بن‌سلمان بایدن را تهدید کرد: به اقتصاد آمریکا ضربه می‌زنیم!

به گزارش اکوایران، پاییز گذشته، جو بایدن قول داد که عربستان سعودی را با «عواقب» تصمیمش برای کاهش تولید نفت در بحبوحه قیمت‌های بالای انرژی و نزدیک شدن به انتخابات در ایالات متحده روبرو کند.

دولت سعودی در ملاء عام با بیانیه‌های دیپلماتیک مودبانه از اقدامات خود دفاع کرد. اما بر اساس اسناد محرمانه‌ای که واشنگتن پست به دست آورده است، ولیعهد محمد بن سلمان به طور خصوصی تهدید کرده است که روابط چند دهه‌ای آمریکا و عربستان را به صورت بنیادی تغییر خواهد داد و هزینه‌های اقتصادی قابل توجهی را بر آمریکا تحمیل خواهد کرد.

بنابر گزارش واشینگتن‌پست، در این سند آمده است که ولیعهد ادعا کرده است که «دیگر با دولت ایالات متحده ارتباط برقرار نخواهد کرد» و وعده «پیامدهای اقتصادی بزرگ برای واشنگتن» را داده است.

هشت ماه بعد، بایدن هنوز عواقبی را بر این کشور عربی تحمیل نکرده است و محمد بن سلمان همچنان به تعامل با مقامات ارشد ایالات متحده ادامه داده است، مانند دیداری که این هفته با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه در شهر ساحلی جده عربستان سعودی انجام داد.

مشخص نیست که آیا تهدید ولیعهد مستقیماً به مقامات آمریکایی منتقل شده است یا از طریق استراق سمع الکترونیکی شنود شده است، اما واکنش دراماتیک او بر تنش در قلب رابطه‌ای تاکید می‌کند که مدت‌ها بر مبنای «نفت در برابر امنیت» استوار بوده است، اما با توجه به منافع فزاینده چین در خاورمیانه به سرعت در حال تحول است و ایالات متحده نیز به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت در جهان، منافع خود را در نظر می‌گیرد.

این سند اطلاعاتی به عنوان بخشی از نشت گسترده اطلاعات فوق‌حساس امنیت ملی آمریکا، در پلت فرم پیام‌رسانی دیسکورد منتشر شد.

یک مقام شورای امنیت ملی گفت: «ما از چنین تهدیدهایی از سوی عربستان سعودی بی‌اطلاعیم.»

این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت: «به طور کلی، چنین اسنادی اغلب تنها یک تصویر لحظه‌ای از یک مقطع در زمان را نشان می‌دهند و نمی‌توانند تصویر کاملی را ارائه دهند.»

این مقام افزود: «ایالات متحده به همکاری با عربستان سعودی، یک شریک مهم در منطقه، برای پیشبرد منافع متقابل و دیدگاه مشترک برای منطقه‌ای امن‌تر، باثبات‌تر و مرفه‌تر و متصل به جهان ادامه می‌دهد.»

سفارت عربستان در واشنگتن به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد.

محمد 37 ساله پس از آنکه پدرش، ملک سلمان او را در سال 2022 به عنوان نخست وزیر منصوب کرد، حاکم بلفعل عربستان سعودی است.

بایدن -که در زمان نامزدی ریاست جمهوری متعهد شد عربستان سعودی را «منزوی» کند- به ندرت با ولیعهد ارتباط برقرار می‌کند، اما دستیاران ارشد رئیس جمهور به تدریج روابط را با او بازسازی کرده‌اند و امیدوارند که دو کشور بتوانند در مورد مسائل حیاتی، از جمله توافق صلح در یمن که مدت ها به دنبال آن بوده‌اند، آتش بس پایدار در سودان، چالش‌های ضد تروریسم و ادامه اختلافات بر سر عرضه نفت همکاری کنند.

مقامات آمریکایی می‌گویند که با توجه به نفوذ اقتصادی و سیاسی ریاض و نزدیک شدن پکن به شرکای سنتی آمریکا در خاورمیانه، روابط ایالات متحده و عربستان آنقدر مهم است که نمی‌توانند اجازه از بین رفتن آن را بدهند.

بلینکن روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری مشترک در ریاض در کنار همتای عربستانی خود، فیصل بن فرحان گفت: «ما با هم می‌توانیم پیشرفت واقعی را برای همه مردممان، نه فقط برای رسیدگی به چالش‌ها یا بحران‌های لحظه‌ای، بلکه برای ترسیم چشم‌انداز مثبتی برای آینده مشترکمان رقم بزنیم».

مقامات آمریکایی گفتند که بلینکن روز سه‌شنبه در جریان این سفر سه روزه به پادشاهی، به مدت یک ساعت و 40 دقیقه با ولیعهد ملاقات کرده است. این دو یک گفتگویی «صادقانه و باز» داشتند که شامل تلاش‌های ایالات متحده برای میانجیگری عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان ، درگیری در یمن، حقوق بشر و جنگ در سودان بود.

پس از ملاقات‌های بلینکن، به نظر می‌رسید که اختلافات بر سر جاه‌طلبی‌های عربستان سعودی برای تولید انرژی هسته‌ای- که توسط واشنگتن و دیگران به‌عنوان خطر بالقوه اشاعه تسلیحات اتمی تلقی می‌شود- و این تصور که آمریکا حق دارد پادشاهی را در مورد سوابق حقوق بشری‌اش نصیحت کند، باقی مانده است.

وزیر خارجه عربستان سعودی خاطرنشان کرد که در حالی که ریاض از حمایت آمریکا در ساخت برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود استقبال می‌کند، «دیگرانی نیز هستند که پیشنهاد می‌دهند»، یادآوری نه چندان ظریف که پادشاهی می‌تواند بدین وسیله همکاری خود را با چین تعمیق بخشد.

در مورد حقوق بشر، سخنان او مقابله‌ جویانه بود و گفت که رهبران سعودی «به فشارها پاسخ نمی‌دهند.»

او گفت: «زمانی که ما کاری انجام می‌دهیم، آن را در راستای منافع خود انجام می‌دهیم. و من فکر نمی‌کنم کسی تصور کند که فشار مفید یا کارساز است و بنابراین این چیزی نیست که ما حتی در نظر بگیریم.»

دیدار بلینکن در ادامه جریان ثابتی از نشست‌های سطح بالای ایالات متحده در پادشاهی طی ماه‌های اخیر صورت می‌گیرد، از جمله سفرهای جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، ویلیام جی برنز، رئیس سیا، برت مک‌گورک، مشاور ارشد بایدن در خاورمیانه و آموس هوخشتاین ، مقام ارشد امنیت انرژی دولت آمریکا.

دیوید اوتاوی، محقق حوزه خلیج فارس در مرکز ویلسون، گفت که به نظر می‌رسد افزایش دیدارها به عنوان وزنه تعادلی برای روابط شخصی سرد بین بایدن و محمد عمل می‌کند و خاطرنشان کرد که رهبران دو کشور از زمان دیدارشان در ریاض در ژوئیه گذشته با یکدیگر صحبت نکرده‌اند.

اوتاوی گفت: «دولت بایدن تصمیم گرفت که باید راهی برای ارتباط با محمد بن سلمان پیدا کند، حتی در شرایطی که بایدن و او هنوز با یکدیگر صحبت نمی‌کنند.»

این کشور نفت خیز به دنبال این بوده است که خود را به عنوان یک بازیگر جهانی بدون وابستگی به واشنگتن معرفی کند. در ماه‌های اخیر، ریاض در یک شتاب دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری در یمن، احیای روابط با دشمن منطقه‌ای خود، ایران ، دعوت از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه به اتحادیه عرب پس از یک دهه قطع رابطه و پایان دادن به اختلافات خود با قطر بوده است.

بروس ریدل، کارشناس خاورمیانه در موسسه بروکینگز، گفت: «ریاض در حال بازگشت به سیاست خارجی سنتی‌تر است که از درگیری اجتناب می‌کند و از توافق با رقبا حمایت می‌کند».

تغییرات چشمگیر در سیاست خارجی عربستان در حالی رخ می‌دهد که واشنگتن به دنبال همکاری با عربستان در برخی از مسائل منطقه‌ای است. چند روز قبل از ورود بلینکن، عربستان سعودی اعلام کرد که در کنار توافق گسترده‌تر اوپک پلاس برای محدود کردن عرضه نفت در تلاش برای افزایش قیمت‌ها، کاهش تولید خود را در ماه ژوئیه تعمیق خواهد کرد - اقدامی که دولت بایدن با آن مخالفت کرد.

ریدل گفت: «بلینکن دستور کار طولانی برای همکاری با سعودی‌ها دارد: حفظ آتش‌بس در یمن، دستیابی به آتش‌بس در سودان، مبارزه با داعش، و مهم‌تر از همه جلوگیری از افزایش قیمت نفت تا حد خارج شدن از کنترل.»

به نظر می‌رسد دشوارتر از همه عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل است، به ویژه با بدتر شدن تنش‌های اسرائیل و فلسطین در دولت ائتلافی راست افراطی به رهبری بنیامین نتانیاهو.

ریدل گفت: «بایدن اولویت عمده‌ای را به تضمین به رسمیت شناخته شدن اسرائیل از سوی عربستان سعودی اختصاص داده است. چنین چیزی در غیاب یک پیشرفت جدی در جبهه فلسطینی بعید است. موضوع فلسطین همچنان در پادشاهی، به ویژه برای ملک سلمان، اهمیت عمیقی دارد.»

برخی از اقدامات دولت عربستان سعودی باعث خوشحالی مقامات آمریکایی شده است، از جمله کمک این کشور به اوکراین، که در سفر وزیر امور خارجه به کیف در ماه فوریه اعلام شد و برنامه‌هایش برای خرید سفارش بزرگی از هواپیماهای بوئینگ.

روابط عربستان سعودی با چین- که ایالات متحده آن را رقیب اصلی اقتصادی و امنیتی خود می‌داند- در کنفرانس خبری بلینکن در ریاض نیز مطرح شد. دیپلمات ارشد آمریکایی هرگونه پیشنهادی مبنی بر اینکه ایالات متحده عربستان سعودی را مجبور به انتخاب بین واشنگتن و پکن می‌کند را رد کرد.

یک سند افشا شده اطلاعاتی دیگر ایالات متحده در ماه دسامبر هشدار داد که عربستان سعودی قصد دارد با تهیه پهپادها، موشک‌های بالستیک، موشک‌های کروز و سیستم‌های نظارت عمومی از پکن، «روابط معاملاتی» خود با چین را گسترش دهد. اما مقامات آمریکایی می‌گویند که این هشدارها اغراق آمیز بوده و به نتیجه نرسیده است.

هنگامی که در کنفرانس خبری روز پنجشنبه در مورد روابط عربستان با چین سؤال شد، وزیر امور خارجه سعودی، تأکید کرد که این رابطه تهدیدی برای شراکت امنیتی طولانی مدت عربستان با ایالات متحده نیست.

او گفت: «چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است. چین بزرگترین شریک تجاری ماست. بنابراین به طور طبیعی، تعاملات زیادی وجود دارد ... و این همکاری احتمالاً رشد خواهد کرد. اما ما هنوز یک مشارکت امنیتی قوی با ایالات متحده داریم، این مشارکت امنیتی تقریباً هر روز تجدید می‌شود.»