بانک مرکزی در تاریخ هفته منتهی به ۱۷ بهمن ۱۳۰ همت پول در بازار باز نقدینگی تزریق کرده است که از شروع تاریخ معاملات بی سابقه بوده است.

بانک ها برای تهیه نقدینگی لازم در بازه کوتاه مدت کمتر از یک هفته ای از یک دیگر استقراض می کنند که سقف آن ۲۲ درصد است.در گزارشی که پیش تر منتشر شد مشخص شد که نرخ سود بین بانکی در هفته منتهی به ۱۲ بهمن با رشد محسوسی به ۲۱.۱۷ درصد رسیده است افزایش سود بین بانکی در صورتی که تقاضای نقدینگی بانک ها را در بازار شبانه کاهش دهد در کنترل تورم موثر خواهد بود.

تزریق گسترده نقدینگی به شبکه بانکی برای جبران کسری نقدینگی و تامین نیاز بانک ها توسط بانک مرکزی انجام میشود که در سطح وسیع تری از بازار بین بانکی است. بانک مرکزی در این بازار اوراق را از بانک ها دریافت کرده و تا سقف سود ۲۱ درصد، نقدینگی به بانک ها تحویل میدهد. حال در ماه های پایانی سال، مقایسه افزایش سطح سود بین بانکی و رکوردشکنی بسط پول توسط بانک مرکزی در بازار پول نشان دهنده افزایش تقاضای نقدینگی در روزهای پایانی سال است که وام های تکلیفی و افزایش تقاضای نقدینگی در این رکورد زنی بی تاثیر نیست. این افزایش نقدینگی از آن جایی نگران کننده می شود که شاخص مدیران خرید آذرماه نشان دهنده بروز رکود در اقتصاد کشور است که در صورت تداوم رکود در کنار رشد نقدینگی، نگرانی های تورمی را در کشور تشدید میکند. در این شرایط، بازار ارز در ناآرامی های سیاسی می تواند یکی از اهداف نقدینگی مازاد بانک ها شود‌.

حباب سکه بی سابقه است؟

روز قبل نادر بذرافشان رییس اتحادیه طلا و سکه درباره رکورد شکنی حباب سکه هشدار داد. او درباره حباب چهارمیلیون و ۵۰۰ هزار تومانی ابراز نگرانی کرد که تا کنون بی سابقه بوده است. ولی آیا حباب سکه تا کنون در این سطح قرار نداشته است؟ به خاطر تغییر سطوح قیمتی در معاملات سکه و ربع سکه بررسی حباب سکه و ربع سکه به درصد دید بهتری برای بررسی ارایه می کند. حباب ربع سکه در دهه پایانی آذر به کانال ۵۰ درصدی برخورد کرد که قیمت ربع سکه در محدوده زمانی فوق هشت میلیون تومان بوده است.

حباب سکه هم در همان بازه زمانی وارد کانال ۱۵ درصدی شد و تا سقف ۲۰ درصدی نوسان کرد. با افزایش ریسک های سیاسی و کمرنگ شدن انتظارات از حصول توافق، حباب سکه هم روند صعودی به خود گرفته است.از ابتدای مهرماه تا کنون تنها ده روز حباب سکه امامی در محدوده ۱۰ درصد و و پایین تر از آن بوده و در مابقی روزها حباب سکه در بالاتر از کانال ۱۰ درصدی قرار داشته است که با توجه به قیمت کنونی سکه، اگر حباب سکه در محدوده دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی قرار بگیرد تقریبا در محدوده های حداقلی حباب در نیمه دوم سال خواهد بود. بانک مرکزی در طول مدت بررسی شده اقدام به عرضه ربع سکه، اوراق سکه بانک مرکزی و بازار متشکل ارز و طلا کرده است که تا کنون نتوانسته میزان بالای حباب سکه و ربع سکه را تا سطوح مورد انتظار کاهش دهد.

 در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بر کشور بانک مرکزی ۹ میلیون قطعه سکه فروخت. در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی هم در سالهای ۹۵ تا ۹۷ بانک‌ مرکزی ۷.۶ میلیون قطعه سکه در بازار برای فروش عرضه کرد که گفته می شود تایید شورای پول و اعتبار را نداشته است.

با عرضه حجم بالای سکه توسط بانک مرکزی در سال های اعلام شده حباب سکه در زیر محدوده ده درصدی قرار گرفت، بالاترین سطح حباب در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی در محدوده ده درصدی بود که  با برخورد به این سطح تعدیل می شد. بعد ها عرضه های سکه و فروش دلار برای کنترل بازار ارز برا ی ولی الله سیف دردسر ساز شد و برای او به انهام تضییع حجم بالای طلا و دلار کیفرخواست صادر شد.حال این امکان نیز وجود دارد در صورتی که بانک مرکزی سکه های طلای زیادی را ضرب و توزیع کند و پس از آن طلا با اهرم ریسک های سیاسی افزایش پیدا کند رییس بانک مرکزی مورد هجمه قرار بگیرد.

همچنین حباب بالای طلا در شرایطی که ریسک های سیاسی بالاست خودش به عنوان مانعی در برابر خریداران بنیادی سکه عمل می کند و تقاضای سکه را تعدیل میکند. این مسایل تا حدودی علت عدم عرضه کافی سکه برای کاهش حباب سکه را توجیه می کند. بانک مرکزی هم در فروش ربع سکه به دنبال کاهش قابل توجه حباب سکه نبوده است بلکه بیشتر حباب بالای سکه را کنترل کرده است. آنچه که حباب طلا و سکه امامی را افزایش داده ریسک های سیاسی است که در صورتی که آرام شود بازار سکه و طلا نیز آرام خواهد شد و سطح حباب مانند ابتدای سال جاری به حداقل می رسد در غیر این صورت افزایش قابل توجه عرضه سکه اگر با کاهش ریسک های سیاسی همراه نباشد روند صعودی طلا را متوقف نمی کند و در نهایت فقط فرصت خرید مناسب تر و کم ریسک تری را برای خریداران فراهم می کند.

تصویب بودجه از جیب سهامداران

ارزش معاملات خرد پایین نشان میدهد که بازار معامله گران را دلگرم به صعود نمی کند. اقداماتی مانند قیمت گذاری دستوری و دخالت بازارساز باعث کاهش جذابیت معاملات سهام برای خریداران شده است.

دستورالعمل جدید عرضه خودرو در بورس کالا هم نتوانست پول های خارج شده از بازار سرمایه را به جریان معاملات برگرداند. تنها ۱۵ درصد از ما به التفاوت قیمت شورای رقابت و قیمت فروش بورس کالا در هر خودرو به شرکت خودرو سازی می رسد و ۸۵ درصد باقی سهم بهسازی حمل و نقل عمومی است. یعنی سودی که متعلق به سهامداران است برای جبران نیازهای بودجه ای مصرف خواهد شد که از جذابیت بازار سرمایه کم می کند.