به گزارش اکوایران، بودجه ۱۴۰۵ با یک محور مهم وارد گفتوگوهای اقتصادی شده است: اصلاح پلکانی قیمت انرژی. تصمیمی که دولت از آن بهعنوان راهی برای کنترل مصرف، کاهش ناترازی و در عین حال حمایت از اقشار کمدرآمد یاد میکند. در این طرح، نرخ مصرف پایه تقریباً ثابت یا با افزایش محدود همراه خواهد بود، اما پرمصرفها، خصوصاً دهکهای بالاتر، با قیمتهای بالاتر و نزدیکتر به واقعیت مواجه میشوند.
هدف اعلامشده: مدیریت مصرف و کاهش ناترازی
بر اساس توضیحات رسمی، این تغییرات قرار نیست ناگهانی باشد. دولت تأکید دارد که اصلاح قیمتها در چند مرحله و همراه با سنجش اثرات اقتصادی انجام میشود تا شوک قیمتی به خانوارها و تولید وارد نشود.
یکی از دلایل اصلی این سیاست، بحران ناترازی انرژی است؛ مشکلی که در سالهای اخیر با رشد مصرف، الگوهای اشتباه و یارانههای گسترده تشدید شده و به کمبود برق و گاز فصلی و اختلال در فعالیت صنایع منجر شده است.
استفاده از منابع برای افزایش بهرهوری
یکی از نکاتی که دولت روی آن تأکید میکند، این است که بخشی از درآمد حاصل از اصلاح قیمتها باید صرف ارتقای بهرهوری شود؛ از بهبود تجهیزات سرمایشی و گرمایشی خانوارها گرفته تا نوسازی ماشینآلات صنعتی.
بهعبارتی، هدف فقط دریافت هزینه بیشتر از پرمصرفها نیست، بلکه ایجاد امکان اصلاح ساختار مصرف در سطح کشور نیز مطرح شده است.
حمایتهای جبرانی و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
در کنار این طرح، دولت وعده داده است که نظامهای حمایتی برای خانوارهای آسیبپذیر تقویت خواهد شد تا اثرات احتمالی افزایش قیمتها مدیریت شود.
همچنین دستگاهها مکلف شدهاند پروژههای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را جدیتر دنبال کنند؛ چراکه به گفته دولت، اصلاح قیمت انرژی باید فراتر از یک اقدام درآمدی باشد و به تنوعبخشی به منابع انرژی کمک کند.
پرسش اصلی همچنان پابرجاست
با وجود همه این اهداف و وعدهها، برخی کارشناسان نگراناند که نتیجه نهایی مانند تجربههای گذشته، فشار بر مصرفکنندگان عادی باشد. حالا سؤال مهم این است: آیا مدل پلکانی میتواند اینبار واقعاً مصرف را مدیریت کند و به نفع کممصرفها تمام شود؟ یا باید منتظر تکرار سناریوهای گذشته بود؟
