به گزارش اکوایران، با رای منفی ۹ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد به پیشنویس قطعنامه «تداوم لغو تحریمها علیه ایران»، روند بازگشت تحریمهای بینالمللی علیه ایران به جریان افتاد.
آنطور هم که ایرنا گزارش داد، چین و روسیه در بیانیهای مشترک رسماً اعلام کردند که بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را غیرقانونی و نامعتبر میدانند و به آنها پایبند نخواهند بود.
بر اساس سازوکار مکانیسم ماشه، تنها یک هفته تا فعال شدن کامل این روند باقی مانده است؛ فرآیندی که میتواند تمامی تحریمهای شورای امنیت را به حالت پیشین بازگرداند و ایران را در موقعیتی حساس قرار دهد.
احمدی: بدون تمدید ۱۸ اکتبر، توقف اسنپبک بیاثر خواهد بود
در همین خصوص کوروش احمدی، دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل بینالملل، در گفتوگو با اکوایران درباره پیچیدگیهای فنی و حقوقی این روند توضیحاتی ارائه داد.
احمدی گفت: بسیار بعید است که در فرصت کوتاه تا ۲۸ سپتامبر بتوان کار چندانی انجام داد. چرا که علاوه بر ضربالاجل ۲۸ سپتامبر، یک سررسید مهم دیگر نیز در 18 اکتبر داریم که برای مختومه شدن کل قطعنامه 2231 تعیین شده است. برای توقف اسنپ بک لازم است که اروپایی ها تا 28 سپتامبر نامهای به رئیس شورای امنیت بنویسند و حل مشکل را اعلام کنند. اما این در صورتی ممکن است که همزمان یا قبل از آن اقدامی نیز برای تمدید سررسید 18 اکتبر انجام شود. هر دو این دو اقدام برای اینکه یک فرصت چند ماهه دیگر برای مذاکرات فراهم شود. چون اروپاییها امکان ندارد که اجازه دهند 18 اکتبر فرا برسد و قطعنامههای ضدایرانی برای همیشه لغو شوند.
او ادامه داد: مشکل این است که برای توقف روند اسنپبک اروپاییها انتظار دارند ایران اقدامی عملی انجام دهد. طرف اروپایی مدعی است که ایران در جلسه روز چهارشنبه قول داده است که در صورت تمدید، اقداماتی را مطابق یک جدول زمانی مشخص انجام دهد. اما اروپا تاکید دارد که قول کافی نیست و باید یک اقدام عملی صورت گیرد.
دیپلمات پیشین کشورمان تاکید کرد: حتی یک اقدام عملی حداقلی مانند ارائه گزارشی اجمالی و کلی به آژانس درباره وضعیت کنونی برنامه هستهای میتواند برای اروپاییها مقبول باشد. اما با توجه به اینکه تنها هفت روز باقی مانده، باید دید آیا ایران قادر به انجام چنین اقدامی در این مدت کوتاه است یا نه.
او به نقش آمریکا نیز اشاره کرد: هرچند آمریکا عضو برجام نیست و در روند اسنپبک نقشی ندارد، اما در تمدید سررسید ۱۸ اکتبر حتماً اثرگذار است؛ چرا که عضو شورای امنیت است و هر قطعنامهای که برای تمدید باید در شورای امنیت تصویب شود. در نتیجه آمریکا با وزن سنگین خود وارد معادله خواهد شد.
این کارشناس بینالمللی تاکید کرد: از سوی دیگر، اگر اروپاییها روند اسنپبک را متوقف کنند، حتما نیاز است قبل از آن سررسید 18 اکتبر تمدید شود. اگر رونداسنپبک را متوقف کنند اما امکان تمدید 18 اکتبر وجود نداشته باشد مثلا به خاطرپ وتوی روسیه یا چین، قطعنامه ۲۲۳۱ از دستشان میرود بدون اینکه تحریمهای شورای امنیت علیه ایران احیا شده باشد. همین تلاقی دو موعد ۲۸ سپتامبر و ۱۸ اکتبر پیچیدگی خاصی ایجاد کرده و کار را دشوار کرده است.
دیپلمات پیشین کشورمان با وجود این دشواریها، احتمال گشایش را کاملاً منتفی نمیداند: اگر ایران اقدام مشخصی انجام دهد، هنوز نمیتوان گفت که شانس حلوفصل بهطور کامل از بین رفته است. روزهای آینده همزمان با حضور آقای پزشکیان در نیویورک و نشست مجمع عمومی سازمان ملل میتواند فرصتهایی برای دیدارها و مذاکرات حتی در همه سطوح فراهم کند.
به گفته او، اروپا باید قدری موضع خود را تعدیل کند و ایدههایی را که روز چهارشنبه آقای عراقچی ارائه کرده بپذیرد؛ چرا که صحبت تنها از تمدید چند ماهه سررسید منقضی شدن قطعنامه 2231 است. گامی عملی از سوی ایران در جهت اعتمادسازی نیز می تواند برای تمدید قطعنامه 2231 موثر واقع شود. اروپاییها در بیانیه مشترک اخیر خود در شورای حکام آژانس توضیحاتی در مورد سه شرطی که قبلا اعلام کرده بودند، مطرح کردند. این توضیحات حاوی تاکید بر اقدام فوری و بلافاصله برای همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی؛ دوم، مذاکره مستقیم و بدون قید و شرط با آمریکا که می تواند به نوعی به معنی مذاکرات جامع باشد. حال باید دید که پذیرش این موارد برای ایران مقدور است یا نه.
این کارشناس در پایان تأکید کرد که اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، حتی با وجود این پیچیدگیهای سیاسی و حقوقی و فنی، هنوز امکان دستیابی به توافق و جلوگیری از بازگشت تحریمها وجود دارد.
