را وارد مرحله‌ای خطرناک کرده‌اند که ثبات آن را تهدید می‌کند.»

پس از این سخنان، دولت سوریه مجدداً اقدام به اعزام نیرو به سویدا کرد و گروه‌های بادیه‌نشین اعلام کردند که از شهر سویدا عقب‌نشینی خواهند کرد.

این گروه‌ها در بیانیه‌ای اعلام کردند: «پس از رایزنی با تمامی اعضای قبایل و عشایر استان سویدا، تصمیم گرفتیم به آتش‌بس پایبند بمانیم، عقلانیت و خویشتن‌داری را در اولویت قرار دهیم و به نهادهای رسمی دولت فضا بدهیم تا مسئولیت خود را در بازگرداندن امنیت و ثبات ایفا کنند.» آن‌ها افزودند: «بنابراین اعلام می‌کنیم که تمامی نیروهای ما از شهر سویدا خارج شده‌اند.»

محمد فال، خبرنگار الجزیره از دمشق، گزارش داد که به نظر می‌رسد دروزی‌ها  هم با آتش‌بس موافقت کرده‌اند. او گفت: «حکمت الحاجری، یکی از رهبران معنوی برجسته، خواستار خروج امن تمامی جنگجویان از سویدا شده است. نیروهای امنیتی وزارت کشور برای جداسازی گروه‌های رقیب و نظارت بر اجرای آتش‌بس مستقر شده‌اند، اما همچنان گزارش‌هایی از ادامه درگیری‌ها در شهر به گوش می‌رسد و برخی از رهبران دروزی مخالفت شدید خود را با توقف درگیری‌ها ابراز کرده‌اند.» فال افزود: «با وجود امید، همچنان تردید وجود دارد که آیا این درگیری واقعاً پایان یافته است یا نه.»

استقبال جهانی از آتش‌بس

در همین حال، اردن میزبان مذاکراتی میان سوریه و آمریکا درباره تلاش‌ها برای تحکیم آتش‌بس در سویدا بود. به گزارش دولت اردن، ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، همتای سوری‌اش اسعد الشیبانی و نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، توماس باراک، «درباره اوضاع سوریه و تلاش‌ها برای تقویت آتش‌بس به‌دست‌آمده در استان سویدا، با هدف جلوگیری از خونریزی و حفظ امنیت غیرنظامیان» گفت‌وگو کردند.

این سه مقام بر سر «گام‌های عملی» برای حمایت از آتش‌بس توافق کردند؛ از جمله آزادسازی بازداشت‌شدگان توسط همه طرف‌ها، استقرار نیروهای امنیتی سوریه و تلاش برای آشتی میان جوامع محلی. بیانیه دولت اردن همچنین اعلام کرد که الصفدی از «پایبندی دولت سوریه به پاسخ‌گو کردن تمامی افراد مسئول نقض حقوق شهروندان سوری در منطقه سویدا» استقبال کرده است.

مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، نیز در پستی در شبکه ایکس به تحولات سوریه واکنش نشان داد و از نیروهای دولتی سوریه خواست مانع ورود جنگجویان به سویدا شوند و از «ارتکاب قتل‌عام» جلوگیری کنند. او نوشت: «باید هر فردی که مرتکب جنایت شده از جمله نیروهای خودشان، مورد پیگرد و مجازات قرار گیرد. همچنین درگیری میان گروه‌های دروزی و بادیه‌نشینان در داخل منطقه نیز باید فوراً متوقف شود.»

واکنش سایر کشورها

کشورهای مختلف جهان نیز خواستار حفظ آتش‌بس شدند.

دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، در پستی در ایکس اعلام کرد که از خشونت‌ها در جنوب سوریه «وحشت‌زده» شده و تأکید کرد که «یک آتش‌بس پایدار حیاتی است».

وزارت امور اروپا و خارجه فرانسه نیز بر لزوم آن تأکید کرد که «مقام‌های سوریه باید امنیت و حقوق همه اقشار مردم سوریه را تضمین کنند» و خواستار تحقیقات درباره نقض حقوق غیرنظامیان در سویدا شد.

ژاپن نیز ضمن ابراز نگرانی از خشونت‌ها از جمله حملات اسرائیل، خواستار اجرای سریع آتش‌بس شد و افزود: «از همه طرف‌های درگیر می‌خواهیم  نهایت خویشتن‌داری را نشان دهند، تمامیت ارضی و وحدت ملی سوریه را حفظ کرده و به استقلال و حاکمیت آن احترام بگذارند.»