وخامت اوضاع در خط مقدم در آستانه بازگشت ترامپ؛ چرخش بزرگ زلنسکی برای مذاکره با پوتین؟

به گزارش اکوایران، در حالی که نیروهای اوکراینی در تلاشند تا ارتش روسیه را در میدان نبرد متوقف کنند و رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ به دنبال میانجی‌گری برای توافق صلح است، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در هفته‌های اخیر تمایل بیشتری برای مذاکرات جهت پایان دادن به جنگ نشان داده است. این یک تغییر بزرگ برای رهبر اوکراین است که مدت‌ها قول داده بود برای هر اینچ از خاک کشورش بجنگد.

به گزارش واشنگتن‌پست، پیام‌های زلنسکی با دقت ارائه شده است. او به صراحت نگفته است که کیف با اعطای امتیازات؛ چه در زمینه سرزمینی و چه در سایر زمینه‌ها موافقت خواهد کرد، حتی در حالی که روسیه بیش از ۲۰ درصد از خاک اوکراین را اشغال کرده است و احتمالاً پس از هر آتش‌بس این مناطق را تحت کنترل خود خواهد داشت. اما پس از اینکه پیش‌تر گفته بود که مذاکرات فقط بعد از خروج تمام نیروهای روسیه آغاز خواهد شد، زلنسکی اکنون بر لزوم تأمین امنیت بلندمدت به جای بازگشت فوری به سرزمین‌ها تأکید می‌کند.

تغییر لحن زلنسکی، که مقامات اوکراینی و غربی به آن توجه کرده‌اند، احتمالاً ناشی از وخامت وضعیت در خط مقدم و دولت جدید ایالات متحده است که آینده کمک‌های امنیتی به کیف را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. مقامات اوکراینی در طول سال اول جنگ بر اهمیت بازپس‌گیری تمام خاک اوکراین، از جمله کریمه و سایر مناطقی که روسیه از سال ۲۰۱۴ عملا بر آنها حاکم است، به عنوان پیش‌شرطی برای هر توافق تأکید کرده‌اند.

با این حال، در دیدارهای اخیر با ترامپ و رهبران اروپایی، زلنسکی بیشتر بر آنچه که آن را «صلح پایدار» برای اوکراین می‌خواند، تمرکز کرده است. اولویت اصلی، تأمین دعوت‌نامه‌ای برای پیوستن به پیمان نظامی ناتو و سایر تضمین‌های امنیتی، مانند حضور احتمالی نیروهای حافظ صلح غربی، برای جلوگیری از حملات آینده روسیه است.

مقامات و تحلیلگران گفته‌اند تغییر لحن زلنسکی احتمالاً تلاشی است برای هم‌راستا شدن بیشتر با تأکید ترامپ بر توقف جنگ. اما رهبر اوکراین همچنین سعی دارد اطمینان حاصل کند که کشورش دست خالی از مذاکرات بیرون نمی‌آید.

به گفته مایکل مک‌فول، سفیر سابق ایالات متحده در روسیه که با مقامات اوکراینی رئیس گروه کاری بین‌المللی تحریم‌های روسیه است، دولت زلنسکی «درک می‌کند که اوضاع تحت ترامپ تغییر خواهد کرد.»

مک‌فول افزود: «من فکر می‌کنم برای زلنسکی، این موضوع او را از موضع بن‌بستی که داشت آزاد می‌کند، جایی که آنها قول داده بودند هر طور شده تا مرزهای سال ۱۹۹۱ بجنگند. او اکنون می‌تواند بگوید، خب، من دوست داشتم این کار را انجام دهم، اما ترامپ آمده و اوضاع تغییر کرده است.»

در یک مصاحبه اخیر با اسکای نیوز، زلنسکی گفت که «فاز شدید جنگ» می‌تواند متوقف شود اگر اوکراین عضویت ناتو را دریافت کند. سرزمین‌هایی که نیروهای روسیه کنترل می‌کنند، سپس می‌تواند به‌طور دیپلماتیک بازگردانده شود. این اظهارات مهم‌ترین پذیرش او تاکنون در این‌باره بود که کیف ممکن است به طور موقت به واگذاری سرزمین‌ها فکر کند.

اما دیپلمات‌های ناتو گفتند که دعوت به پیوستن به این بلوک نظامی غربی همچنان به دلیل تردیدهایی که در میان کشورهای عضو وجود دارد و عدم قطعیت‌های سیاسی در کشورهایی که با اوکراین هم‌پیمان هستند، از جمله ایالات متحده و آلمان، و همچنین مخالفت‌های دیگر اعضا مانند مجارستان که نزدیکی بیشتری به کرملین دارد، یک چشم‌انداز دور از دسترس است.

یک دیپلمات ارشد ناتو گفت که زلنسکی، علیرغم تردیدهایی که در میان متحدان کلیدی وجود دارد، نمی‌تواند از خواسته خود برای تضمین‌های امنیتی غربی عقب‌نشینی کند.

این دیپلمات گفت: «از منظر اوکراینی‌ها، کاملاً منطقی است که این موضوع را پیگیری کنند، چون البته اگر شما اوکراینی باشید، تنها تضمین امنیتی که واقعاً برای آن ارزش قائل هستید عضویت در ناتو است. بنابراین او همه کاری خواهد کرد تا این را پیش ببرد. نمی‌توان به او به خاطر این موضوع خرده گرفت.»

مانند دیگرانی که در این مقاله ذکر شده‌اند، این مقام به شرط ناشناس ماندن برای بحث در مورد یک موضوع امنیتی حساس صحبت کرد.

در نهایت، بیشتر افراد شک دارند که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در حالی که نیروهای او در خط مقدم به رغم تلفات سنگین پیشروی می‌کنند، آماده مذاکره باشد. برخی مقامات حدس می‌زنند که زلنسکی به طور هوشمندانه در حال پیش‌بینی است و امیدوار است که لحن ملایم‌تر او باعث شود که به کاخ سفید ترامپ نزدیک‌تر شود و این دروازه را برای ارائه حمایت بیشتر از دفاع اوکراین در صورت رد مذاکرات توسط پوتین باز نگه دارد.

یک مقام ارشد اوکراینی گفت: «من خودم را جای او می‌گذارم. او باید چه کار دیگری انجام دهد؟ آیا باید به ترامپ و آمریکا بگوید که به کمک آنها نیاز نداریم و خودمان کار را انجام خواهیم داد؟ فکر می‌کنم او این موضوع را به خوبی مدیریت می‌کند.»

همپیمانان اروپایی کیف نیز با واقعیت در حال تغییر روبه‌رو هستند و در تلاشند تا بر نتیجه تاثیر بگذارند. آنها سعی کرده‌اند حمایت از اوکراین را افزایش دهند، نگران این هستند که بازگشت ترامپ به معنای کاهش بودجه ایالات متحده باشد و اینکه موقعیت کیف برای مذاکرات در حال حاضر بسیار ضعیف است.

و سیاست‌گذاران در سراسر اروپا در حال بحث در مورد افزایش بیشتر هزینه‌ها برای دفاع خود هستند. دبیرکل ناتو، مارک روته، هشدار داد که متحدان باید «به یک ذهنیت جنگی تغییر موضع دهند» و برای مقابله با هر تهدیدی از روسیه در سال‌های آینده، هزینه‌های دفاعی خود را به شدت افزایش دهند.

روته هفته گذشته به خبرنگاران گفت: «اولین گامی که باید برداریم این است که زلنسکی بتواند از موضع قدرت مذاکره کند. و در حال حاضر، خط مقدم به سمت غرب حرکت می‌کند، نه شرق. او به طرح‌های بیشتر نیازی ندارد، او به مهمات نیاز دارد.»

در همین حال، پوتین همچنان بر موضع حداکثری خود پافشاری کرده است: تسلیم چشمگیر اوکراین. در ماه ژوئن، او شرایط خود را برای مذاکرات صلح توضیح داد و خواستار آن شد که اوکراین حاکمیت دائمی چهار منطقه‌ای را که روسیه در سال ۲۰۲۲ ادعا کرده بود ضمیمه کرده است؛ دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون و همچنین کریمه را به مسکو واگذار کند. این امر به معنای تسلیم بخش بیشتری از خاک اوکراین به روسیه خواهد بود، زیرا نیروهای روسیه هنوز کنترل کامل این مناطق را در دست ندارند.

پوتین بر رد عضویت اوکراین در ناتو به طور دائم پافشاری کرده است. در یک کنفرانس خبری طولانی در روز پنج‌شنبه، او همچنین به خواسته‌های روسیه در مذاکرات بین دو طرف در استانبول در ماه‌های اول جنگ اشاره کرد که خواهان کاهش قابل توجه اندازه ارتش اوکراین بود.

تأکید زلنسکی بر تضمین‌های امنیتی ناشی از بی‌اعتمادی عمیق او به روسیه و نگرانی از این است که اگر جنگ اکنون متوقف شود، پوتین ممکن است دوباره در چند سال دیگر حمله کند، همانطور که در سال ۲۰۲۲، هشت سال پس از الحاق غیرقانونی کریمه این‌کار را انجام داد. مقامات اوکراینی گفتند که آتش‌بس بدون هدف بلندمدت فرصتی به روسیه می‌دهد تا رده‌های نظامی و ذخایر سلاح خود را دوباره پر کند.

با توجه به اینکه عضویت اوکراین در ناتو بعید به نظر می‌رسد، هم‌پیمانان اروپایی راه‌حل‌های جایگزینی مانند نیروی حافظ صلح پیشنهاد کرده‌اند که زلنسکی به آن تمایل نشان داده است. اما مقامات اوکراینی تأکید دارند که این گزینه جایگزین قابل قبولی برای عدم اعطای عضویت به ناتو نیست.

زلنسکی پس از مذاکرات در بروکسل در روز پنج‌شنبه گفت که تضمین‌های اروپایی به تنهایی بدون یک «تصمیم مشترک» و نقش ایالات متحده، کافی نخواهند بود.

او گفت: «برای ما بسیار مهم است که هر دو طرف؛ ایالات متحده و اروپایی‌ها در این زمینه حضور داشته باشند.»

اوکراین قبلاً توافق‌نامه‌های امنیتی با کشورها امضا کرده است، اما تحلیلگران و مقامات اذعان کردند که این توافق‌ها ممکن است در آینده رعایت نشوند.

مک‌فول گفت: «این‌ها الزام‌آور نیستند و معاهده نیستند. این یک مسئله نگران‌کننده است.»

مقامات ارشد اوکراینی گفتند که «شروع به باور کردن» می‌کنند که جنگ ممکن است در سال آینده پایان یابد زیرا صحبت‌ها در مورد یک توافق صلح از زمان انتخابب ترامپ بیشتر شده است.

به گفته یک مقام اوکراینی اما اگر به خاطر همه این صحبت‌های ناگهانی در مورد توافق صلح نبود، «من باور نمی‌کردم که ما به هیچ توافقی نزدیک هستیم. فکر نمی‌کنم که رسیدن به توافق با پوتین ممکن باشد.»