به گزارش اکوایران،  براساس داده‌های رسمی گمرک ایران، ارزش تجارت ایرانی‌ها و ازبک‌ها در سال 1402 نسبت به مدت مشابه سال 1401، 70 میلیون دلار افزایش داشته است. در 9 ماهه ابتدایی سال جاری ارزش تجارت ایران و ازبکستان بیش از ۳۲۷ میلیون دلار بوده است. نزدیک به ۲۴۸ میلیون دلار این رقم شامل صادرات ایران به ازبکستان می‌شود و ۷۹ میلیون دلار آن را واردات از این کشور به ایران دربرمی‌گیرد.

البته در همین مقطع صادرات فولاد و محصولات زنجیره فولاد که یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به ازبکستان است کاهش یافته است در واقع دو سال است که این روند کاهشی آغاز شده است. 

با این حال داده‌‌های موجود به خوبی نشان می‌دهد که تجارت ایران و ازبکستان با یک ناترازی عمیقی روبرو است ناترازی که کفه ترازو به سمت صادرات ایران سنگینی می‌کند. در تجارت ایران و ازبکستان ناترازی محسوسی دیده می‌شود و کفه ترازو به سمت صادرات ایران سنگینی می‌کند. از نگاه تحلیلگران اقتصادی، شاید در نگاه اول این اتفاق جذاب به نظر برسد اما در بلندمدت بیم آن می‌رود که طرف ازبک در تجارت با ایران بی‌میل شود.

این موضوع را محمد مسعودی، دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان تایید می کند. البته به نقل از ایلنا او راهکار برون رفت از این شرایط را سرمایه‌گذاری مشترک در دو کشور، واردات بیشتر کالا از ازبکستان، اعزام گردشگر به این کشور و از همه مهم‌تر افزایش ضریب نفوذ در پروژه‌های خدمات فنی مهندسی می داند. 

مسعودی باتوجه به توافقات انجام شده بین دو کشور معتقد است: دستیابی به تجارت ۲ میلیارد دلاری امکان پذیر است.

هفته گذشته مقامات دولتی ایران به ازبکستان رفتند و چند توافقنامه با ازبک‌ها امضا کردند. یکی از این توافقات، توافق بانک‌های مرکزی دو کشور برای فعال سازی مکانیزم تبادلات بانکی و معرفی بانک‌های تجاری برای پیشبرد مذاکرات فنی، پذیرش اصل کامله الوداد ( MFN) توسط دولت ازبکستان بود. 

 در این سفر  در حوزه همکاری و مشارکت ایران در تعمیرات اساسی توربین‌های گازی، ایجاد مرکز خدمات منطقه‌ای تعمیرات و اورهال اساسی تجهیزات نفتی، پالایشگاهی و نیروگاهی در ازبکستان و ایجاد ایستگاه‌های تقویت فشار گاز برای ازبکستان هم توافقاتی صورت گرفت. مشارکت و سرمایه‌گذاری ایران در ساخت نیروگاه‌های حرارتی در ازبکستان نیز یکی دیگر از این توافقات بود.

 توافق اولیه بر سر واگذاری محدوده‌های بزرگ معادن فلزی از جمله سنگ آهن، مس، طلا و...به پیمانکاران ایرانی برای پیاده‌سازی بسته کامل استخراج تا تولید هم انجام شد. درضمن توافق اولیه بر سر تشکیل شرکت لجستیک مشترک و تامین واگن‌های باری توسط ایران برای توسعه حمل‌ونقل میان دو کشورصورت گرفت.

رویای تجارت یک میلیاردی تهران با تاشکند

مقامات دو کشور برای حضور پیمانکاران بزرگ ایرانی در پروژه‌های زیرساختی ازبکستان توافقات اولیه را انجام دادند. توافق بر سر تسهیل ثبت دارو و تجهیزات پزشکی ایران در ازبکستان و تجهیز مراکز درمانی با تجهیزات پزشکی دانش بنیان ایرانی از دیگر توافقات آنها بود.

البته در این مذاکرات مجددا موضوع اتصال ازبکستان به بندر چابهار پیشرفت نکرد. اما به گفته مسعودی اخبار خوبی در مورد توافقات ایران با هند به گوش میرسد. ظاهرا هند‌ی‌ها در بندر چابهار حضور خواهند یافت. با تحقق این امر می‌توان به اتصال بندر چابهار به آسیای میانه امیدوار بود.