به گزارش اکوایران، با سپری شدن روزها برای جلوگیری از اجرایی شدن مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت علیه ایران، این موضوع بار دیگر به یکی از مهمترین موضوعات سیاست خارجی کشور تبدیل شده است.
با نزدیک شدن به موعد تصمیمگیری در اروپا و تشدید فشارهای آمریکا، نگرانیها درباره تبعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی فعال شدن این سازوکار افزایش یافته است. در این میان بحث خروج احتمالی ایران از معاهده NPT نیز بهعنوان یکی از گزینههای واکنشی مطرح شده که میتواند معادلات دیپلماتیک و حقوقی ایران را وارد مرحلهای تازه کند.
هشدار درباره سادهسازی خطر تحریمها
علیاکبر فرازی، دیپلمات پیشین کشورمان در گفتوگو با اکوایران ضمن تشریح پیامدهای بازگشت قطعنامهها و تأثیر آن بر زندگی مردم، به بررسی سناریوی خروج از NPT و مسیرهای دیپلماسی ایران و اروپا برای جلوگیری از تشدید بحران پرداخته است.
فرازی در ابتدا با هشدار درباره تبعات روند کنونی تاکید کرد: در صورت اجرایی شدن اسنپبک (مکانیسم ماشه)، 6 قطعنامه پیشین شورای امنیت که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده بودند، به صورت خودکار بازخواهند گشت و تمامی تحریمهای گذشته بار دیگر بر ایران اعمال میشود.
او با رد سادهانگاری برخی رسانهها و کارشناسان مبنی بر اینکه «ایران همین حالا نیز تحت تحریم است و تغییر چندانی رخ نخواهد داد»، گفت: بازگشت آن 6 قطعنامه، فشارهای اقتصادی و معیشتی بسیار سنگینی به کشور وارد خواهد کرد و محدودیتهای گستردهای در حوزههای تجارت، حملونقل، کشتیرانی و حتی دسترسیهای مالی بینالمللی ایجاد میکند؛ به گونهای که شرایط میتواند به مراتب سختتر از وضعیت فعلی باشد.
این دیپلمات پیشین با تاکید بر ضرورت تحرک فوری دستگاه دیپلماسی افزود: ایران باید در فرصت اندک باقیمانده از طریق مذاکره مستقیم و جدیتر با اروپا مانع از اجرایی شدن این سازوکار شود. به گفته او، پیشنهاد پیشین اتحادیه اروپا برای بازه 6 ماهه حلوفصل اختلافات میتواند فرصتی تازه برای رسیدن به توافق باشد، اما این امر تنها در صورت افزایش تحرک دیپلماتیک و اتخاذ رویکردی فعال از سوی تهران امکانپذیر است.
او درباره احتمال خروج ایران از معاهده NPT بهعنوان یکی از گزینههای واکنشی توضیح داد: چنین اقدامی میتواند پیامدهای حقوقی و سیاسی سنگینی برای ایران داشته باشد. اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تهران ناچار به اقدامات متقابل خواهد شد و خروج از NPT یکی از آنهاست، اما این انتخاب عملاً ایران را در موقعیتی پرهزینهتر و پرمخاطرهتر قرار میدهد.
این کارشناس بینالملل ادامه داد: راه درست برای ایران و اروپا این است که با تفاهم دوجانبه مسیر دیپلماسی را باز نگه دارند و پیش از رسیدن بحران به نقطه بیبازگشت، فرمولی مشترک برای ادامه گفتوگوها و تمدید مهلتها بیابند. به گفته او، سادهانگاری نسبت به آثار بازگشت قطعنامهها میتواند خطایی استراتژیک باشد و تصمیمگیری درباره خروج از NPT نیز باید با در نظر گرفتن تمامی هزینههای سیاسی و امنیتی انجام شود.
فرازی در پایان تاکید کرد: اگر هر دو طرف بتوانند یک برنامه عملیاتی روشن برای گسترش همکاریها تنظیم کنند، هم ایران و هم اروپا از زیانهای احتمالی اسنپبک دور خواهند شد و در عوض نشانههای مثبتی برای آینده بهتر روابط بروز خواهد کرد.
