به گزارش اکوایران، براساس ارزیابی‌ها ایران در میان 5 تا 6 شریک اصلی سوریه قرار ندارد و کشورهای عربی توانسته‌اند جایگاه نخست تجارت با این کشور را به خود اختصاص دهند. با توجه به روابط اقتصادی دو کشور این پرسش مطرح می‌شود که تجارت ایران با سوریه در چه وضعیتی قرار دارد؟ در این خصوص حسن شمشادی - دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه - به «اکوایران» می‌گوید: ما تاکنون جزو شرکای اصلی اقتصادی و تجاری سوریه نبوده‌ایم؛ این در حالی است که ایران شریک اصلی سیاسی سوریه محسوب می‌شود.

با توجه به روابط سیاسی ایران و سوریه، چرا تجار ایرانی نتوانسته‌اند جایگاهی در بازار این کشور بدست بیاورند؟ دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه در این خصوص می‌گوید: در دهه‌های گذشته شرکای تجاری اقتصادی سوریه بیشتر شامل کشورهای عربی، اروپایی، چین، کره و ژاپن بوده و ایران با وجود مناسبات سیاسی خیلی خوبی که در 40 سال گذشته با این کشور داشته، هیچ تلاشی برای بهبود مبادلات تجاری و اقتصادی میان دو کشور صورت نداده است.

شمشادی می‌گوید جنگ سوریه باعث تخریب هزاران واحدی تولیدی این کشور شده، از سوی دیگر تحریم‌ها باعث شده این کشور به کمترین درآمدهای ارزی در سال‌ها‌ی اخیر دست پیدا کند و از سوی دیگر صنعت توریسم این کشور هم در حال حاضر از بین رفت و در کنار تمام این موارد، زیرساخت‌های سوریه نابوده شده که این امر بر مناسبات تجاری این اثرگذار بوده است.

اما در خصوص اینکه چه عواملی بر روند تجاری این دو کشور اثرگذار بوده است، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه می‌گوید: در خصوص عوامل اثرگذار بر روابط اقتصادی ایران و سوریه می‌توان به نبود بانک مشترک میان دو کشور اشاره کرد؛ عاملی که موجب شده در مبادلات مالی با مشکل مواجه شود. از سوی دیگر در حال حاضر و با وجود راه‌اندازی خط مستقیم کشتیرانی میان ایران و لاذقیه حمل و نقل کالا میان دو کشور همچنان چالش‌برانگیز است. از میان موانع صادراتی که وجود دارد، می‌توان به تاکید دولت سوریه به اقتصاد داخلی و ممنوعیت واردات بسیاری از کالاها نیز اشاره کرد. از سوی دیگر عدم شناخت نیازهای اساسی سوریه از سوی تجار و شرکت‌های ایرانی و نبود شناخت تولیدکنندگان تجار سوری از ظرفیت‌های ایران بر مناسبات تجاری اثرگذار بوده است.

حجم تجارت ایران و سوریه

صادرات و واردات ایران با سوریه در سال گذشته چه میزان بوده است؟ شمشادی در این خصوص می‌گوید: براساس آمار اعلام شده از سوی گمرک مبادلات تجاری ایران و سوریه سال گذشته حدود 250 میلیون دلار بوده است که نسبت به سال گذشته افزایش 11 درصدی داشته، اما این رقم به دلیل مشکلاتی که ذکر کردم چندان چشمگیر نیست. در این مبادلات 250 میلیون دلاری سهم ایران به سوریه 9 به یک بوده است. این آمار هرچند به نفع ایران است اما از نظر تراز تجاری، مقبول نیست؛ چراکه طرف سوری هم باید احساس کند در بازار ایران جایگاهی دارد. این امر باعث می‌شود تجار آنها هم برای حضور در بازار ایران تلاش کنند.

با توجه به داده‌های اعلام شده، چه کالاهایی بین دو کشور مبادله می‌شود؟ دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه می‌گوید: مهمترین کالای صادراتی ایران به سوریه شامل «ترانسفورماتورها، اسکلت و قطعات اسکلت، مکمل‌های دارویی، مخمرهای فعال، هادی‌های برقی، مواد شروع‌کننده و مواد تسریع‌کننده واکنش‌های شیمیائی و فرآورده‌های کاتالیسک، کفش‌های ورزشی، شیرآلات بهداشتی، شیر خشک اطفال، پارافین، گرانول‌های رنگی» می‌شود و در مقابل ایران از سوریه «روغن زیتون، قراضه و ضایعات باطری‌ها، سبزیجات و میوه‌ها، مصنوعات از مواد پلاستیکی، نخ دوخت از رشته‌های مصنوعی، نخ کتان چند لایه، پارچه‌های تاروپود باف و صفحه‌ها و ورقه‌ها و از پلی اورتان‌های اسفنجی» وارد می‌کند.

یکی از مواردی که در حال حاضر مطرح است، به واحدهایی مربوط می‌شود که ایران پیش از جنگ سوریه در این کشور راه‌اندازی راه‌اندازی کرده است و وضعیت آنها هنوز نامشخص است. شمشادی در این خصوص می‌گوید: واحدهای خودروسازی که ایران در سوریه راه‌اندازی کرده به دلیل مشکلاتی اقتصادی سوریه و سیاست انقباضی که این کشور پیش گرفته و با وجود تمام رایزنی‌هایی که صورت گرفته هنوز تعطیل است، ولی واحد تولیدی شیشه و بلوری که ایران در سوریه داشت فعالیت خود را از سر گرفته است. با این حال وضعیت واحدهایی که به صورت سرمایه‌گذاری مشترک در این کشور فعال شده بوده در حال حاضر نامشخص است.

حال این سوال مطرح می‌شود که با توجه به اینکه جنگ در سوریه تقریبا پایان یافته آیا بازسازی در این کشور آغاز شده است؟ در پاسخ به این پرسش دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه می‌گوید: به قطعیت می‌توان گفت که هنوز بازسازی در این کشور آغاز نشده است، چراکه بازسازی در سوریه نیازمند‌ 100 میلیارد دلار سرمایه است که در حال حاضر تامین این سرمایه از عهده دولت سوریه برنمی‌آید.