به گزارش اکوایران، دیوان عالی برزیل روز دوشنبه، پیش از آغاز محاکمه ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور پیشین این کشور به اتهام توطئه برای کودتا، حکم حبس خانگی او را صادر کرد. این اقدام نشاندهنده قاطعیت دادگاه، حتی در مواجهه با تعرفهها و تحریمهای فزاینده دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا است.
قاضی دادگاه عالی، الکساندر دی مورائس، که هفته گذشته هدف تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفته بود، این حکم را علیه بولسونارو صادر کرد. او در تصمیم خود به عدم پایبندی بولسونارو به دستورات محدودکننده قبلی اشاره کرده بود، دستوراتی که در واکنش به تلاشهای ادعایی بولسونارو برای جلب دخالت ترامپ در پرونده صادر شده بودند.
به گزارش رویترز، بولسونارو اکنون در دادگاه عالی به اتهام توطئه با متحدانش برای سرنگونی خشونتآمیز نتایج انتخابات ۲۰۲۲، که در آن به لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا، رئیسجمهور چپگرا باخت، در حال محاکمه است. ترامپ این پرونده را توطئه خوانده و آن را بهانهای برای اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از برزیل دانسته که از روز چهارشنبه اجرایی میشود.
وزارت خارجه آمریکا حکم حبس خانگی را محکوم کرده و اعلام کرد مورائس از نهادهای برزیلی برای خاموش کردن مخالفان و تهدید دموکراسی سوءاستفاده میکند و افزود که آمریکا تمام کسانی را که در کمک به اقدامات تحریمی نقش داشته باشند، پاسخگو خواهد کرد.
جزئیاتی در اینباره ارائه نشده، اما ترامپ گفته ممکن است تعرفههای بیشتری بر واردات برزیل اعمال شود.
طبق حکم صادره در روز دوشنبه، مورائس همچنین بولسونارو را از استفاده از تلفن همراه و دریافت هرگونه ملاقات (جز وکلایش و افراد تأییدشده توسط دادگاه) منع کرده است. سخنگوی مطبوعاتی بولسونارو تأیید کرد که پلیس، او را دوشنبهشب در اقامتگاهش در برازیلیا در حبس خانگی قرار داده و تلفن همراهش را ضبط کرده است.
وکلای بولسونارو در بیانیهای اعلام کردند که به این تصمیم اعتراض خواهند کرد و تأکید کردند رئیسجمهور پیشین هیچیک از دستورات قضایی را نقض نکرده است. بولسونارو در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز در ماه گذشته، مورائس را «دیکتاتور» خواند و دستورات محدودکننده علیه خود را «اقداماتی بزدلانه» توصیف کرده بود.
برخی از متحدان بولسونارو نگراناند که تاکتیکهای ترامپ نتیجه معکوس داده و باعث دردسر بیشتر برای بولسونارو شده و حمایت عمومی از دولت چپگرای لولا را افزایش داده باشد.
با این حال، تظاهرات روز یکشنبه حامیان بولسونارو که بزرگترین اعتراضات طی ماههای اخیر بود، نشان داد که حملات ترامپ و تحریمهای او علیه مورائس، پایگاه سیاسی این فرمانده پیشین ارتش را نیز بهشدت تحریک کرده است.
بولسونارو از طریق تماس تلفنی با پسرش، سناتور فلاویو بولسونارو، بهصورت مجازی در تظاهراتی در ریو دو ژانیرو ظاهر شد؛ حرکتی که برخی آن را آخرین آزمایش او برای عبور از دستورات محدودکننده تلقی کردند.
مورائس نوشت که رئیسجمهور پیشین بارها سعی کرده از اجرای دستورات دادگاه طفره برود. او خود نوشت: «عدالت کور است، اما احمق نیست.»
سناتور بولسونارو روز دوشنبه در گفتوگو با سیانان برزیل گفت: «دستور امروز مورائس، یک انتقامگیری آشکار از تحریمهای آمریکا علیه اوست» و افزود: «امیدوارم دادگاه عالی جلوی این فرد (مورائس) که باعث اینهمه آشوب شده را بگیرد.»
دستورات قضایی، از جمله محدودیتهایی که در صورت نقض، منجر به بازداشت میشود، توسط کل دیوان عالی تأیید شدهاند.
این دستورات و پرونده اصلی در دادگاه عالی، حاصل دو سال تحقیق درباره نقش بولسونارو در جنبش انکار نتایج انتخابات است، حرکتی که در نهایت منجر به شورش هوادارانش در ژانویه ۲۰۲۳ در برازیلیا شد؛ شورشی که با یورش به کنگره آمریکا در ۶ ژانویه ۲۰۲۱ پس از شکست ترامپ در انتخابات، مقایسه شده است.
بر خلاف پیچیدگیهای پروندههای جنایی علیه ترامپ در آمریکا، که عمدتاً متوقف شدهاند، دادگاههای برزیل با سرعت علیه بولسونارو عمل کردهاند و تهدیدی جدی برای پایان دادن به زندگی سیاسی او و شکستن جنبش راستگرایش بهشمار میروند. یک دادگاه انتخاباتی پیش از این، بولسونارو را از کاندیداتوری در انتخابات تا سال ۲۰۳۰ منع کرده است.
یکی دیگر از پسران بولسونارو، ادواردو بولسونارو که نماینده کنگره برزیل است، همزمان با آغاز محاکمه پدرش به آمریکا نقل مکان کرده تا در واشنگتن برای او حمایت جمعآوری کند. او گفته این اقدامش در تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفههای جدید علیه برزیل تأثیرگذار بوده است.
پس از صدور حکم بازداشت در روز دوشنبه، ادواردو بولسونارو مورائس را «روانی از کنترل خارج شده که هرگز از شدتعمل دست نمیکشد» خواند.
ترامپ ماه گذشته نامهای را که برای بولسونارو فرستاده بود، منتشر کرد. در این نامه نوشت: «من رفتار وحشتناکی را که از سوی یک سیستم ناعادلانه علیه تو اعمال میشود دیدهام. این محاکمه باید فوراً متوقف شود!»
واشنگتن هفته گذشته تحریمهایی را علیه مورائس اعمال کرد، با این استدلال که این قاضی بازداشتهای پیش از محاکمه را بهصورت خودسرانه مجاز دانسته و آزادی بیان را سرکوب کرده است.
گرازیلا تستا، استاد علوم سیاسی در دانشگاه فدرال پارانا، گفت این بازداشت میتواند به ترامپ بهانهای برای اعمال اقدامات بیشتر علیه برزیل بدهد و افزود که بهنظر میرسد بولسونارو عمداً در حال تحریک به تشدید درگیری است. لئوناردو بارتو، شریک مؤسسه مشاوره سیاسی «تینکپالیسی» در برازیلیا، نیز گفت: «فکر میکنم اوضاع ممکن است تشدید شود، چون این اقدام بهعنوان واکنشی به تحریم ماگنیتسکی علیه مورائس تلقی خواهد شد» (اشاره به مسدودسازی داراییهای مورائس که هفته گذشته اعمال شد).
