وقتی پیش‌بینی‌ها غلط از آب درآمد؛ موتور بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا دوباره روشن شد

به گزارش اکوایران، اقتصاد آمریکا همچنان نسبت به شوک‌های تجاری و مهاجرتی سال 2025 بی‌تفاوت است و در برابر انتظارات گسترده مبنی بر اینکه این کشور با کاهش رشد یا حتی رکود مواجه می‌شود، ایستادگی کرده است. طبق گزارش تولید ناخالص داخلی (GDP) آمریکا در سه‌ماهه سوم که در روز سه‌شنبه (2 دی) منتشر شد، رشد اقتصادی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان در سه‌ماهه سوم با نرخ سالانه 4.3 درصد افزایش یافت که نسبت به سه‌ماهه قبل‌تر شتاب بیشتری پیدا کرده است.

هوش مصنوعی و هزینه‌کرد خانوارها، موتورهای قدرتمند رشد اقتصادی آمریکا

به نوشته وال‌استریت ژورنال، یک دلیل بزرگ این اتفاق به خرج پول از سوی آمریکایی‌ها برمی‌گردد که با وجود چشم‌انداز بدبینانه درباره اقتصاد، عصبانیت نسبت به قیمت‌های بالا و حتی فروکش کردن بازار کار، همچنان به ریخت‌وپاش مالی ادامه می‌دهند. سرمایه‌گذاری عظیم در مراکز داده و دیگر بخش‌های مربوط به صنعت هوش مصنوعی نیز توضیحی برای رشد اقتصادی قدرتمند ایالات متحده هستند.

پس از انتشار گزارش تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه سوم، اقتصاددانان شرکت آراِس‌اِم اینترنشنال خاطرنشان کردند که سرمایه‌گذاری در صنعت هوش مصنوعی و هزینه‌کرد خانوارها به‌ ویژه خانواده‌های با درآمد بالاتر، حدود 70 درصد از رشد در سه‌ماهه سوم را به خود اختصاص داده‌اند.

ایستادگی در برابر بحرانی‌ترین پیش‌بینی‌ها

اقتصاد آمریکا در برابر بسیاری از پیش‌بینی‌های بحرانی از اقتصاد این کشور در ابتدای سال جاری میلادی ایستادگی کرده است. زمانی که دونالد ترامپ به کاخ سفید بازگشت و نسبت به افزایش تعرفه‌ها و محدودیت‌ها بر مهاجرت وعده داد، بسیاری از اقتصاددانان پیش‌بینی‌های خود برای رشد اقتصادی را کاهش دادند و برآوردهای تورمی و بیکاری را بالاتر بردند.

در اوایل ماه آوریل، پس از آنکه ترامپ تعرفه‌های «روز آزادی» را بر بخش عظیمی از واردات اعلام کرد، بازارهای سهام و اوراق قرضه متزلزل شدند. اقتصاددانانی که وال‌استریت ژورنال در آن زمان از آن‌ها نظرسنجی کرد، احتمال تخمینی رکود اقتصادی در 12 ماه آینده را از 22 درصد در ژانویه به 45 درصد افزایش دادند. گلدمن ساکس در بهار امسال دو بار احتمال رکود اقتصادی را افزایش داد و جیمی دیمون از جی‌پی مورگان در آن زمان هشدار داد که سیاست‌های تجاری ترامپ رشد اقتصادی را آهسته می‌کند.

تقریبا همه در مورد تعرفه‌های ترامپ اشتباه کردند؛ اگرچه وحشتناک‌ترین پیش‌بینی‌ها قبل از عقب‌نشینی رئیس‌جمهوری آمریکا از افراطی‌ترین سیاست‌هایش انجام شده بود. به جای رکود، اقتصاد ایالات متحده به شیوه‌های تا حدودی غیرمنتظره رشد کرد.

این رشد آنطور که ترامپ وعده داده بود، از رونق تولید ناشی نشد، بلکه از مصرف‌کنندگان در صدر جامعه به وجود آمد که با رونق بی‌سابقه بازار سهام و ساخت مراکز داده که سالانه حدود 41 میلیارد دلار هزینه دارد، بیش از پیش به خرج پول پرداختند. قوی‌ترین هزینه‌کرد به شهروندانی مربوط می‌شود که جزء 10 درصد برتر آمریکا در زمینه کسب درآمد هستند و به تدریج حدود نیمی از هزینه‌کرد در سطح ملی را به خود اختصاص دادند.

وضعیت بزرگ‌ترین اقتصاد جهان در طول 2025

اقتصاد آمریکا در سه‌ماهه نخست 2025 کوچک شد که علت آن به هجوم واردکنندگان برای واردات گسترده و ذخیره کالاها پیش از اجرای تعرفه‌ها مربوط می‌شد. با این حال، هزینه‌کرد قوی از سوی مصرف‌کنندگان که موتور اصلی رشد اقتصاد آمریکا به حساب می‌آید، در سطح مطلوب باقی ماند. پس از آن، رشد اقتصادی در سه‌ماهه دوم بازیابی شد و این بار نیز خرج پول مطلوب آمریکایی‌ها نقش مهمی در این فرآیند داشت.

تأثیر هزینه‌های نظامی و هوش مصنوعی در رشد اقتصادی آمریکا

بر اساس گزارشی از نیویورک تایمز، بخش عمده‌ای از رشد در سه‌ماهه سوم از هزینه‌های نظامی ناشی شده است. کل سود شرکت‌ها در سه‌ماهه سوم 166 میلیارد دلار افزایش یافت، در حالی‌که در سه‌ماهه قبل‌تر 6.8 میلیارد دلار افزایش یافته بود؛ موضوعی که بهبود چشمگیری محسوب می‌شود. اما سرمایه‌گذاری تجاری که با توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی تقویت شده بود، به طور قابل توجهی کاهش یافت.

طبق برآوردهای شرکت مدیریت دارایی پرینسیپل، هزینه‌های مربوط به هوش مصنوعی تقریبا نیمی از رشد سالانه تولید ناخالص داخلی را در نیمه اول سال به خود اختصاص داده است. اکثر تحلیل‌گران انتظار دارند که این سرمایه‌گذاری‌ها احتمالا ادامه یابد. اما داده‌های سه‌ماهه سوم نشان می‌دهد که این روند ممکن است ناهموارتر از آن چیزی باشد که برخی پیش‌بینی کرده‌اند، زیرا سرمایه‌گذاری در دارایی‌های فکری در مقایسه با ماه‌های گذشته کاهش یافته است. سایر ارقام تازه منتشرشده نشان می‌دهد که سفارشات کالاهای بادوام نیز در ماه اکتبر کاهش یافته است، حتی با وجود اینکه توسعه گسترده در مراکز داده ادامه دارد.

رونق هوش مصنوعی که چندین تحلیل‌گر مالی بدبین، نگران تبدیل شدن آن به یک حباب هستند، به تقویت سودهای گسترده در بازار سهام کمک کرده است. شاخص معیاراس‌اندپی 500 از ابتدای سال تاکنون حدود 17 درصد افزایش یافته و شاخص نزدک با افزایش بیش از 20 درصدی، عملکرد بهتری داشته است.

ریسک‌هایی که همچنان باقیست

بسیاری از اقتصاددانان همچنان از نشانه‌های هشداردهنده صحبت می‌کنند. خرج پول از سوی آمریکایی‌های ثروتمند می‌تواند در صورت وقوع رکود در بازار سهام یا بازار املاک و مستغلات به شکل منفی تحت تأثیر قرار بگیرد. در این میان، شرکت‌هایی مانند والمارت اعلام کرده‌اند که شاهد فشار بر مشتریان جوان‌تر و با درآمد پایین‌تر هستند‌، به طوریکه این گروه، هزینه‌کرد خود را کاهش داده است.

رایان سوییت، اقتصاددان ارشد آمریکایی در آکسفورد اکونومیکس، تصویر فعلی را به عنوان یک توسعه بدون بیکاری توصیف کرد، یعنی زمانی که تولید ناخالص داخلی افزایش می‌یابد اما بازار کار دچار رکود می‌شود. سوییت گفت: «این امر اقتصاد را در برابر شوک‌ها آسیب‌پذیر می‌کند، زیرا بازار کار دیوار آتش اصلی در برابر رکود اقتصادی است.»

گزارش تولید ناخالص داخلی آمریکا شامل برخی از گسست‌های نگران‌کننده است؛ درآمد شخصی قابل تصرف آمریکایی‌ها پس از تورم، علی‌رغم هزینه‌کرد بالای آن‌ها، ثابت ماند و نرخ پس‌انداز به پایین‌ترین سطح خود از سال 2022 کاهش یافت. علاوه بر این، سازمان موسوم به هیئت کنفرانس در روز سه‌شنبه گزارش داد که شاخص اعتماد مصرف‌کننده در ماه دسامبر دوباره کاهش یافته و پنجمین ماه متوالی افت خود را تجربه کرده است. ضعف فزاینده در بازار کار تا حدودی در این امر نقش داشت.

پیش‌بینی‌های 2026

اجماع کارشناسان این است که رشد در سه ماهه چهارم و در سال 2026 مثبت خواهد بود، هرچند احتمالا از سرعت ثبت‌شده در سه‌ماهه سوم کمتر باشد. اکثر تیم‌های تحقیقاتی بانک‌های بزرگ انتظار دارند که رشد در سه‌ماهه چهارم 2025 کاهش یابد اما نرخ رشد در سال جدید با سرعت حدود 2 درصد ثابت بماند.

با این حال، در حال حاضر آمار اشتغال آمریکا نشان می‌دهد که استخدام به سطوح پایینی رسیده است که بیشتر به دوره‌های رکود، مانند اوایل دهه 2010 شباهت دارد. به طور گسترده‌تر، نگرانی‌های مداوم درباره هزینه‌های بالا، مانعی برای اعتماد مصرف‌کنندگان است که می‌تواند هزینه‌کردهای جدید توسط آن‌ها را به شکل کاملا منفی تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، انتظار می‌رود کاهش مالیات فدرال که امسال توسط کنگره تصویب و توسط ترامپ به قانون تبدیل شد، هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان را در سال 2026 افزایش دهد.

بازارها همچنین پیش‌بینی می‌کنند فدرال رزرو در سال جدید میلادی برای حمایت از اقتصاد به کاهش نرخ بهره ادامه خواهد داد، به ویژه اگر ضعف بیشتری در بازار کار به وجود آید. با این حال، برخی نگران هستند که کاهش نرخ بهره به تنهایی برای جلوگیری از رکود احتمالی، چه ناشی از توقف سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی باشد و چه ناشی از یک شوک غیرمنتظره دیگر، کافی نباشد.