پوتین به یکه تازی در بازار نفت ادامه می‌دهد؟/ نقشه راه غرب برای پایان جاه‌طلبی‌های تزار

به گزارش اکوایران، 5 دسامبر کشورهای عضو گروه هفت قرار است سیاست موسوم به سقف قیمت را در مورد محصولات نفتی دریایی روسیه اجرا کنند. براساس دستور العمل سیاستی که وزارت خزانه داری ایالات متحده هفته گذشته منتشر کرد، اجرایی کردن سیاست سقف قیمت باعث خواهد شد که شرکت های مستقر در جغرافیای کشورهای عضو گروه هفت از ارائه خدمات واسطه گری کالا، تامین مالی، حمل و نقل، بیمه، پرچم گذاری و خدمات گمرکی جهت حمل و نقل دریایی نفت به روسیه منع شوند. هرچند هزینه حمل و نقل، گمرک و بیمه شامل سقف قیمت نمی شود.

تردید درباره نقشه راه غرب برای کرملین

براساس سند راهنما، هدف از تعیین سقف قیمت،حفظ عرضه قابل اعتماد نفت به بازارهای جهانی و در عین حال کاهش درآمدهای فدراسیون روسیه از نفت است. نشنال اینترست در این باب نوشت که گروه هفت شرایطی تعریف کرده که به واسطه اش می تواند تسلط خود را بر بازار بیمه اعمال کند تا فرصت های خریداران نفت روسیه را برای فرار از سقف قیمت به حداقل برساند.اطلاعات آورده شده در گزارشی که خبرگزاری رویترز منتشر کرده نشان می دهد که مقام های گروه 7 بر این باورند که این طرح کارساز خواهد بود چرا که گروه بین المللی باشگاه های حفاظت و غرامت مستقر در لندن، حدود 95 درصد از ناوهای جهانی کشتیرانی نفت را تحت پوشش مسئولیت دریایی تحت پوشش قرار دهد.

تشکیل کارتل خریدار هم بی سابقه است اما علیرغم منطق زیرکانه ای که سقف قیمت ها را در بر می گیرد، طرح گروه هفت یا به تحولات در بازارهای جهانی انرژی کمک می کند یا تاثیر حداقلی بر کاهش درامدهای نفتی روسیه خواهد داشت. براساس هر دو سناریو، مفروض های سیاستگذاران غربی در باب در باب اثربخشی و هزینه های سیاسی جنگ اقتصادی علیه روسیه زیر سوال خواهد رفت. مقام های آمریکایی بر این باورند که اگر گروه هفت سقف قیمت را به میزان کافی بالا ببرد، مشوق های اقتصادی روسیه را وا می دارد تا جریان نفت خام خود را در بازاهای جهانی حفظ کرده و آنطور کرملین تهدید کرده، محدودیت های را اعمال کند.

 راه های دور زدن محدودیت ها

به طور خاص، همانگونه که معاون وزیر خزانه داری آمریکا ماه سپتامبر گفت، تعریف سقف قیمت موجب خواهد شد تا خریداران اهرم های بیشتری را در رایزنی با روسیه داشته باشند. بنابراین حتی اگر روسیه تلاش کند محدودیت هایی را بر خریداران خارج از ائتلاف خود تعریف کند، درآمدش همچنان کاهش خواهد یافت. حال  حتی اگر خریداران اهرم های بیشتری برای خرید نفت روسیه با قیمت پایین تر داشته باشند، چین و هند احتمالا از رژیم سقف قیمت تبعیت نمی کنند و در عوض به خدماتی، غیر از خدمات گروه هفت متکی خواهند بود. ماه ژوئن، شرکت بیمه اتکایی ملی روسیه که تحت کنترل دولت است، پس از فرار بیمه گران غربی از بازار، تانکرهای روس را تحت پوشش قرار داد.

هند و روسیه دارای یک ساز و کار بیمه و پرداخت دو جانبه هستند که از سیاست قیمت نفت و سایر تحریم های غرب جدا شده است. قررادادی که میان گازپروم و چین در ماه سپتامبر امضا شد، مکانیزم پرداخت را به روبل و یوان برای فروش گاز تعریف کرد. مقام های روس هم نشان دادند که تلاش برای پیاده سازی سیستم مشابهی برای معاملات نفتی در حال اجرایی شدن است. ساختار پیچیده بازارهای کالاهای جهانی همچنین فرصت های مخفی را برای نفت تحریم شده روسیه فراهم می کند تا سود قابل توجهی به دست آورد. همانگونه که بن کیهیل، تحلیلگر حوزه انرژی در تحلیل اخیر خوداشاره کرده، پالایشگاه های خاومیانه نفت خام روسیه را می خرند، پالایش  کرده و محصول صادر می کنند.

روسیه و متحدانش در جستجوی خودمختاری استراتژیک

از آنجایی که تقاضا برای نفت ارزان تر روسیه از عرضه پیشی خواهد گرفت، سقف قیمت می تواند در قاب هزینه های متعددی تعریف شود؛ قیمت جهانی نفت خام، قیمت محدود شده برای نفت روسیه و قیمت سایه ای که جایی میان این دو خواهد بود. در نهایت روسیه احتمالا برای حمایت از قیمت های بالاتر در میانه کاهش تقاضای جهانی، تولید نفت خود را کاهش خواهد داد،عاملی که تصمیم های اوپک را هم تحت تاثیر قرار می دهد، بازارهای را درگیر جنون کرده و کارتل خریداران گروه هفت را به چالش خواهد کشید.

چالش گسترده تر پیش روی سیاستگذاران ایالات متحده این است که در حالی که آنها توانسته اند درد قابل توجهی را بر اقتصاد روسیه تحمیل کنند، ژئوپلتیک چند قطبی کارایی اقدامات اقتصادی تنبیهی واشنگتن را کاهش داده است. قدرت های بزرگ و متوسط می خواهند خودمختاری استراتژیک خود را ارتقا داده و از حاکمیت و استقلال شان در برابر صلاحیت بازوهای بلند ایالات متحده حراست کنند. همانگونه که مکانیسم پرداخت دوجانبه و بیمه میان روسیه، هند و چین نشان می دهد، قدرت های غیر غربی اکنون این توانایی را دارند که تجارت در بخش های استراتژیک حیاتی را از دستورهای وزارت خزانه داری جدا کنند.

غرب سلاح اقتصادی اش را از دست داد؟

اگر روسیه تصمیم بگیرد تا نفت خام خود را در بازار حفظ کند تنها به این دلیل است که سقف قیمت تعریف شده توسط گروه هفت آنقدر بالا است که نمی تواند به شکل جدی سود به دست آمده توسط این بازیگر را کاهش دهد. اتحادیه اروپا تاکنون نتوانسته در باب قیمت مناسب که روسیه را به حفظ نفت خام خود در بازار تشویق کند، به توافق دست یابد. سقف پیشنهادی میان 60 تا 70 دلار به ازای هر بشکه مورد قبول واقع نگرفت. لهستان و کشورهای بالتیک حامی قیمت های بسیار پایین تری هستند در حالی که قبرس، یونان و مالت خواهان جبران سود از دست رفته در صنایع خدمات دریایی شان هستند.

 با این همه اتحادیه اروپا برای دستیابی به اجماع ضرب الاجلی را تا 5 دسامبر تعریف کرده تا زمینه برای مصالحه فراهم شود. هرچند اختلاف نظرهای اتحادیه در باب جدایی از روسیه با به درازا کشیده شدن جنگ در زمستان بیشتر خواهد شد. تحریم های غرب هزینه های قابل توجهی را بر روسیه تحمیل کرده، اما سیاستگذاران آمریکایی و اروپایی ممکن است خیلی زود سلاح اقتصادی شان را از دست دهند. جی پی مورگان ماه جولای پیش بینی کرد که اگر روسیه به تهدید خود مبنی بر قطع صادرات نفت به کشورهای مشارکت کننده در سقف قیمت عمل کند، قیمت نفت خام برنت ممکن است تا 380 دلار به ازای هر بشکه افزایش یابد. ادر صورت تحقق چنین سناریویی، هزینه های کمپین اقتصادی غرب علیه روسیه ممکن است برای همه غیر قابل تحمل شود.