چرا پای مالیات بر عایدی لنگ می‌زند؟/ سقوط ارزش معاملات صندوق‌های طلا

به گزارش اکوایران،‌ اخباری مربوط به مالیات بر عایدی بر معاملات مسکن، خودرو، طلا و دلار مدتی است که به محل بحث تبدیل شده است. منتقدان و موافقان تاکنون نقطه نظرات مختلفی را درباره این طرح مطرح کرده‌اند. برخی به اشکالات اجرایی این قانون در حوزه مسکن خرده گرفته‌اند که ممکن است باعث کاهش ساخت‌‌و‌ساز شود. از طرفی هم شنیده می‌شود بعضی از طلافروشی‌ها هم در اعتراض به قانون فوق مغازه‌ها را تعطیل کرده‌اند. موافقان هم می‌گویند که این قانون زنجیر پای سفته‌بازان است. دیدبان در این گزارش تصمیم دارد بدون نگاه خرد و بخشی، چند چالش احتمالی پیش‌روی اجرای این قانون را در سطح کلان مورد بررسی قرار دهد.

یک سوال بنیادی

در تحلیل و پیش‌بینی رویدادهای اقتصادی باید بتوان اثر پیش‌آمد بر عرضه و تقاضا را تحلیل کرد. به‌ عبارتی در تحلیل اقتصادی باید اثر همه تصمیمات و اتفاقات بر اقتصاد را از منظر عرضه و تقاضا دید.

اگر قانون مالیات بر عایدی سرمایه در معاملات خودرو، مسکن، طلا و ارز به هدف اصلی خودش برسد با افزایش هزینه معاملات در این بازارها، انتظار می‌رود، ورود نقدینگی به بازارهای هدف «مالیات بر عایدی سرمایه» محدود شود تا قیمت‌ها در این بازارها تحت تأثیر سفته‌بازی افزایش پیدا نکند. اولین و مهم‌ترین سوالی که مطرح می‌شود آنست که این نقدینگی که از بازارهای طلا، مسکن و خودرو منصرف می‌شود کدام مقصد را انتخاب می‌کند؟

مانع تورم

تورم چند سالی است که در محدوده بالای ۳۰ درصدی قرار دارد و همین مسئله موجب شده تا مردم نقدینگی خود را به کالاهای مختلف تبدیل کنند تا بتوانند قدرت خرید خود را از آسیب تورم حفظ کنند. مشابه این اتفاق در تمامی کشورهای درگیر تورم بالا مانند ترکیه در همسایگی ایران یا آرژانتین در قاره آمریکا رخ داده است. این رفتار یک رفتار طبیعی و همیشگی در اقتصاد است.

در حال حاضر تورم سالانه در ابتدای کانال ۴۰ درصد و تورم نقطه‌ای در نیمه دوم کانال ۳۰ درصدی قرار گرفته است. این در حالیست که باتوجه به سود بانکی ۲۳ درصدی نرخ بهره واقعی در اقتصاد منفی است. در نتیجه احتمالا با اجرای این قانون بخشی از نقدینگی برای حفظ قدرت خرید وارد سایر بازارها شود. مسلما هر بازاری که هدف بخشی از نقدینگی شود متلاطم خواهد شد. پس هربازاری که مقصد بعدی نقدینگی باشد آسیب خواهد دید.

مسئله نگران‌کننده‌تر در چنین شرایطی بازار آزاد ارز است. معاملات بازار آزاد ارز غیر‌قانونی و قاچاق است. تا کنون سرمایه‌های خرد و بخشی قابل توجهی از سرمایه‌هایی که تصمیم به ورود به بازار ارز داشت وارد بازار طلا، مسکن و یا خودرو می‌شد. حال با اخذ مالیات از این بازارها این نگرانی‌ وجود دارد که بخشی از سرمایه‌هایی که وارد بازارهای فوق نمی‌شوند به خاطر نبود مالیات ریسک معاملات بازار آزاد ارز را قبول کنند و در اثر تحریک انتظارات با نقدینگی تقاضا در بازار، قیمت ارز رشد کند.

یک تجربه تلخ بانکی

به نظر می‌رسد یکی از سیاست‌های مورد نظر سیاست‌گذار از اجرای این طرح، هدایت نقدینگی به بانک‌ها باشد. اگر میزان سپرده‌پذیری بانک‌ها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند میزان بدهی بانک‌ها رشد قابل توجهی می‌کند ولی چون نرخ سود بانکی دستوری است و تورم بالاست برای حفظ نقدینگی مردم در سپرده، نرخ سود بانکی نمی‌تواند کاهش پیدا کند در نتیجه بانک‌ها باید با نرخ بیشتر از ۲۳ درصدی وام پرداخت کنند تا دارایی و بدهی سیستم تراز باشد.

در چنین شرایطی باید دید که آیا عملا تولیدکنندگان قادر به تولید این سطح سود در بازه سالانه هستند؟ در نیمه دهه ۹۰ و در زمان برجام بانک مرکزی چنین سیاستی اتخاذ کرد سپرده‌های مردم در سیستم بانکی به دلیل سطح بالای سود بانکی محبوس شد ولی چون تسهیلات پرداختی بانکی نمی‌توانست متناسب با سود بانکی پرداختی سود دریافت کند، بانک‌ها در پرداخت سود سپرده‌گذاران دچار مشکل بودند، در چنین شرایطی بانک‌ها برای پرداخت سود بانکی اقدام به اضافه برداشت از بانک مرکزی کردند که باعث افزایش قابل توجه نقدینگی شد.

تا زمانیکه ریسک‌های سیاسی افزایش نیافته بود در سایه خوش‌بینی‌های سیاسی نقدینگی در بانک‌ها ماند، ولی به محض آنکه ریسک‌های سیاسی برگشت، آسیب این افزایش نقدینگی در جهش قابل توجه نرخ ارز ظاهر شد. حال مساله‌ای که وجود دارد آنست که تورم بالاست، تنش‌های منطقه‌ای بر انتظارات تورمی موثر است و در چنین شرایطی ایجاد این سطح از سود برای بسیاری از شرکت‌ها امکان‌پذیر نیست‌ که تمام این موارد چالش‌های بانک مرکزی و سیستم بانکی در مدیریت جریان نقدینگی خواهد بود که احتمالا وارد سیستم بانکی می‌شود.

آنچه که به عنوان پیش شرط لازم اجرای موفق این قانون ‌مطرح است مهار تورم و انتظارات تورمی است چرا که در شرایط فعلی با فرض اینکه بخش قابل توجه نقدینگی وارد بانک‌ها شود، نگرانی عدم توانایی پرداخت سود بالا توسط شرکت‌ها و تولیدکنندگان جدی است که در نهایت باعث اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و رشد نقدینگی، و در نهایت تورم خواهد شد.

اصلاح بازار سرمایه ادامه یافت

بازار سرمایه در روز جاری هم سرخپوش شد و شرکت‌ها به اصلاح خود ادامه دادند، همانطور که در دیدبان پیش‌بینی شده بود شاخص کل هم‌وزن به اصلاح خود ادامه داد و در نزدیکی حمایت ابر کو‌مو‌ قرار گرفت با قرار گرفتن خط مکدی پایین تر از خط سیگنال، اندیکاتور مکدی احتمال ادامه اصلاح قیمتی را بیشتر از صعود می‌داند.

در چنین شرایطی که نرخ سود بدون بهره بالاست و بازارساز نیز اخبار خوبی برای بازار ندارد سهام تا جایی کاهش می‌یابد که معامله‌گران با سنجش ارزندگی مجاب به ورود شوند.

چندی پیش نماد اهرم توسط دیدبان به عنوان یکی از نمادهایی که با حرکت‌های بازار سرمایه همبستگی دارد بررسی شد.‌ نماد اهرم در حال حاضر روی حمایت مهم دو هزار و ۲۵۰ تومان قرار دارد و در صورتی که این حمایت حفظ شود بازار همچنان نسبت به تغییر جهت روند امیدوار است ولی در صورتی که این حمایت از دست برود محدوده ۲ هزار و ۱۳۰ تومان محدوده ۳۸ درصدی فیبوناچی حمایت مهم بعدی خواهد بود مهم‌ترین مقاومت پیش روی صندوق سهامی اهرم هم محدوده دو هزار و ۴۵۰ تومان است.

سقوط ارزش معاملات صندوق‌های طلا

میزان خروج پول حقیقی از بازار سرمایه کاهش پیدا کرده است و در شرایطی که روند بازار سرمایه نزولی بوده این اتفاق در صورت تداوم به معنای کاهش فشار فروش در بازار سهام است.

صحبت‌های رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی در روز‌ جاری بازار ارز و طلا را راکد کرد. در روند نزولی بازار سرمایه، ارزش معاملات در صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به روز قبل نزدیک به ۱۴ درصد رشد کرد.

امروز ارزش معاملات صندوق‌های طلا نسبت به روز قبل کاهش چشمگیری داشت. همچنین ارزش معاملات صندوق‌های طلا نسبت به روز دوشنبه ۳۸ درصد کاهش یافت. ارزش معاملات صندوق‌های طلا در روز جاری ۳۸۰ میلیارد تومان بود که پایین‌ترین ارزش معاملات صندوق‌های طلا از ابتدای سال جاری است ارزش معاملات پایین صندوق‌های طلا در کنار کاهش ورود پول حقیقی سیگنال رکودی صندوق‌های طلا را که در روزهای گذشته مطرح شده بود تایید می‌کند.

بررسی اکوایران از میزان ورود پول حقیقی و تغییر ارزش معاملات خرد نسبت به روز قبل نشان می‌دهد که در روز جاری صاحبان سرمایه صندوق‌های درآمد ثابت را به سایر دارایی‌ها ترجیح داده‌اند.

محدوده سرنوشت‌ساز تتر

بررسی تکنیکی تتر نشان می‌دهد که دلار دیجیتال یک محدوده حمایتی مهم و زُن حمایتی در محدوده ۶۱ هزار تومان دارد که اگر از دست برود فشار فروش را در بازار ارز تشدید خواهد کرد.

سکه امامی در روز جاری کاهش ۶۰۰ هزار تومانی را ثبت کرد و حباب سکه امامی در کانال ۱۹ درصدی قرار گرفت بررسی دیدبان نشان می‌دهد حباب سکه در سال جاری در بازه ۱۶ تا ۲۶ درصدی بوده است. در حال حاضر سکه امامی حمایت سقف ابر کو‌مو‌ را در نزدیکی خود دارد که اگر از دست برود محدوده ۴۰ میلیون تومان حمایت پیش روی سکه امامی است محدوده ۴۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان هم مقاومت پیش روی سکه امامی است.